Microsoft Word Azrbaycanda inhisarclq faliyytinin dovlt tnzimlnmsi mexanizmi V onun tkmillsdirilmsi probleml doc
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
26
Bu Qanuna uyğun olaraq 1 müəssisə satışın 33%-nə, 3 müəssisə 50%-nə, 5 müəssisə 66, 6%-nə malik olduğu hallarda inhisarçı hesab olunur. Yuxarıda göstərildiyi kimi antiinhisar fəaliyyətinin ilkin istiqaməti olan inhisarçılıq fəaliyyətinin qarşısının alınması aşağıdakı hərəkətləri özündə əks etdirir: – Bazarda hökmran mövqe tutan və rəqabəti məhdudlaşdıran yeni təsərrüfat subyektlərinin yaranmasının məhdudlaşdırılması tədbirləri; – cra, idarəetmə orqanlarının və təsərrüfat subyektlərinin birgə fəaliyyəti haqda sazişlər nəticəsində təsərrüfat subyektlərinin müstəqilliyinin məhdudlaşdırılmasına və istehlakçıların mənafelərinin pozulmasına yönəldilən fəaliyyətinin qarşısının alınması. Antiinhisar fəaliyyətinin digər istiqaməti inhisarçı təsərrüfat subyektlərinin məhsullarının qiymətləri üzərində dövlət nəzarəti qoymaqla, onların bazardakı paylarına uyğun mütərəqqi vergi dərəcələrinin tətbiq edilməsi, təbii inhisarçıların öz mövqelərindən sui-istifadə hallarının aksiz vergilərinin sərtləşdirilmiş dərəcələrinin tətbiq edilməsi, kredit verilməsi şərtlərinin sərtləşdirilməsi və s. ilə inhisarçıların fəaliyyətinin məhdudlaşdırılmasından ibarətdir. Antiinhisar fəaliyyətinin üçüncü istiqamətində inhisarçılar tərəfindən rəqabətin sıxışdırıldığı hallarda təşkilati, texnoloji və ərazi şəraitinin imkan verdiyi şəraitdə, səlahiyyətli orqanlar tərəfindən inhisarçı müəssisələrin bölüşdürülməsi haqqında qərarlar qəbul edilməklə inhisarçılıq fəaliyyətinin aradan qaldırılmasının həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. “Antiinhisar fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 3- cü maddəsinə görə: “ nhisarçılıq fəaliyyətinin qarşısının alınması, məhdudlaşdırılması və aradan qaldırılması üzrə dövlət siyasətini, digər dövlət orqanlarının bu sahədə fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini öz səlahiyyətləri daxilində Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini yeridən Azərbaycan Respublikası mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı həyata keçirir. Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini həyata keçirən Azərbaycan Respublikası 27
mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı bu Qanunun tələblərinin pozulmasına görə icrası məcburi olan göstərişlər verə bilər və qanunvericiliklə müəyyən olunmuş digər səlahiyyətləri yerinə yetirə bilər. ” Bu Qanunun “ nhisarçılıq fəaliyyəti” adlı II bölməsinin konkret maddələrində inhisarçılığın növləri sadalanır. Belə ki, onlar aşağıdakılardan ibarətdir: – Dövlət inhisarçılığı (maddə 5) – Sahə inhisarçılığı (maddə 6) – Yerli inhisarçılıq (maddə 7) – Təsərrüfat subyektlərinin inhisarçılığı (maddə 8) – Maliyyə-kredit inhisarçılığı (maddə 9) – Bazar subyektlərinin üfiqi və şaquli sazişləri nəticəsində yaranan inhisarçılıq (maddə 10) – Təbii inhisarçılıq (maddə 11) – Patent- lisenziya inhisarçılığı (maddə 12) – Yerin təkindən istifadə inhisarçılığı (maddə 12-1) “Antiinhisar fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda antiinhisar tənzimləmə vasitələri, inhisarçılıq fəaliyyətinin məhdudlaşdırılması və aradan qaldırılması, qanunun pozulmasına görə nəticələr (maddə 17), qanunun pozulmasına görə məsuliyyət (maddə 18) müəyyən olunmuşdur. Bu Qanun ümumilikdə 19 maddədən ibarətdir. Antiinhisar qanunvericiliyi sırasında digər qanun “Təbii inhisarlar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunudur. Bu Qanun 15 dekabr 1998-ci ildə qəbul olunmuşdur. Qanunun məqsədi Azərbaycan Respublikasında təbii inhisarlarla bağlı dövlət tənzimlənməsinin təşkilati və hüquqi əsaslarını müəyyən etməkdən ibarətdir. Qanun təbii inhisar subyektləri ilə istehlakçıların maraqlarının uzlaşdırılmasını təmin etməyə yönəldilmişdir (“Təbii inhisarlar haqqında” AR Qanunu, maddə 1). Bu Qanun təbii inhisar subyektlərinin, istehlakçıların, müvafiq icra hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanlarının iştirak etdiyi məsul iş,
28
xidmət bazarlarında yaranan münasibətləri tənzimləyir… (maddə 2). Bu Qanun ümumilikdə 13 maddədən ibarətdir. Öyrəndiyimiz qanunvericiliyə daxil olan digər qanun “Haqsız rəqabət haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2 iyun 1995-ci il tarixli Qanunudur. Bu Qanun haqsız rəqabətin qarşısının alınmasının və aradan qaldırılmasının təşkilati- hüquqi əsaslarını müəyyən edir, sahibkarlıq fəaliyyətinin ədalətli üsullarla aparılmasına hüquqi zəmin yaradır, bazar subyektlərinin haqsız rəqabət metodlarından istifadəyə görə məsuliyyətini nəzərdə tutur. Qanun Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərən bütün bazar subyektlərinə şamil edilir. Qanunda haqsız rəqabətin müxtəlif formalarına dair norma öz əksini tapmışdır (maddə 3). Bu Qanun ümumilikdə 15 maddədən ibarətdir. Antiinhisar qanunvericiliyinin qorunması məqsədilə Azərbaycan Respublikası digər ölkələrlə birgə araşdırmalar aparır, bu cür niyyətlərlə təşkil olunmuş tədbir, konfranslarda bilavasitə iştirak edir. Keçən aylardan birində Azərbaycan nümayəndə heyəti Vaşinqtonda keçirilən Amerika
Hüquqşünasları Assosiasiyasının 55-ci yaz toplantısında iştirak edib. Azərbaycanın qtisadi nkişaf Nazirliyinin yaydığı məlumata əsasən ölkəmizi bu tədbirdə N yanında Antiinhisar Dövlət Xidmətinin rəisi Samir Dadaşov və xidmətin analitik- informasiya sektoru müdiri Elşad Məmmədov təmsil edib. Toplantıda 40-dan çox ölkənin nümayəndəsi, o cümlədən, ABŞ Federal Ticarət Komissiyasının büro və komissiya üzvləri, qtisadi Əməkdaşlıq və nkişaf Təşkilatı, ABŞ Ədliyyə Departamenti və Avropa Komissiyasının təmsilçiləri iştirak edib. ştirakçılar arasında MDB ölkələrindən yalnız Azərbaycan və Rusiyanı təmsil edən şəxslər olub. Tədbir ABŞ`ın antiinhisar hüququnun bütün aspektlərini, o cümlədən, istehlakçı hüquqlarının müdafiəsinə dair qanunvericiliyi əhatə edən 50 sessiyadan ibarət idi. Sessiyalarda telekommunikasiya sferasında antiinhisar qanunvericiliyinə əməl olunmasına nəzarət, intellektual mülkiyyətin qorunması və piratçılıqla mübarizə, birləşmə və qarışmalara nəzarət və s. məsələlər müzakirə olunub. Antiinhisar qanunvericiliyinin pozulması hallarının qarşısını almaq məqsədilə Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|