Hamlet Isaxanlı
6
Biblioqrafiya. Alim, Qurucu, Şair
7
“Hər gün, hər saat
mükəmməlliyə doğru ”
Hamlet İsaxanlı
Hamlet Abdulla oğlu İsaxanlı (İsayev)
Hamlet Abdulla oğlu İsaxanlı (İsayev) 1948-ci il mart
ayının 1-də Gürcüstan Respublikasında, Qardabani rayonunun
Kosalı kəndində anadan olmuşdur.
İsaxanlı soyadı onun poetik yaradıcılığında və humanitar və
sosial elmlər sahəsində yazdığı əsərlərində işlətdiyi soyaddır. Onun
bütün riyazi əsərləri İsayev soyadı ilə çap olunmuşdur. Hal-hazırda
o, geniş ictimaiyyət arasında daha çox Hamlet İsaxalı kimi tanınır.
Hamlet İsaxanlı çox geniş və müxtəlif sahələrdə fəaliyyət
göstərir; onları tam olmasa da sadalayaq – Riyaziyyat, humani-
tar və sosial elmlərin bir çox sahələrində görülmüş elmi-
tədqiqat işləri, poetik və digər bədii-publisistik yaradıcılıq, tər-
cüməçi, maarifçi, universitə təsisçisi, məktəb (ibtidai, ümumi
orta, tam orta) təsisçisi, nəşriyyat təsisçisi, redaktor, ictimai xa-
dim...
Hamlet Isaxanlı
12
mütəxəssislərin, qərarverənlərin və ümumiyyətlə, ictimaiyyə-
tin diqqət mərkəzindədir.
Çox geniş maraq dairəsinə sahib olan Hamlet İsaxanlı öz
yazılarında həmçinin poeziya və fəlsəfə, beynəlxalq münasi-
bətlər, tarix, jurnalistika və digər sahələrin problemlərini də
araşdırır.
Böyük həvəs və ehtirasla, güc və enerji ilə elmi araşdırma-
lar aparan və quruculuq işləri ilə məşğul olan Hamlet İsaxanlı,
eyni zamanda istedadlı, görkəmli şair kimi də həm Azərbay-
canda, həm onun hüdudlarından çox-çox kənarda çox tanınır
və sevilir. Azərbaycanda, Rusiyada, İranda, Gürcüstanda şeir
kitabları nəşr olunmuş və böyük rəğbət görmüşdür, Çində və
Türkiyədə şeir kitabları çapa hazırlanmışdır. Üstəlik, o özü də
məşhur şairlərin əsərlərini ruscadan, ingiliscədən və fransızca-
dan Azərbaycan dilinə ustalıqla tərcümə etmiş, oxucu və mü-
təxəssislərin rəğbətini qazanmışdır; V.A. Jukovskiy, F. Baratın-
skiy, F.İ. Tyutçev, A.Fet, S. Yesenin, N.S. Qumilev, A. Axma-
tova, A. Axundova, G. Bayron, Ü.Bleyk, R. Herrik, G. De
Nerval kimi şairlər bu sıradandır.
Hamlet İsaxanlının şeirləri musiqi ilə dolu, ürəyəyatan və
könülləri ehtizaza gətirəndir. Məhz buna görə də onun şeirləri
Azərbaycan bəstəkarlarının diqqətini cəlb edib. Çoxsaylı lirik
və epik şeirləri və poemaları əsasında gözəl mahnılar yazılmış
və musiqili tamaşalar hazırlanmışdır. Şairin “Xəzər Universi-
təm” şeirinə görkəmli bəstəkarlar, xalq artistləri Ramiz Mustafa-
yev və Vasif Adıgözəlov musiqi-himn yazmış, «Xəzərimin sora-
ğında» şeirinə Ramiz Mustafayev, «Hicran» şerinə Vagif Gəray-
zadə, “Yaşamağa nə var ki?!” şeirinə Lütfiyar İmanov, «Səni
sevdim çox sadəcə», «Gözəldir», «Lalə», «İnciçiçəyi», «Külək və
qız», «Tək qalmaq istəyirəm», «Tez gəlin», «Dünyam» şeirlərinə
Nailəxanım İsayeva, «Baş açmadım bu dünyadan» və «Bakı»
şeirlərinə Elza Seyidcahan, «Görüş yerimiz» şeirinə Cahangir
Biblioqrafiya. Alim, Qurucu, Şair
9
lik dərəcəsi aldı; bir qədər sonra isə Sovet Ali Attestasiya Ko-
mitəsi tərəfindən professor adına layiq görüldü.
Hamlet İsayev yüksək tədqiqatçı gücünə, dərin və geniş
riyazi mədəniyyətə malik alim kimi tanındı və hörmət qazan-
dı. O, riyaziyyat və tətbiqi elmlərin öz-özünə qoşma olmayan
operatorlar nəzəriyyəsi, çoxparametrli spektral nəzəriyyə,
birgə spektrlər nəzəriyyəsi, diferensial tənliklər, ədədi oblast-
lar, iqtisadiyyatın riyazi modelləri kimi müxtəlif sahələrində
dərin nəticələr almış alimdir. Hamlet İsayev müasir çoxpara-
metrli spektral nəzəriyyənin yaradıcılarından biri hesab olu-
nur. O, riyaziyyatın riyazi fizikadan qaynaqlanan bu çox mü-
hüm sahəsində dərin tədqiqatlar aparan ilk sovet riyaziyyatçısı
idi.
Hamlet İsayev Moskva riyaziyat məktəbinin nümayəndəsi
olmaqla yanaşı Birləşmiş Ştatlar, Böyük Britaniya, Almaniya,
Kanada,... elmi məktəblərin də uğurlarından bəhrələndi. Hələ
Sovet “Dəmir Pərdə” dövründə o, çətinliklərə baxmayaraq,
qərb ölkələri yalnız məsafədən, qiyabi olaraq deyil, dəvətli
professor kimi çalışaraq da kəşf edir, öyrənirdi. Sonralar da
Avropa, Amerika və Asiyada yerləşən müxtəlif elmi mərkəz-
lər, akademiya və universitələr onu mühazirələr oxumağa, bir-
gə tədqiqatlar aparmağa, nüfuzlu elmi konfranslarda çıxışa də-
vət etdilər. O da, öz növbəsində xarici həmkarlarını mühazirə-
lər oxumaq və əlaqələri daha da inkişaf etdirmək üçün Moskva
və Bakıya dəvət etdi. Göründüyü kimi, artıq Sovet dövründə,
o, beynəlxalq elmi şəbəkə qurmağa nail olmuşdu.
Hamlet İsayevin riyaziyyat üzrə tədqiqatlarını Sovet
Elmlər Akademiyası üzvləri N.N. Boqolyubov, V.S. Vladimi-
rov, S.M. Nikolskiy, Lenin mükafatı laureatları B.M. Levitan,
V.B. Lidskiy, eləcə də A.Q. Kostyuçenko, A.A. Dezin, V.A. Sa-
dovniçiy (hal-hazırda Lomonosov adına Moskva Dövlət Uni-
versitetinin rektoru), professor F. Atkinson (Toronto Univer-
Dostları ilə paylaş: |