P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
74
2015-ci ild m nim 65 illik yubileyim AZtv
bir verili haz rla-
y rd . O, verili Buludxan mü llim d d v t edilmi di. Buludxan
mü llim yarad c l m v air obraz m haqq nda el s mimi, el
d y rli fikirl r söyl di ki... Art rmadan, ksiltm d n. eirl rimin
b dii m ziyy tl ri, obrazlar sistemi, su içdiyi qaynaqlar h rt r fli
t hlil ç kildi, yet rinc d y rl ndirildi. Buludxan mü llim bu
ç x dan bir neç gün sonra yarad c l m haqq nda “Musa l k-
b rli yarad c l n n poetik kodu sevgidir” adl böyük bir m qal
yazd , d rc el tdirdi. M n telefon
aç b ona minn tdarl m bildi-
r nd o, özün m xsus t vazökarl qla: “Ay Musa mü llim, siz yax
airsiniz. Sizin kimi airl rd n yazmaq bizim borcumuzdur” – dedi.
Buludxan mü llimin, d y rli alim dostumuzun lli ya tamam
olur, qar dan yar m sirlik yubileyi g lir. M n onu ür kd n t brik
edir, ona n az yar m sr d bel sa lam, m hsuldar, r fli ömür
arzulay ram. Buludxan mü llim kimi aliml rin elmimiz, d biy-
yat m z, ictimai-f ls fi fikir qaynaqlar m z
qar s nda h l çox-çox
borcu var. Allah bu borcu layiqinc öd m k üçün ona yet rinc
övqlü, ilhaml ömür versin.
O, dil alimidir, dil müh ndisi,
Dediyi h r sözün öz d y ri var.
Öz llikl seçir yax n , pisi
Sanball , qiym tli çox s ri var.
H r k s t sdiq ed r – do mas , yad ,
Ondad r söhb tin, sözün d rini.
Bir mü llim kimi d ucad r ad ,
H v sl öyr dir bildikl rini.
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
75
lli ya a çat r bu cavan o lan,
Çap r söz yolunda köhl n at n .
Anadan sevgiyl , e ql do ulan
Sevgiy b l yir öz h yat n .
C miyy t aç q, dürüst, s mimi,
H r k s dey r dostum, sirda md o.
El m h bb tl s xd limi,
Sand m ki, do maca qarda md o!
l kb rli Musa,
air
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
76
ONUNLA ÜZB ÜZ...
Mövlana zaman haqq nda deyir: “T qvim nizam h r k s üçün
eyni olsa da, zaman h r k sin içind ba qa cür ir lil y r.” Ya m z
artd qca biz içimizd axan, ir lil y n h min zaman daha çox
d y rl ndirm y ba lay r q.V art q ehtiyatla x rcl diyimiz zama-
n n kiml rl yana , kiml rl üzb üz keçirm yimiz h yat m z n
ön mli m qamlar na çevrilir. Bu c h td n m nim h yat mda bel
ön ml m qamlardan biri üzvü oldu um AAK- n
Ekspert uras nda
hörm tli professor Aq in Babayevl yana v d y rli professor
Buludxan X lilovla üzb üz yl diyim günl rdir. M n qism t olan
bel hat y , bu hat d keçirdiyim zamana yüks k qiym t veri-
r m. Aq in mü llimi u aql qdan tan y ram, amma üzb üz oturdu-
um Buludxan mü llimi bir neç ildir ki, yani tan y ram. Qiyabi
olaraq onu çoxdan tan y rd m: dilçi alim, pedaqoq, t nqidçi, publi-
sist, f al ictimaiyy tçi kimi. Mavi ekranda dilimiz, d biyyat m z
v m d niyy timizl ba l maraql ç x lar n çox seyr etmi m.
T hrif olunmu b zi milli n n l rimiz (toy, yas)
haqq nda t nqidi
qeydl rini müsahib l rind maraqla dinl mi m. B s onunla üzb -
üz oturduqdan sonra, yani tan l m zdan sonra Buludxan mü l-
lim haqq nda n dey bil r m? M n onu ilk növb d Az rbaycan
dilçiliyinin, türkoloji dilçiliyin aktual probleml rini t dqiq ed n bir
dilçi alim kimi tan y rd m. d biyyata dair t dqiqatlar n müzakir -
sind m n onu h m d bir d biyyat ünas kimi gördüm. Buludxan
mü llim h m dilçiliyin, h m d d biyyat ünasl n sirl rin b l d
olan,
onlar n v hd tin sahib olan, sözün sil m nas nda filoloqdur.
Bu s tirl ri yazanda Buludxan mü llimin d biyyat m za olan
sevgisind n x b r ver n, radio dal alar nda e itdiyim, h zin s sl
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
77
zb r dediyi q z ll r: “Gözün ayd n gözüm sur ti canan görünür”,
“Ay üzlü nigar m, kim mehman olacaqsan?”, “Gec x lv tc biz
sevgili yar g lmi idi” qula mda s sl ndi.
urada üzb üz yl diyim günl r m n Buludxan mü llim haq-
q nda daha n l r söyl di? H r d f onun h ssas bir pedaqoq oldu-
unun ahidi oldum. “T l b l rim dürüstlüyü, d qiqliyi, dol un
olma , dal tli, obyektiv olma , humanistliyi,
dövl tini, xalq n ,
dilini, d biyyat n sevm yi a lam am”- dey n Buludxan mü lli-
min u urlu pedaqoji f aliyy ti m n m lum idi. Onun müzakir -
l rd qar m zda duran dissertantlara da pedaqoq psixologiyas na
m xsus h ssas münasib tini gördüm. Buludxan mü llim onlar s -
birl dinl y bilir, h y candan uzaqla d ra bilir.
Buludxan mü llimin müsahib l rinin birind dil haq nda dediyi
bu sözl r hafiz m h kk olub: “Dil bir q sr deyil, abid deyil ki,
onu qoruyasan. Dilin ke iyind dayanmaq,
qorumaq üçün düzgün
dan maq laz md r”. tirak etdiyimiz müzakir l rd onun “düzgün
dan maq” ifad sini h m nitqind , h m d sözünün v mövqeyinin
düzgünlüyünd gördüm. uram za t qdim olunan t dqiqat i l rin
verdiyi obyektiv r yl ri, inand r c müdd alar onun elmi h qiq t
d y r ver n bir alim oldu unu bir daha t sdiql yir.
Birg f aliyy timiz ill rind Buludxan mü llimin ziyal l n n
çox m qamlar n görmü m. M nim üçün n maraql s onun kitab-
xana haqq nda böyük bir övql etdiyi söhb tl ridir. Buludxan
mü llimi dinl dikc ayd n olur ki, vaxt il kitab m b dind n ald
nur onun lind elm ç ra na
çevrilib v o bu ç ra n i
il elm
yolunda add mlayan h r bir k sl payla ma a haz rd r.
Onun ad nda “bulud” var, q lbind is nur. Y qin ad ndak “bu-
lud” Gün
yol ver n xan buluddur. Ad nda “xan” da var. Q dim
Türkl rin, özl rin böyük görün n h r ey “xan” ünvan n verdik-