67
uydurma və böhtanlara cavab olaraq müsəlmanların sülhsevər və haqq tərəfdarı olduqlarını
bir daha diqqətə çatdırır:
"İslam dini bizi heç vaxt işğaçılığa, qəsbkarlığa sövq etməmişdir. Biz sülhsevər millətik.
Bizim dinimiz də insanlara dostluq, qardaşlıq, sülh, barışıq yolu göstərmişdir. Bu
müharibənin səbəbkarı da nə Azərbaycan xalqı, nə müsəlman, nə də İslam dinidir. Bu bizə
qarşı olan qəsbkar işğalçılıq müharibəsidir. Biz torpaqlarımızı müdafiə edirik".
Müasir dünyada gedən mühüm proseslərdən biri demokratik dəyişikliklər və insan
haqlarının qorunmasıdır. Demokratiyada məqsəd hakimiyyətin sivil qaydada xalqın seçimi
əsasında formalaşması, qanunlarla idarə olunan hüquqi dövlətin qurulması, azadlıq və insan
haqlarının təmin edilməsi - bir növ hər bir fərdin ləyaqətlə və dolğun yaşaması üçün sağlam
ictimai mühitin yaradılmasıdır.
Yeni dünya düzənində iqtisadi inkişaf, sosial rifah və ictimai ədalət demokratik
cəmiyyətin əsas hədəflərindəndir. Təbiidir ki, demokratiya məfhumu ilə bağlı olan bütün
müsbət dəyərlər əksər ölkələr və xalqlar tərəfindən rəğbətlə qarşılanır. Ancaq bu
dəyərlərdən sui-istifadə halları və həmin bəhanə altında yeni müstəmləkəçilik, istismar və
hərc-mərclik kimi mənfi meyillərin güclənməsi yenicə müstəqillik əldə etmiş ölkələrdə
narahatlıq doğurur. Başqa bir tərəfdən, azadlıq və demokratiya məfhumlarının yanlış təfsiri
insanların və cəmiyyətin əxlaq və mənəviyyatında mənfi təmayüllərin yer almasına səbəb
olur.
Azərbaycan xalqının rəhbəri güclü siyasətçi olmaqla yanaşı, həm də dərin
68
düşüncəli sosioloq və psixoloq idi. Ona görə o, gerçək demokratiyanı bu ad altında gedən
oyunlardan dəqiqliklə ayırd edə bilirdi. Heydər Əliyev müasir dünyada baş verən prosesləri,
demokratik dəyişiklikləri, azadlıq və insan haqlarının təmin edilməsi yolunda beynəlxalq
səviyyədə görülən işləri zəruri sayır, lakin buradakı nöqsanları və ziddiyyətli məqamları,
bəşəriyyətin qarşılaşdığı yeni problemləri də nəzərdən qaçırmırdı. O, özünəxas bir tərzdə
məsələyə bütöv, kompleks şəkildə yanaşırdı. Bu baxımdan onun "Müasirlik və milli-
mənəvi dəyərlər" adlı beynəlxalq konfransdakı çıxışı diqqətə layiqdir. Həmin çıxışının bir
yerində belə deyilir:
"XX əsrin sonunda bəşəriyyət böyük təhlükələrlə, böyük münaqişələrlə, çətinliklərlə
rastlaşıbdır. Dünyada gedən ictimai-siyasi proseslər, demokratiyanın inkişafı, insan
haqlarının qorunması sahəsində görülən işlərlə yanaşı, mənfi meyillər də mövcuddur.
Bunların çoxu da insanın mənəviyyatı ilə bağlıdır".
Müasir dünyada gedən proseslərin mənzərəsini göz önündə canlandıran Azərbaycan
rəhbəri burada baş verən mənfi meyillərdən keçirdiyi narahatlığı ifadə edir. Bir tərəfdən
demokratiya və insan haqları məsələsinin gündəmə gətirilməsi müsbət haldırsa, o biri
tərəfdən baş verən qanlı müharibə və münaqişələr mənfi haldır. Başqa bir tərəfdən
demokratiya və azadlıq məfhumunun təhrif edilməsi və bu ideyalardan bəhanə kimi istifadə
olunması halları da mövcuddur. Belə ki, bir sıra güclü dövlətlər həmin bəhanələr altında
zəif ölkələri özünə tabe etdirir, onların təbii-milli sərvətlərinə sahib olmaq istəyirlər. Başqa
bir tərəfdən, eyni motivlərlə adı hələ ictimai-siyasi cəhətdən müstəqil şəkildə
69
tam təşkilatlana bilməyən, lakin öz milli bütövlüyünü və dövlətçiliyini möhkəmləndirmək
əzmində olan ölkələrdə ictimaiyyətin, xüsusilə gənclərin başını yüngül əyləncələrlə qatmaq
siyasəti yeridilir və azadlıq adı altında əxlaq və mənəviyyata zidd proseslərə rəvac verilir.
Ən başlıcası budur ki, Heydər Əliyev müasir dünyada bəşəriyyətin qarşılaşdığı bütün
mənfi təmayüllərin səbəbini mənəviyyatda axtarır və belə hesab edir ki, mənəviyyat sağlam
və təmiz olarsa, mənfi meyillər də bir o qədər azalar. Başqalarının haqqını tapdalamaq,
başqa ölkələrin ərazisini zəbt etmək, sərvətlərini ələ keçirmək məqsədilə aparılan savaşlar
da nəfs ilə bağlıdır. Ona görə də Peyğəmbər əleyhissəlam nəfs ilə mücadiləni böyük cihad
adlandırmışdır.
Müasir dünyanın problemlərini insan mənəviyyatındakı boşluqla əlaqələndirən bu
müdrik şəxsiyyət həmin boşluğu doldurmaq üçün İslama üz tutmağı tövsiyə edir:
"Bu mədəniyyət dünyanın böyük bir hissəsini əhatə edir və bəşər tarixi boyu insanların
mənəvi cəhətdən yüksəlməsinə, eyni zamanda dünyada inkişafa, sülhün, əmin-amanlığın
təmin edilməsinə xidmət göstərmişdir".
Bu tezisdə İslamın bəşər sivilizasiyasında tarixi xidmətləri vurğulanır ki, həmin
xidmətin üç önəmli parametri vardır:
-bəşərin mənəvi təkamülü;
-dünyada gedən tərəqqi və inkişaf;
-sülh və əmin-əmanlığın təminatı.
70
Bunların hamısı müasir dünya üçün olduqca əhəmiyyətlidir və belə bir nəticə çıxarmaq olar
ki, müasirlik və İslam bir-birinə zidd olan məfhumlar deyil, əksinə, islam dəyərləri müasir
dünyanın problemlərini prinsipial və ədalətli qaydada həll etməyə qadirdir. Heydər Əliyev
öz fikrini belə davam etdirir:
"Dini-mənəvi dəyərlərdən biz müasir həyatımızın daha da inkişaf etməsi üçün istifadə
etməliyik. Dini-mənəvi dəyərlər bizi geriyə çəkmir, irəli aparır. İslam dininin mənəvi
dəyərləri insanları həmişə inkişafa aparmışdır, insanlara həmişə qarşıdakı uzaq və işıqlı
yolu göstərmişdir".
Bir sıra ideoloqlar və siyasətçilər Şərq ölkələrinin texnologiya, iqtisadiyyat və ictimai-
siyasi sahədə Avropa və Qərbdən geridə qalmasının səbəbini İslamda görürlər. Belələri,
istər Qərb, istərsə də Şərq ölkələrində vardır. Həmin yanlış və qərəzli təbliğat Şərq
xalqlarını, xüsusilə müsəlmanları öz mədəniyyətindən ayırmaq, onların özlərinə olan
inamını sındıraraq başqalarından asılı vəziyyətdə saxlamaq və bir növ İslamı gözdən
salmaq məqsədilə aparılır. Bu təbliğatın kökündə belə bir məkrli fikir var: əgər müasir
dünya inkişafından geridə qalmaq istəmirsinizsə, onda İslamdan üz döndərməlisiniz.
İslamın təhrif edilməsində, gercək İslam dəyərlərinin əvəzinə müsəlman ölkələrində
xurafatın yer almasında və içtimaiyyətin qəflətdə saxlanmasında müstəmləkəçilik siyasəti
yürüdən əcnəbilərin təbliğat maşını hələ XVIII əsrdən bu işə girişmiş, zaman keçdikcə
dövrün tələblərinə uyğun bu siyasətin təbliğat metoduna düzəlişlər etmişdir.
Dostları ilə paylaş: |