4
G R Ş . Ş N ÜMUM XARAKTER ST KASI
Bəşəriyyət inkişaf etdikcə, elm və texnika yüksək bir pilləyə çatdıqca,
sağlamlığı tam mənada təmin edən yeni qida məhsulları istehsalı və onlar üçün
müasir texnologiyaların işlənib hazırlanması problemləri irəli sürülür.
Bu səbəbdən də qidalılıq və bioloji dəyəri yüksək olan, pəhriz və profilaktiki
cəhətdən də diqqəti cəlb edən xammal və yarımfabrikatlardan həmin məhsulların
hazırlanması üçün istifadə olunması, yeni çeşidlərin yaradılması günün əsas
tələblərindəndir.
Hazırda qənnadı sənayesində məmulatların istehsalında quruluşu
yarımfabrikartlar və məhsullardan istifadə edilir. Orqanoleptik və fiziki – kimyəvi
xüsusiyyətlərini yaxşılaşdırmaq üçün pektin məhsullarından istifadə etmək lazım
gəlir.
Unlu qənnadı məmulatlarının texnologiyasına müsbət təsir göstərmək,
sağlamlıq nöqteyi – nəzərindən diqqəti cəlb edə bilən yeni xassəli xammallar və
pürelərdən istifadə edilməsi böyük maraq doğurur.
Bununla əlaqədar olaraq feyxoa püresindən istifadə etməklə unlu qənnadı
məmulatlarının hazırlanması resepturasının öyrənilməsi və texnologiyasının
işlənməsi, əhalinin qidaya olan tələbatının yaxşılaşdırılması üçün mühüm
ə
həmiyyətə malikdir.
Tərkibinə pektin və s. maddələr daxil olan pürelər isə müalicəvi xassələri ilə
bərabər həm də çoxsahəli təsir effektinə malikdir.
Məhz bu səbəbdən də yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulan bu dissertasiya
işində feyxoadan alınan püre əsasında müxtəlif növ şəkərli peçenye
məmulatlarının istehsalı texnologiyasının işlənib hazırlanması, istehsalda tətbiq
olunması qənnadı sənayesi üçün həm də iqtisadi cəhətdən sərfəlidir.
Alınan məmulatlar unlu qənnadı məmulatları texnologiyası istiqamətində
elmi fikirlərin inkişafı və zənginləşdirilməsi üçün də əhəmiyyət kəsb edə bilər.
5
Mövzunun aktuallığı - Əhalinin fizioloji normalara uyğun qida məhsulları
ilə təmini problemi ən vacib məsələlərdən biridir.
Bu səbəbdən də qidalılıq və bioloji dəyəri yüksək olan, pəhriz və profilaktiki
cəhətdən də diqqəti cəlb edən xammal və yarımfabrikatlardan məhsulların
hazırlanması üçün yeni çeşidlərin yaradılması günün əsas tələblərindəndir. Yüksək
zülallı, vitaminli və digər bioloji aktiv maddələrlə zəngin qida məhsullarından
səmərəli istifadə etmək, yeni xammal mənbələrini araşdırmaq tələb olunur.
Tə dqiqatın predmeti və obyekti: Tədqiqat işinin əsas predmeti bioloji
balanslaşmış yüksək keyfiyyətli şəkərli peçenyenin istehsalının mümkünlüyünü
müəyyənləşdirməkdən ibarətdir. Tədqiqat obyekti kimi pektinlə zəngin olan feyxoa
meyvəsindən alınan feyxoa püresinin istehsal olunan müxtəlif növ şəkərli peçenye
kütləsinə qatılması nəzərdə tutulmuşdur. Müxtəlif fiziki-kimyəvi, quruluş mexaniki
keyfiyyət göstəricilərinin öyrənilməsi də, mövcud tədqiqat işinin obyekti kimi
qəbul edilir.
Tədqiqatın məqsədi və vəzifələri: şin əsas məqsədi feyxoa püresindən
istifadə etməklə unlu qənnadı məmulatlarının elmi cəhətdən əsaslandırılmış
texnologiyasının işlənib hazırlanmasıdır.
Verilən mövzunun aktuallığının irəli gələn vəzifələrin yerinə yetirilməsi
üçün işin əsas istiqaməti aşağıdakı məsələlərin həllinə doğru yönəldilmişdir.
-Feyxoa püresinin texnoloji xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi.
- Hazır məmulatların orqanoleptiki göstəricilərinin öyrənilməsi;
- Müxtəlif növ şəkərli peçenye xəmirinin keyfiyyətinə feyxoa püresinin
təsirinin öyrənilməsi.
Elmi yenilik: şdə elmi cəhətdən əsaslandırılmış və analizlər nəticəsində
alınmış rəqəmlərdən aydın olur ki, məmulatların ilk dəfə feyxoa püresindən
istifadə etməklə müxtəlif növ şəkərli peçenyelərin keyfiyyətcə yaxşılaşdırılması
istiqamətində unlu qənnadı sənayesi texnologiyasında atılmış ilk addım qəbul
etmək olar.
Aparılmış eksperimentlər sayəsində müəyyən nəticələr əldə edilmişdir.
6
Feyxoa emalı məhsullarının müəyyən nisbətdə müxtəlif növ şəkərli
peçenyelərin resepturası və üsulları verilmişdir.
Tə crübə nin ə hə miyyə ti: Bununla əlaqədar olaraq feyxoa püresindən
istifadə etməklə unlu qənnadı məmulatlarının hazırlanması resepturasının
öyrənilməsi və texnologiyasının işlənilməsi, əhalinin qidaya olan təlabatının
yaxşılaşdırılması, hazır məmulatları sərfəli etməklə yanaşı onları iqtisadi baxımdan
daha dəyərli edir.
ş
in strukturu və həcm: Dissertasiya giriş, üç fəsil, başlıqlar, nəticə,
ə
dəbiyyat siyahısından ibarət olmaqla 76 səhifə həcmindədir. şdə 15 cədvəl, 16
şə
kil vardır. stifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısı 48 addan ibarətdir ki, bunlardan
4-ü xarici ədəbiyyatdır.
7
I FƏ S L. Ə DƏ B YYAT CMALI
1.1.
Feyxoanın inkiş af tarixi, yayılması və kimyə vi xüsusiyyə tlə ri
haqqında qısa mə lumat
Feyxoa, Mirt – Myrtaceae fəsiləsindəndir.
O, çox faydalı, müalicə əhəmiyyətli bitkidir.
Məhsuldar bitki olub hektardan 10-12 t və daha çox məhsul verə
bilər. [2, 3, 26]
Feyxoa digər subtropik bitkilərlə müqayisədə nisbətən cavandır və az
yayılıb. Meyvələr spesifik tamı və ətri ilə fərqlənir. Meyvələrin qabığı qalın olsa
da, lət hissəsi xüsusilə dadlıdır, turşməzədir və sərinləşdiricidir. Feyxoa
meyvələrinin ətri ananas və çiyələk meyvələrinin iyini xatırladır. Meyvələrin
tərkibində 4-12,0% şəkərlər, 1,5-3,0% turşular, 0,45-0,79% dabbaq maddələr, 0,7-
8,5% pektin, 20-40 mq% yod, 22,4-46,0 mq% C vitamini vardır. [7, 10, 11]
Zəngin kimyəvi tərkibi, feyxoa meyvələrinin, qida məhsulu və sağlamlığın
keşiyində duran mənbə kimi geniş istehsalını tələb edir. lk forma əmələgəlmə
mərkəzi Cənubi Amerika (Uruqvay, Paraqvay, Cənubi Braziliya və Şimali
Argentina) hesab edilir.
lk dəfə təsviri 1854-cü ildə Berq tərəfindən verilmişdir.
1890-cı ildə botanik Andre tərəfindən Fransaya gətirilir və geniş təbliğ
edilir. Maraqlıdır ki, Şimali Amerikaya (Kaliforniya) bu bitki ilk dəfə 1901-ci ildə
Fransadan gətirilir və botanik Fensi Françeskinin səyi nəticəsində Kaliforniyada
geniş yayılır.
Fransadan feyxoa eyni zamanda digər ölkələrə və ilk növbədə taliyaya
(1913-cü il) və digər Aralıq dənizi ölkələrinə yayılır. Buradan isə Avstraliya və
Yeni Zelandiyaya keçir.
lk dəfə Krımda və Suxumidə (təqribən 1900-cu ildə) becərilib və ilk yazılı
məlumat 1903-cü ilə təsadüf edir. 1915-ci ildə Suxumidə 120 koldan ibarət əkin
Dostları ilə paylaş: |