Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
34
 Elmin böyük qüdr til  silahlanan 
Bir ordu da, s rk rd  d  bas lmazd r. 
Bu dünyada min ömür sürs  insan 
drak üçün, kamal üçün yen  azd r. 
 
Hörm tli Buludxan mü llim, indi Siz bir çox ya dlar n z n (v  
h tta Sizd n ya l lar n bel !) qibt  il  baxd  el  bir da n zir-
v sind  dayanm s n z ki, onu f th etm k h r k s  n sib olmur. Siz  
daha böyük v  möht
m da lar n fatehi olma  arzulay ram. 
 
 
Al yeva Gülçöhr , 
filologiya üzr  f ls f  doktoru, dosent 
 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
35
 
V T N , M LL T  X DM T NÜMUN S  OLAN Z YALI 
 
H r  eyin dünyada ölçüsü ildir, 
H yat t bi tin  ah  s ridir. 
ll r ömürl rin sonu deyildir, 
ll r ömürl rin sahill ridir. 
N bi X zri 
 
Tarixd  el  insanlar var ki, onlar n dünyaya g li i g l c kd  
t kc  bir ail y , bir el -obaya deyil, m nsub oldu u mill t  
ba ucal   g tirir v  xalq n f xrin  çevrilir. Onlar n elmi, ictimai-
siyasi f aliyy tl ri, yarad c l qlar   v  yaratd qlar  xalq n elm v  
m d niyy t x zin sini daha da z nginl dirir. Bel   m nal  ömür 
ya ayan görk mli ziyal lardan biri d  filologiya elml ri doktoru, 
professor Buludxan X lilovdur. O, d rin v  analitik t f kkür t rzi, 
öz d st-x tti, yarad c l q üslubu,  xsi mövqeyi, bütövlüyü, s mi-
miliyi, elmi v  ictimai nüfuzu il  seçil n bir alimdir. Bütün bu 
keyfiyy tl r onun daha g nc ya lar ndan alim kimi tan nmas na 
stimul vermi dir.  
Az rbaycanda dilçilik elmi sah sind  bir s ra t dris planlar n n, 
proqramlar n, d rslik v  d rs v saitl rinin haz rlanmas nda Bulud-
xan mü llimin böyük xidm tl ri vard r. Dilçilik v   d biyyat ünas-
l q sah sind  i q üzü gör n xeyli sayda d rslikl r, d rs v saitl ri, 
elmi-kütl vi kitablar onun mü llifliyi, redaktorlu u v  yaxud da 
r yi  sas nda n r edilmi dir. 
Buludxan X lilovun Türkiy , Qazax stan, Özb kistan, Q r z s-
tan, Yakutiya, Türkm nistan,  ran v  s. ölk l rin nüfuzlu n rl rin-

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
36
d  elmi  s rl ri çap olunmu dur. Buludxan mü llimin n r etdirdiyi 
d y rli monoqrafiyalar, d rslikl r, elmi-publisistik  s rl r onun  lli 
illik ya anm  ömrünün gec li-gündüzlü ç kdiyi z hm tinin, 
arxivl rd  apard  sistemli elmi ara d rmalar n n b hr sidir. 
Görk mli alimin ist r ölk mizd , ist rs  d  ölk mizd n k narda 
dilçilik elminin aktual probleml rin   h sr olunmu  beyn lxalq 
simpozium v  konfranslarda,  n mühüm t dbirl rd , yüks k 
tribunalarda elmi m ntiq  söyk n n m ruz  v  ç x lar  ona alimlik 
zirv sind n d  yüks kd  dayanmaq haqq n  qazand rm d . 
Görk mli alimin i q üzü görmü  d rslikl rinin, d rs v saitl ri-
nin, monoqrafiyalar n n, kitablar n n, elmi v  publisistik  s rl rinin 
ham s n n ad n  deyil, amma onlardan bir neç sinin ad n  qeyd et-
m k ist rdim. “Birinci beyn lxalq türkoloji qurultay”, “224 q dim 
türk sözü”, “Az rbaycan dili antologiyas ”, “Türkologiyan n tarixi: 
XX  srin 20-30-cu ill ri”, “Türkologiyan n intibah dövrü”, “Tür-
kün hikm t x zin si: Xoca  hm d Y s vi” v  s. Buludxan mü llim 
bu  s rl rin h r birind  türkologiyan n tarixin , türkoloji prosesl r  
qay d r, bu sah d ki t dqiqatlar n  daha da d rinl dirir v   ld  
etdiyi yeni faktlarla türkologiya elmini daha da z nginl dirir. 
Buludxan mü llimin yuxar da adlar n  qeyd etdiyimiz bu  s rl ri-
nin ham s  küll hal nda türkologiya sah sind  xüsusi t dqiqatlard r. 
B li, Buludxan mü llim m hsuldar alimdir. M n Buludxan 
mü llimi yay n q zmar ça lar nda istirah t evl rind  deyil, arxivl r-
d   t dqiqat i i aparan görmü m. Onun t dqiqatlar na n z r 
sald qda görürük ki, görk mli alimin t dqiqata c lb etdiyi mövzular 
t kc   ç tinliyi bax m ndan deyil, h m d  Az rbaycan dilçilik el-
minin inki af , elmi aktuall , mill t v  c miyy t üçün faydal l  
bax m ndan da böyük  h miyy t k sb edir. 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
37
Onu da qeyd ed k ki, Buludxan mü llim bir s ra  airl rimizin, 
yaz ç lar m z n,  dibl rimizin yarad c l nda dilin n  kimi  h miy-
y t  malik oldu u, onlar n dil v  üslub xüsusiyy tl ri bar d   d  
geni  ara d rmalar aparm d r. 
B.X lilovun 2007-ci ild  “Nurlan” n riyyat nda n r edilmi  
“Müasir Az rbaycan dilinin morfologiyas ” 2 cildd , 2008-ci ild  
is  “Müasir Az rbaycan dilinin leksikologiyas ” adl  d rslikl ri d  
xüsusi maraq do urur. D rslikl rind  bütün mövzular  müxt lif 
m nb l rd n, 
d biyyatlardan g tirdiyi says z-hesabs z b dii 
nümun l r  sas nda t hlil ed r k, oxuculara çatd rma a nail olan 
Buludxan mü llim do rudan da böyük  ziyy t, böyük z hm t 
hesab na bel  bir d y rli v  maraql  d rslikl r çap etdirmi dir. 
Buludxan mü llim sözün h qiqi m nas nda filoloq-türkoloq 
alimdir. Onun elmi f aliyy tini, yarad c l n  diqq tl  izl dikd  
görürs n ki,  s rl rind  dil,  d biyyat, poeziya v hd t t kil edir. 
B.X lilovun  s rl rinin  sas keyfiyy tl rini 
rtl ndir n  n 
ba l ca c h tl rd n biri d  budur ki, h r bir k s dilimizi, dilimizin 
tarixini, fonetikas n , terminologiyas n , qrammatikas n   v  s. 
sah l rini ç tinlik ç km d n onun d rslikl rind n öyr n  bil r. 
Sözsüz ki, bu da Buludxan mü llimin z ngin, çox ax li, t q-
dir layiq elmi yarad c l a malik olmas ndan ir li g lir. Buludxan 
mü llim elmd , h yatda, c miyy td  yar mç ql , bütövsüzlüyü, 
riyakarl , qeyri-s mimiliyi sevm y n bir  xsiyy tdir. Onun 
böyük yaz ç m z  smay l 
xl  haqq nda “Vedibasar” q zetind  
d rc olunmu  silsil   m qal l rinin birind   d rin m na ifad  ed n 
bir fikrini xat rlatmaq yerin  dü rdi: “Adamlar var ki, i l diyi 
yerd n faydalan r, amma i l diyi yer  heç bir fayda vermir”. T kc  
bu ifad  Buludxan mü llimin hans  yüks k keyfiyy tl r  sahib 
oldu unu bir daha t sdiq edir. 

---