22
təsvir edən kütləvi hesabat (hazırki hesabat), layihədən
öyrənilmiş nəticələr və dərsləri və təlim modulları
daxildir;
3. Bacarıqların qurulması paketi – bu paket meşə
administrasiyalarının işçi heyətinə təlim vermək və
hədəf ölkələrdə tədbirlər həyata keçirildikdən sonra
meşə massivlərinin daha kütləvi
şəkildə
transformasiyası üçün strategiyaların hazırlanması və
icrası, eləcə də meşə massivlərini iqlim dəyişmələrinin
təsirlərinə daha dayanıqlı etmək baxımından meşə
administrasiyalarının strategiyalar hazırlamaq və icra
etmək potensialına malik olmaları üçün dəstəkləyici
siyasi mühit yaratmaq məqsədilə hazırlanmışdır;
4. Məlumatlılığın artırılması paketi, pilot sahələrinə yaxın
ərazilərdə məskunlaşmış icmaları, eləcə də həmin
ərazilərdə aktiv fəaliyyət göstərən QHT-ləri və icma
əsaslı təşkilatları iqlim dəyişmələrinin meşələrə və
meşələrin göstərdiyi xidmətlərə təsirləri haqqında
məlumatlandırmaq, həmçinin onları pilot sahələrdə
fəaliyyətlərə cəlb etmək.
3
LAYİHƏ ÇƏRÇİVƏSİNDƏ HƏYATA KEÇİRİLMİŞ
FƏALİYYƏTLƏR
3.1
Tədqiqat və nümayiş
3.1.1
Meşə massivlərinin dayanıqlığına dair tədqiqatlar və
transformasiya tədbirləri üzrə tövsiyələrin hazırlanması
Layihənin strukturuna pilot sahələrdə planlaşdırılan
transformasiya tədbirləri üçün baza təmin etmək məqsədilə
stolüstü tədqiqat daxildir. Layihə çərçivəsində müvafiq tədqi-
23
qatları aparmaq və layihə heyəti ilə birgə hesabat hazırlamaq
üçün müqavilə əsasında beynəlxalq meşəçilik eksperti cəlb
olunmuşdur. Hesabat kütləvi yayılmaya təsdiq olunmuş və
2012-ci ildə dərc olunmuşdur. Dərc olunmuş hesabata giriş
hissəsindən başqa 6 fəsil daxildir:
Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanın meşələrinin
ümumi icmalı, onların əhəmiyyəti və meşələrin
üzləşdiyi təzyiqlər və təhlükələr.
Regionda bugünkü günə qədər iqlimdə baş verən
dəyişikliklər haqqında və modelləşdirmə tədqiqatları
əsasında proqnoz olunan gələcək dəyişikliklər
haqqında məlumatlar.
İqlimdə baş verən dəyişmələrin meşələrə ümumi
təsirinin və Cənubi Qafqaz meşələrinə gözlənilən
təsirlərinin təsviri.
İqlim dəyişmələrinin meşələrə təsirinin azaldılması, o
cümlədən meşələrin iqlim dəyişmələrinə adaptasiyası
üçün strategiyaların təsviri.
Dayanıqlılıq və təbiətə yaxın prinsiplərinə əsaslanan
meşə idarəçiliyinin və pilot sahələr üçün transformasiya
planlarının hazırlanması üzrə tövsiyə olunan proseslərin
müzakirəsi.
Gələcək iqlim haqqında proqnozları əhatə edən qeyri-
müəyyənliyin fonunda pilot sahələr üçün perspektivlər.
Hesabatın tam mətni Adobe Acrobat
©
formatında aşağı-
dakı linkdən istifadə etməklə yüklənə bilər:
http://d2ouvy59p0dg6k.cloudfront.net/downloads/adaptation_o
f_forests_to_climate_change.pdf
24
3.1.2
Regional konfrans
Layihə çərçivəsində 2013-cü ilin fevral ayında Tbilisidə
regional konfrans keçirilmiş və konfransda iqlim dəyişik-
liyinin meşələrə təsirləri və meşə transformasiyasında qabaqcıl
təcrübələr haqqında regionda aparıcı meşə mühəndisləri, meşə
ekoloqları və digər maraqlı tərəflər arasınd informasiya və
təcrübə mübadiləsi aparılmışdır. Konfransda hər üç ölkənin
meşəçilik administrasiyalarının rəhbərləri iştirak etmişdir.
Konfransda meşə administrasiyalarından və akademik qurum-
lardan, beynəlxalq təşkilatlardan ümumilikdə 35 ekspert, o
cümlədən Avropa İttifaqına üzv dövlətlərdən iki mütəxəssis
iştirak etmişdir.
Konfrans layihənin potensial təsirlərini, problemlərini,
risklərini və risk yumşaltma strategiyalarını müzakirə etmək
üçün forum təmin etmiş, eləcə də aşağıda təsvir olunduğu kimi
bir sıra nəticə və tövsiyələr vermişdir:
1. İqlim dəyişikliyi meşələrə əhəmiyyətli dərəcədə təsir
göstərəcəkdir və çox güman ki, iqlim dəyişikliyinin
mənfi təsirləri istənilən müsbət təsirlərdən daha güclü
olacaqdır.
2. Layihə çərçivəsində çoxlu sayda pilot sahələrdə iqlim
dəyişikliyinə xüsusi həssas monokultura meşə mas-
sivlərini qarışıq cinslərdən ibarət strukturu rəngarəng
meşə zolaqlarına transformasiya etmək məqsədilə təd-
birlər həyata keçirilmişdir.
3. Transformasiya tədbirləri – hasarlama və meşə salın-
ması, səpin, təbii regenerasiya və yardımçı işlər – artıq
layihənin pilot sahələrində yaxşı təşkil olunmuşdur.
4. Meşə transformasiyası prosesində əkiləcək və ya səpi-
ləcək cinslərin və mənşələrin seçilməsi xüsusilə vacib-
dir. Hansı cinslərin və mənşələrin istifadə olunacağı ba-
25
rədə qərar verərkən gələcək iqlim şəraitlərini nəzərə
almaq zəruridir.
5. Ümumi qayda olaraq doğma cinslərin təbii regenera-
siyasına üstünlük verilməlidir, çünki, təbii regenerasiya
sahənin aidiyyəti cinslərə münasibliyinin yaxşı bir gös-
təricisidir. Bundan başqa, təbii regenerasiya meşə
transformasiyası üçün ən xərc-səmərəli meşəçilik
tədbiridir.
6. Təbii regenerasiyaya şərait yaratmaq və cavan ağaclara
zərər dəyməsini əngəlləmək üçün meşə zolaqlarının
otlaq kimi istifadəsinə yol verilməməlidir. Meşə idarə-
çiləri öz yaşayışını heyvandarlıq vasitəsilə təmin edən
və meşə zolaqlarından otlaq kimi istifadə etməyə adət
etmiş insanlarla işləməli, onları maarifləndirməlidir.
7. Meşə transformasiya tədbirlərinin təsirlərini dayanıqlı
etmək məqsədilə şitillərə qulluq göstərilməlidir. Hazırki
fəaliyyətlərə bənzər layihələr icra olunmuş tədbirlərə
sonrakı qulluqla bağlı meşə sahiblərindən məntiqi
zəmanətlər almalıdır.
8. Transformasiya tədbirlərinin həyata keçirildiyi meşə
zolaqlarının sonrakı inkişafı başqalarının dərslər çıxar-
ması və transformasiya prosesini müvafiq şəkildə adap-
tasiya etmələri üçün davamlı monitorinq edilməlidir.
9. Hazırki fəaliyyət kimi kiçik miqyaslı pilot layihələrin
hüdudlarından kənara çıxmaq məqsədilə Azərbaycan,
Ermənistan və Gürcüstan hökumətləri iqlim dəyişmə-
lərinin meşələrə təsirini azaltmaq və meşələrin gələcək
iqlim şəraitlərinə uyğunlaşması üçün milli strategiyalar
işləyib hazırlamalıdır.
Dostları ilə paylaş: |