Microsoft Word bvkm-xopks docx



Yüklə 2,67 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə101/133
tarix14.09.2018
ölçüsü2,67 Mb.
#68617
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   133

 

315

təşkilatlandırma  və  Audit  təşkilatı  nəzdində  birləşdirilmişdir.  Bu 

təşkilatın vəzifələri aşağıdakılardır: 

•  Bankın qurula bilməsi üçün təşkilatın üzvlərinin ən azı 5-

nin razılığı lazımdır; 

•  Banklar,  təşkilatın  rəyini  almadan  əsas  müqavilədə 

dəyişiklik edilə bilməz; 

•  Bankın  ortaqlıq  mövzusunda  dəyişikliklər,  təşkilatın 

ijazəsilə mümkündür; 

•  Təşkilat  istədiyi  vaxt  bankların  şöbə  açmasına  ijazə  verə 

bilər; 

•  Banklar  xarijdə  şöbə  açmaq  və  fəaliyyət  göstərmək  üçün 



təşkilatdan ijazə alırlar; 

•  Təşkilat,  maliyyə  strukturu  dağınıq  olan  bankların 

idarəetmə şuralarını dəyişdirə bilər; 

•  Maliyyə  strukturlu  dağınıq  olan  bankların  fəaliyyəti 

təşkilat tərəfindən məhdudlaşdırıla bilər; 

•  Təşkilat  beş  üzvünün  qərarı  ilə  bankların  EƏSF-na  dövr 

edilməsinə qərar verə bilər. 

Təşkilatın  sədri  eyni  zamanda  Şuranın  da  sədridir.  Təşkilat 

bank  sektorunda  çox  vajib  əməliyyatlar  aparır.  Bu  təşkilat  son 

illərdə  ortaya  çıxan  tele-radio  şirkəti,  rəqabət  təşkilatları  kimi  bir 

axın nətijəsində ortaya çıxmışdır. 

2001-сi  ildə  qəbul  edilən  4672  saylı  qanun  ilə  4389  saylı 

Banklar  qanununda  dəyişiklik  edilmişdir.  Qanuna  görə  bank 

sektoru ilə bağlı edilən dəyişikliklərlə əlaqədar AB əsasnamələrinə 

uyğunluq  təmin  edilmişdir.  Qanun  Bank  qurma  və  Nəzarət  etmə 

təşkilatına  EƏSF  nəzdindəki  bankların  problemli  vəsaitləri  ilə 

bağlı edilən təhsilatla bağlı bir sıra səlahiyyətlər verilmişdir. 2002-

ji  ilin  iyulunda  ijazə  mərhələsində  olan  satışlar  da  daxil  olmaqla 

fond  banklarının  iştiraklarının  satışından  əldə  edilən  gəlir  2703 

trilyon  TL-nə  çatmışdır.  EƏSF  nəzdindəki  banklar  üçün  2002-сi 

ilə aid əsas hədəflər arasında EƏSF nəzdində yer alan banklardan 

satış  əməliyyatları  aparan  banklara  aid  işlərin  tamamlanması,  bir 




 

316

başqasının  vəsaitləri  idarə  edilməsi  fəaliyyətini  həyata  keçirəjək 

bir banka çevrilməsi, EƏSF-nun 2002-ji ilin mart ayından etibarən 

aylıq balans hazırlaması, ildə bir dəfə xariji auditdən keçməsi və s. 

sayıla bilər. 

1997-2002-сi  illərdə  EƏSF  tərəfindən  20  bank  dövr 

edilmişdir.  Bu  bankların  4-ü  özəl  sektor  və  xariji  sərmayədarlara 

satılmış,  8-i  3  banka  birləşdirilmişdir.  2002-сi  ilin  sentyabr  ayı 

etibarı  ilə  EƏSF  nəzdində  1  vasitəçi  bank,  satılma  müddətində 

olan 3 bank və hüquqi olaraq fəaliyyəti davam edən 1 bank var idi. 

EƏSF  ilə  bağladıjı  borj  müqavilələri  çərçivəsində  xəzinə  fondun 

nəzdinə  alınan  bankların  sərmayə  və  balans  strukturlarını 

güjləndirmək  məqsədilə  2000-ji  ilin  dekabrından  sonra  müəyyən 

müddətdə  özəl  xassəli  istiqraz  buraxmışdı.  EƏSF-yə  verilən 

istiqrazlar  fond  nəzdindəki  bankların  sərmayə  strukturlarını 

güjləndirmək  məqsədilə  bu  banklara  ehtiyat  kimi  verilmişdir. 

Valyuta  və  valyuta  indeksli  olaraq  ixraj  edilən  sənədlər 

31.12.2001-сi il kursları ilə türk lirəsinə çevrildiyində, EƏSF-nun 

xəzinəyə,  3.4.2002-сi  ildə  378  trilyon  TL;  8.5.2002-сi  ildə  357 

trilyon  TL  və  15.5.2002-сi  ildə  265  trilyon  TL  olmaqla  jəmi  1 

katrilyon  TL  sərmayə;  1,6  katrilyon  TL  əmanət  olmaqla  jəmi  2,6 

katrilyon TL dəstək göstərilmişdir. 

Özəl  banklara  yönələn  proqramın  ilk  mərhələsində  bu 

bankların 

sərmayə 

strukturlarının 

güjləndirilməsi, 

kredit 


probleminin həll edilməsi, xariсi pul açıq mövqelərinin daralması, 

dövr  etmə  və  birləşmələrin  həyata  keçirilməsi  ilə  bağlı  düzəlişlər 

edilmişdir. Bu baxımdan 2000-сi ildə 8,4 milyard dollar olan özəl 

bankların  balans  daxili  valyuta  kəsirləri,  2001-сi  ildə  1,5  milyard 

dollara və 2002-сi ilin iyun ayında 274 milyon dollara düşmüşdür. 

Bank  sektorunun  güjləndirilməsinin  məqsədi  banklara  sərmayə 

dəstəyi  təmin  edilərkən  nöqsanlı  aktivlərin  həll  edilməsini 

sürətləndirmək  üçün  könüllü  olaraq  yenidən  qurulması  və 

vəsaitlərin 

idarəedilməsi 

kimi 

mexanizmlərin 



həyata 

keçirilməsidir.  Bu  məqsədə  yönəlmiş  olaraq  2002-ji  ilin 

yanvarında  qüvvəyə  minən  4743  saylı  Maliyyə  sektoruna  olan 



 

317

borjların  yenidən  xaslandırılması  və  bəzi  qanunlarda  dəyişiklik 

edilməsi  haqqında  qanunla  maliyyə  sistemi  təşkilatlarının 

alajaqlarının  yenidən  əsaslandırılması,  vəsaitlərin  idarəedilməsi 

ş

irkətinin  təsis  edilməsi,  bankların  sərmayə  ehtiyajlarının 



müəyyənləşə  bilməsi  üçün  tətbiq  ediləjək  audit  standartları,  vergi 

və təşviqlər banklarının  yenidən qurulmalarının tamamlanması və 

bank qurulması və nəzarət edilməsi komitəsinin hesab verilməsilə 

bağlı  düzəlişlər  edilmişdir.  Buna  görə  bankların,  özəl  maliyyə 

təşkilatlarının  və  digər  maliyyə  təşkilatlarının  alajaqlarının, 

maliyyə  jəhətdən  yenidən  təşkilatlandırılması  çərçivəsində 

qurulmasına  və  ya  yeni  ödəmə  planına  bağlanmasına  imkan 

verilərkən,  EƏSF  bankları  maliyyə  jəhətdən  yenidən  qurulma 

müqavilələrində  əlavə  mənbə  təmin  etməmək  şərtilə  iştirak  edə 

bilərdilər.  

Bank  qanununa  əlavə  edilən  müvəqqəti  4-cü  maddə  ilə 

bankların  dövlətin  dəstəyi  ilə  sərmayələrinin  gücləndirilməsi  üç 

mərhələdən ibarətdir. 1-ci mərhələ sərmayə artırılmasında dövlətin 

iştirakının  tam  və  doğru  olaraq  müəyyənləşməsi  məqsədilə 

mühasibə  standartlarındakı  dəyişikliklər  də  nəzərə  alınmaqla  3 

mərhələli  nəzarət  mərhələsidir.  Sərmayə  ehtiyatı  müəyyənləş-

dikdən sonra qarşılana bilməyəjək zərərin olması halında sərmayə 

artımının öhdəyə götürülməsi üçün əsas şuraların təşkil ediləjəyi 2-

ci mərhələ gəlir. Üçüncü mərhələ isə lazımlı şərtləri təşkil edən və 

sərmayənin  yetərlilik  nisbəti  8%-dən  az  olan  banklara  dövlət 

dəstəyinin  təmin  edilməsidir.  Maliyyə  sektoruna  olan  borjların 

yenidən  təşkilatlandırılmasına  yönələn  düzəlişlər  çərçivəsində 

Türkiyə Banklar Birliyi tərəfindən hazırlanan və 25 bank, 17 bank 

xarijində maliyyə təşkilatı, təsfiyə vəziyyətində olan Əmlak Bankı 

və  EƏSF  tərəfindən  imzalanan  maliyyə  baxımından  yenidən 

təşkilatlandırma  müqaviləsi  4.6.2002-ci  ildə  Bank  qurma  və 

nəzarət şurası tərəfindən təsdiqlənmişdir. 2001-ci ilin iyun ayında 

Banklar  qanununda  edilən  dəyişikliklər  2009-cu  ilə  qədər  keçid 

müddəti  təyin  edilərək  bankların  maliyyə  orqanları  xarijində 

ortaqlıqda  iştirakları,  xüsusi  vəsaitlərin  ən  çox  15%-i,  bu 




Yüklə 2,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   133




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə