Prof. dr. ZAH D FƏRRUX MƏMMƏDOV
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT QT SAD UN VERS TET
BANK
FƏAL YYƏT N N
Ə
SASLARI
(Elmi-nəzəri və praktiki məlumat kitabı)
BAKI-2013
2
BBK 6.1.
M-40
M-40 Zahid Fərrux Məmmədov. Bank fəaliyyətinin əsasları. (Elmi-nəzəri və praktki
məlumat kitabı). Bakı, Azərnəşr. 2013. səh.480.
Bank fəaliyyətinin əsasları (Elmi-nəzəri və praktiki məlumat nəşri) kitabında beynəlxalq
standartlara uyğun müasir və rəqabətə dözümlü Azərbaycan maliyyə-bank industriyasının müasir
vəziyyəti və perspektivləri haqqında elmi cəhətdən əsaslandırılmış məlumatlar yer alır.
Kitabın metodoloji və nəzəri əsası iqtisadi nəzəriyyənin, maliyyə və kredit nəzəriyyəsinin
müddəaları, maliyyə hüququ, Azərbaycan Respublikasının maliyyə-bank institutlarının fəaliyyətini
tənzimləyən Qanunlar və Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankın bankların fəaliyyətinə dair
hazırladığı Normativ xarakterli sənəd və təlimatlar təşkil edir. Tədqiqat zamanı Azərbaycan
Respublikası Mərkəzi Bankının elmi-tədqiqat nəşrlərindən istifadə olunmuşdur.
Ə
ldə edilmiş nəticələr Azərbaycan maliyyə və bankçılıq iqtisad elmində ilk icmal məlumat
ə
səridir. Kitabın içində olan mövzuların hazırlanması prosesində xarici təcrübədən istifadə olunmuş
və anlayışların izahlı şərhi müasir Azərbaycan bank sisteminin təcrübəsinə əsaslanaraq verilir.
Kitab Azərbaycan ali məktəblərində «maliyyə və bankçılıq» ixtisası üzrə tədris planına daxil
edilmiş «bank işi» kurslarının tədrisində istifadəsi məqsədəuyğundur.
Kitab geniş oxucu auditoriyası, xüsusən də maliyyə və bankçılıq məsələri ilə əlaqədar məşğul
olan mütəxəssislər, ekspertlər və «Maliyyə» ixtisası üzrə tədris edən müəllimlər, təhsil alan bakalavr,
magistr və doktorantlar üçün nəzərdə tutulan elmi nəzəri və praktiki nəşrdir.
M-40
© Zahid Fərrux Məmmədov, 2013
© “ qtisad Universiteti” Nəşriyyatı, 2013
0601000000
M-651 (07) 2011
qrifli nəşr
3
AZƏRBAYCAN RESPUBL KASININ DÖVLƏT MÜSTƏQ LL Y N N
BƏRPASININ Y RM NC LDÖNÜMÜNƏ THAF ED RƏM
1991-ci il 18 oktyabr tarixində Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdi. 1992-ci il 7
avqust tarixdə «Azərbaycan Respublikasında banklar və bank fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan
Respublikası Qanunu ilə yanaşı «Azərbaycan Respublikasının «Milli Bankı haqqında» Qanun da
qəbul olunmuşdur. Həmin ayın 15-də Azərbaycan Respublikasının milli valyutası – manat
tədavülə buraxılmışdır (rublla bərabər). 1994-cü il yanvarın 1-dən manat ölkənin yeganə ödəniş
vasitəsi elan olundu.
1995-ci il 12 noyabr tarixdə keçirilən referendumda qəbul olunmuş müstəqil Azərbaycan
Respublikasının ilk Konstitusiyasının 19-cu maddəsinin II bəndində isə pul nişanlarının tədavülə
buraxılması və tədavüldən çıxarılması hüququnun yalnız Milli Banka mənsub olması bir daha
təsdiq edilmişdir.
1996-cı il 10 iyun tarixdə «Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı haqqında», 14 iyun
tarixdə isə «Azərbaycan Respublikasında banklar və bank fəaliyyəti haqqında» Qanunlar yeni
redaksiyada qəbul edildi. Yeni bank qanunları respublikanın bank sisteminin qabaqcıl dünya bank
təcrübəsinə yaxınlaşmasına, kredit təşkilatlarının yaradılmasına imkan yaratdı.
Lakin yeniləşən elmi-nəzəri metodlara və müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşmaq
məqsədilə, 10 dekabr 2004-cü ildə «Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı haqqında» Qanun
qəbul edilmişdir. Həmçinin, 16 yanvar 2004-cü ildə qəbul edilmiş «Banklar haqqında»
Azərbaycan Respublikası Qanunu da 30 mart 2004-cü ildə qüvvəyə minmişdir.
«Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında»
18 mart 2009–cu il tarixli Azərbaycan Respublikasının Referendum Aktının qüvvəyə minməsi ilə
ə
laqədar olaraq «Azərbaycan Respublikası Milli Bankı» «Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi
Bankı» adlandırılmışdır.
Azərbaycanda əmanətlərin sığortalanması mexanizmlərinin yaradılması üçün görülən
tədbirlərin nəticəsi olaraq 29 dekabr 2006-cı ildə «Əmanətlərin sığortalanması haqqında»
Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edildi.
Azərbaycanda Cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın
leqallaşdırılması və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinin qarşısının alınması sahəsində də mühüm
işlər həyata keçirilir. Bununla bağlı olaraq, “Cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya
digər əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu 25 fevral 2009-cu ildə qüvvəyə minmişdir.
Beləliklə, Azərbaycanda maliyyə-bank industriyasının inkişafının əsas məqsədi -
qanunvericilik mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, beynəlxalq standartlara uyğun müasir və
rəqabətə dözümlü maliyyə-bank xidmətləri bazarının inkişafı üçün münbit hüquqi bazanın
yaradılmasıdır.
Dostları ilə paylaş: |