Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
58
 
T BR K ED R K!.. 
 
Bu gün  ziz dostum-qarda m, h l   t l b lik ill rind n n inki 
biliyi, savad , istedad  il , el c  d  dostcanl , s mimiyy ti, mehri-
banç l , sözübütövlüyü, m rdliyi, s daq ti, etibar  il  ham m z n 
böyük hörm tini qazanan v  bu gün d  böyük f xr v  qürurla ünsiy-
y t saxlad m z görk mli ziyal , l yaq tli v t nda , tan nm  dilçi 
alim, f ali ictimai xadim, Az rbaycan Dövl t Pedaqoji Univer-
sitetinin Filologiya fakült sinin dekan , filologiya üzr  elml r dok-
toru, professor Buludxan  ziz o lu X lilovun 50 ya  tamam olur.  
Görk mli dilçi alim Buludxan X lilov h m Az rbaycanda, h m 
d  ölk mizin hüdudlar ndan k narda öz  d y rli elmi-t dqiqatlar  
il , yüks k s viyy li elmi m ruz l ri il , d rslik, d rs v saiti 
v  monoqrafiyalar  il  tan nan alimdir.  
Professor Buludxan X lilov eyni zamanda ölk mizin ictimai-
siyasi h yat nda f al i tirak ed n v   sl v t nda  mövqeyi il  
seçil n ziyal lar m zdan biridir.  
Bu  lam tdar yubileyi münasib til  biz d  hörm tli Buludxan 
mü llimi ür kd n t brik edir, ona uzun ömür, möhk m cansa l , 
xsi h yat nda v  elmi-pedaqoji f aliyy tind  yeni-yeni  u urlar 
arzulay r q!.. 
Yubileyin mübar k, qarda m!... Gün o gün olsun ki, s ni 100 
ya nda t brik ed k!.. 
 
 
Böyük hörm t v  ehtiramla,  
Borçal  Mü fiq  
 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
59
 
AZ RBAYCAN D LÇ L Y N N V  TÜRKOLOGIYANIN 
PARLAQ ULDUZLARINDAN B R  –  
BULUDXAN X L LOV 
 
Buludxan X lilov 1966-c  ild  Q rbi Az rbaycan n  n s fal , t -
miz da  havas , saf bulaq sular  bol olan A baba rayonunda, köklü-
budaql  bir ail d  dünyaya göz açm d r. Bu t miz da  havas , saf 
bulaq suyu, müq dd s gen onun t bi tin  hopmu  ayd n z kas na, 
m ntiqi t f kkürün , geni  erudusiyal  dünya görü ün  qar m d r. 
O, orta m kt bi q z l medalla bitirmi , ADPU-nun filologiya fakült -
sind  C.Cabbarl  t qaüdü il  oxumu , oran  q rm z  diplomla bitir -
r k institut rektorlu unun t qdimat   v   T hsil Nazirliyinin t yinat 
bölgüsünd  institutda saxlan lm d r.  
B. X lilov Respublikam zda  n g nc elml r doktoru olmu dur. 
O, 1992-c  ild  namiz dlik, 1999-cu ild  doktorluq dissertasiyalar  
müdafi  etmi dir. 
Buludxan mü llim çox ax li bir alimdir. Düzdür, onun dar ixtisas  
dilçilikdir. Dilçiliyimizin müxt lif sah l rin  dair bir s ra sanball  mo-
noqrafiya v  d rslikl rin mü llifidir. M s l n: Dil tarixin  aid “Az r-
baycan dilind   t khecal  feill rin  sas nda duran ilkin kökl rin fo-
nesemantik inki af ”, “Feill rin ilkin kökl ri” kimi  s rl r yazm d r.  
Bu  s rl rd  müxt lif feil kökl rinin t
kkül tapd  söz yuva-
lar n  a kar etmi , ilkin kökl rin sinkretliyini v  bunlar n iltisaqiliy  
do ru inki af istiqam tini d  ara d rm d r. 
Haqq nda b hs etdiyimiz alimin q l mind n Müasir Az rbay-
can dili v  onun müasir probleml rin  dair d  bir s ra sanball  d rs-
lik v  d rs v saitl ri ç xm d r: 1) “Müasir Az rbaycan dilinin mor-
fologiyas ” I hiss  (2000), “Müasir Az rbaycan dilinin leksikologi-

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
60
yas ” (2008), “Az rbaycan dili: dün n, bu gün” (2004) v  s.  s rl ri 
i q üzü görmü , bu kitablarda qrammatika v  qrammatik qurulu , 
sözün t rkibi (kök,  sas,  kilçi), nitq hiss l ri, qrammatik kateqo-
riyalar, leksikoloji, semasioloji m s l l r, fonetika, yaz ,  lifba, 
qrafika, orfoqrafiya, orfoepiya kimi aktual dil probleml ri orijinal 
kild  h rt r fli izah n  tapm d r.  
Onun “Az rbaycan dili: dün n, bu gün” kitab nda Az rbaycan 
dilinin bugünkü probleml ri ara d r l r, “Kitabi D d  Qorqud”un 
vaxtil  qada an olunmas n n sirl ri aç l r, Sovet  ttifaq  dövründ  
türk dünyas na qar  q r zli mövqenin z r rl ri a karlan r.  
Buludxan mü llimin elmi yarad c l  yaln z türkoloji v  Az r-
baycan dilçiliyi il   m hdudla b qalm r. O öz q l mini  d biyyat, 
d bi t nqid sah sind  d  s nam  v  bu sah y  aid d  maraql , d -
rin m zmunlu  s rl r yazm , bu sah nin d  mahir bilicisi oldu unu 
sübut etmi dir. M s l n: “ smay l  xl n n  d bi-t nqidi görü l ri”, 
“ smay l 
xl n n dilçilik görü l ri”, “B.Vahabzad nin pedaqoji 
görü l ri”, “B yaz do ulan  eirl r”, “A l n zirv sind  sön n bir 
ç raq” v  s. kitablar  öz elmi-estetik d y rl ri il  seçilir. Bu c h t-
d n onun f aliyy ti B.Çobanzad ni,  .D mirçizad ni, Y.Seyidovu, 
A.Axundovu, T. Hac yevi xat rlad r. 
B.X lilov dilçilik üzr  elmi yarad c l n n bir istiqam tini d  
türkologiya t kil edir. M s l n, onun “Birinci Beyn lxalq Türko-
loji Qurultay” (1999), “Türkologiyan n intibah dövrü” (2001), 
“Türkologiyaya giri ” (2006) v  s. kitablar  türkoloji dilçiliy  bir 
töhf dir. Onun bu  s rl rind  türkoloji dilçiliyin bir çox prob-
leml ri özün  geni  yer tapm d r. 
B.X lilovun elmi kadrlar n-magistrlar n, elml r namiz dl rinin 
yeti dirilm sind  d  f al i tirak edir. O, 9 magistr n, 5 aspirant n v  
9 dissertant n r hb ri olmu , onlardan 5-i müdafi  etmi dir. 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
61
 Buludxan  mü llim Az rbaycan Yaz ç lar Birliyinin v  Az r-
baycan Jurnalistl r Birliyinin üzvüdür.  
O, 2001-ci ild  ilin alimi nominasiyas n n, 2006, 2007, 2007, 
2008-ci t dris ill rind  ilin alimi müsabiq sinin qalibi olmu , bir 
çox c miyy tl r, t kilatlar t r find n mükafatland r lmas n  say-
maqla qurtarmaq olmur. 2011-ci ilin Prezident t qaüdçüsüdür. 
2013-cü ild n AAK- n Filologiya ixtisas  üzr  Ekspert  uras n n 
üzvüdür.  
stedadl  alimin f aliyy tini yaln z elm sah sil  ba lamaq 
kifay t deyildir.  
Buludxan X lilov televiziya kanallar n n da, sözün h qiqi m -
nas nda, b z yidir. O, bütün kanallarda bir-birind n f rqli ictimai- 
siyasi,  d bi, Az rbaycan dili v  dilçiliyi probleml ri, ail -m i tl  
ba l  mövzularda bir siyas tçinin, bir  d biyyat ünas n, bir peda-
qoqun, bir dilçinin h s d aparaca   kild  maraql  ç x lar edir. 
Xüsusil  – “Övqat” verili l rinin daimi qona  kimi onu tez-tez 
görürük. Bu yax nlarda Yunis  mr  v  Xoca  hm d Y s vi bar d  
apar lan verili  diqq tl  tama a etdim. Özünün m ntiqi, elmi, 
b dii,  xlaqi söhb tl ril , Y s vid n, Yunis  mr d n söyl diyi  eir-
l rl  dinl yicini valeh edir, özünün natiqliyin , möhk m hafiz sin  
heyran qoyurdu. 
Buludxan mü llim bacar ql  bir t kilatç d r. Uzun ill rdir 
ADPU-nun filologiya fakült sinin dekan d r. O, bu v zif nin 
öhd sind n m har tl  g lir.  
Yeri g lmi k n qeyd edim ki, filologiya çox mür kk b v  çox 
müx lif xarakterli insanlar n f aliyy t göst rdiyi bir fakült dir. 
Burada ham  il  dil tap b dan maq çox ç tindir. Bununla ba l  bir 
ha iy y   ç xmaq ist yir m: Sovet dön mind   m n fakült  partiya 
t kilat n n müavini i l yirdim. Partiya t kilat katibi Ofeliya 
xan m x st l ndi, 6 ay katibliyi m n aparmal  oldum. O zaman 

---