43
də oxumaq imkanından məhrum edilmişdilər. Heydər Əliyev bu siyasətin
səbəbini belə
izah edir:
"Nə üçün Quran rus dilinə tərcümə olunmuşdu, ancaq Azərbaycan dilinə tərcümə
edilməmişdi? Çünki Qurandan istifadə etməyi azərbaycanlılara qadağan edirdilər. Hesab
edirdilər ki, Quran rus dilinə tərcümə olunubdur və güya xristianlar tərəfindən İslamı
öyrənmək üçün lazımdır. Amma Quran Azərbaycan dilinə tərcümə olunsa, bu
azərbaycanlıların İslam dininə meyilini artıracaqdır. İş burasında idi".
Buradan göründüyü kimi, sovet ideoloqları açıq-aşkar müsəlmanları öz dini-mənəvi
qaynaqlarından məhrum etməyi başlıca məqsəd kimi qarşılarına qoymuşdular.
Heydər Əliyevin işarə etdiyi ayrı-seçkilik və ikili münasibət müasir tarixi dönəm üçün
çox aktual məsələdir. Keçən yüzilliyin doxsanıncı illərində Ermənistanın
təcavüzünə məruz
qalmış, Qarabağla yanaşı onun ətrafındakı 7 rayonu, yəni 20 faiz torpağı ermənilər
tərəfindən işğal edilmiş Azərbaycan, indi, təkcə Sovetlər İttifaqının "varisi" sayılan
Rusiyanın deyil, həm də qərb ölkələrinin, ABŞ-ın bəzən bu məsələdə də ikili standartı ilə
üzləşmişdir. Belə ki, onlar təcavüzkarı açıq pisləməkdən, onu Azərbaycan torpaqlarını
boşaltmağa vadar etməkdən vaz keçir, hətta bu müsəlman ölkəsini qarşılıqlı güzəştlərə,
əslində isə işğal faktı ilə barışmağa çağırırlar. Azərbaycanın ictimai
fikrində bu sayaq ikili
standartla bağlı artıq müəyyən bir baxış formalaşıb ki, bu məsələni ilk dəfə, olduqca tutarlı
fakt və konkret dəlillərlə Heydər Əliyev gündəmə gətirmişdir. O, özünün çoxsaylı
görüşlərində, ABŞ, Avropa, Asiya və Şərq ölkələrinin dövlət rəhbərləri, nüfuzlu
nümayəndə heyətləri və diplomatlarla, Azərbaycan və Ermənistan arasındakı Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə məşğul olan ATƏT-in Minsk qrupunun
üzvləri ilə siyasi
müzakirələrdə ikili standart siyasətini tənqid etmiş, məsələyə beynəlxalq hüquq normaları
çərçivəsində yanaşmağı, Azərbaycanın haqlı mövqeyi ilə - yəni, ölkənin suverenliyi və
ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi ilə hesablaşmağı önə çəkmişdir. İslam dininə mənsub
olan azərbaycanlılar beynəlxalq qüvvələrin onların torpaqlarını zəbt edənlərə göstərdiyi
havadarlığı xristian təəssübkeşliyi və həmrəyliyinin təzahürü kimi qəbul edirlər. Sanki
"sovetlər" zamanı İslama və müsəlmanlara qarşı yonələn qərəzli münasibət və ayrı-seçkilik
müasir dövrdə başqa yöndə və yeni çalarlarla özünü büruzə verir.
Heydər Əliyev 10 dekabr 1997-ci ildə İslam Konfransı Təşkilatının üzvü olan ölkələrin
rəhbərlərinin Tehranda keçirilmiş 8-ci Zirvə görüşündə çıxışında həmin təşkilatın
Ermənistan tərəfindən Azərbaycana qarşı yönələn təcavüzkarlıq, qəsbkarlıq və işğalçılıq
siyasətini pisləyən yeganə beynəlxalq qurum olduğunu
44
önə çəkmiş, Azərbaycan xalqına
siyasi- diplomatik, maddi və mənəvi dəstək verdiyinə görə
bu təşkilata təşəkkür etmişdir.
O, çıxışının bir yerində belə söyləmişdir:
"Azərbaycan xalqının müsəlman dövlətlərinin həmrəyliyinə, mənəvi və maddi
köməyinə böyük ehtiyacı vardır. İşğalçı Ermənistan öz diasporalarının köməyi ilə həm
Amerikadan,
həm Avropadan, həm də Rusiyadan mənəvi, siyasi, iqtisadi, hərbi dəstək alır".
Azərbaycan Prezidenti XX əsrin sonu XXI yüzilliyin başlanğıcında Yer üzərində, həm
də dini zəmində münaqişə və düşmənçiliyin davam etdiyini acı bir həqiqət kimi söyləyir və
bunun yolverilməz olduğunu qeyd edir. Prezident Heydər Əliyev "
İslam sivilizasiyası
Qafqazda" adlı beynəlxalq konfransda deyirdi:
"Dini
nöqteyi-nəzərdən ədavət, münaqişə, müharibə yol verilməzdir. Hər haldaXX əsrin
sonunda və qarşıdan gələn XXI əsrdə dünyada belə hallara son qoyulmalıdır. Bu baxımdan
biz çox ürək ağrısı ilə deyirik ki, on il bundan öncə Ermənistanın Azərbaycana torpaq
iddiası əsasında başladığı hərbi təcavüz böyük müharibəyə, hərbi münaqişəyə çevrilibdir.
Bunun nəticəsində indi Ermənistan adlanan ərazidən islam dininə mənsub olan
azərbaycanlılar zorla çıxarılıblar".
Heydər Əliyev həqiqəti deməkdən çəkinməyən şəxsiyyətdir
və Qafqaz
gerçəkliklərindən bəhs edərkən buradakı proseslərin keçmişini və bu gününü
45
müqayisə edir və müsəlman olan azərbaycanlılara qarşı edılən haqsızlıqları önə çəkir. O,
Qafqaz konfransı iştirakçıları ilə keçirilən görüşdə belə söyləmişdir:
"Qafqazda indi üç müstəqil dövlət var-Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan.
Gürcüstanda 500 min azərbaycanlı müsəlman, bundan başqa isə acarlar və qeyriləri
yaşayırlar. Ermənistan adlanan ərazidə qədim zamanlardan azərbaycanlılar, müsəlmanlar
yaşamışlar. Qərbi Azərbaycan -İrəvan, Göyçə, Zəngibasar,
Vedibasar və Zəngəzur
mahalları - bunlar hamısı müsəlmanlar, azərbaycanlılar yaşayan diyarlar olublar. Təəssüf
ki, bu ərazilərdən müsəlmanlar çıxarılıblar. Əgər Qafqazda İslam sivilizasiyası haqqında
danışırıqsa, həqiqəti demək lazımdır".
Dünya miqyasında nüfuzlu siyasətçi bu sayaq məsələlərin qoyuluşunda, təkcə
Azərbaycan və Qafqazla məhdudlaşmır, beynəlxalq aləmdə və qloballaşan dünya
düzənində ikili standartın təzahürlərini aydın faktlarla nəzərə çatdırır, ayrı-seçkilik və
ədalətsizliyi beynəlxalq təhlükəsizliyin başlıca əngəllərindən hesab edir. O, eyni zamanda,
son vaxtlar dünyada İslama və müsəlmanlara qarşı yönələn mənfi təbliğat metodlarını
kəskinliklə və tutarlı dəlillərlə rədd edir, bunun yol verilməz olduğunu bildirir.
Heydər Əliyevin bu məsələdə tutduğu mövqe çox aydın və məntiqlidir.
Burada diqqəti
cəlb edən önəmli məqam isə bir sıra dairələrin islama qarşı apardığı təbliğatda
"
fundamentalizim", "
ekstremizm" və "
fanatizm" kimi mənfi məna