Microsoft Word bvkm-xopks docx

 

398

sərbəst  şəkildə  seçməsidir.  Yəni  kənar  orqanlar  pul  siyasəti 

alətlərinin 

tətbiqində 

Mərkəzi 

Bankın 

işinə 

müdaxilə 

etməməlidirlər.  

Pul  Siyasəti  Rejimi  -  Son  və  aralıq  hədəfləri  arasındakı 

kombinasiyadan, həyata keçirilməsi mexanizmlərindən asılı olaraq 

təsnifləşdirilən pul siyasəti formalarıdır. Pul Siyasəti Rejimləri bir 

çox  hallarda  əsas  hədəfə  nail  olmaq  üçün  aralıq  və  son  hədəflər 

üzrə  dəqiq  və  ya  orientir  kəmiyyət  göstəriciləri,  pul  siyasəti 

çərçivəsində həyata keçirilməsi planlaşdırılan tədbirlər sistemi əks 

etdirilir.  Pul  siyasətinin  pul  kütləsinin  hədəflənməsi,  məzənnənin 

hədəflənməsi,  inflyasiyanın  birbaşa  hədəflənməsi  kimi  rejimləri 

bir-birindən fərqləndirilir. 

Pul  siyasətinin  transmissiyası  -  Mərkəzi  Bank  tərəfindən  qəbul 

edilən  pul  siyasəti  qərarlarının  iqtisadiyyata  ötürülməsini 

prosesidir.  Müasir  dövrdə  pul  siyasətinin  faiz  dərəcələri, 

kreditlərin  verilməsi,  valyuta  məzənnəsi,  inflyasiya  gözləntiləri 

kimi  transmissiya  kanalları  mövcuddur.  Pul  siyasəti  qərarları  real 

iqtisadiyyata  bu  kanallar  vasitəsilə  dərhal  deyil,  müəyyən  zaman 

intervalından (laqdan) sonra təsir göstərir. 

Pulun  dövretmə  sürəti  -  Nağd  və  nağdsız  pul  nişanlarının 

hərəkətinin intensivliyini xarakterizə edən göstərici.   

Təsbit  edilmiş  valyuta  məzənnəsi  -  Ölkənin  milli  valyutasının 

sərbəst dönərli xarici valyutaya qarşı dəyişməz saxlanılması nəzərdə 

tutulur.  Yəni  təsbit  edilmiş  məzənnənin  xüsusiyyəti  ondan  ibarətdir 

ki, o kifayət qədər uzun müddət ərzində (aylar və ya illər) sabit qalır . 

Məzənnəni  sabit  saxlamaq  üçün  Mərkəzi  Bank  valyuta  bazarında 

tələb və təklifə təsir göstərmək üçün aktiv alış-satış əməliyyatları apa-

rır. 

Uzun açıq  valyuta  mövqeyi -  hər hansı xarici valyutada balans 

və balansdankənar tələblərin məbləğinin balans və balansdankənar  

öhdəliklərin məbləğindən  çox olduğu açıq valyuta mövqeyidir. 

Valyuta  siyasəti  (curency  policy)  –  dövlət  tərəfindən  valyuta 

məzənnəsinin  tənzimlənməsi  məqsədilə  həyata  keçirilən  hüquqi, 

---

 

399

iqtisadi,  inzibati  tədbirlərin  kompleksi:  valyuta  siyasətinin  həyata 

keçirilmə formaları: 

a)  diskont  siyasəti  –  mərkəzi  bankın  uçot  dərəcəsinin 

dəyişdirilməsi yolu ilə valyuta məzənnəsinin tənzimlənməsi; 

b)  valyuta  müdaxiləsi  –  valyuta  bazarlarında  tələb  və  təklifin 

tarazlaşdırılması  məqsədilə  mərkəzi  bankın  valyutaların  alqı-

satqısı əməliyyatlarında müntəzəm iştirakı; 

c)  devalvasiya  (milli  valyutanın  xarici  valyutalara  nisbətən 

məzənnəsinin  məsədyönlü  uçotlaşdırılması)  və  revalvasiya  (milli 

valyutanın xarici valyutalara nisbətən məzənnəsinin qaldırılması). 

ç)  valyuta  məhdudiyyətləri  –  valyuta  əməliyyatlarının  inzibati 

tədbirlər  və  qanunverici  aktlarla  qadağan  olunması  və  ya 

limitləşdirilməsi nəzərdə tutulur. 

 

---

 

400

Ə

DƏB YYAT 

 

1.

  Azərbaycan  Respublikası  Mərkəzi  Bankının  illik 

hesabatı, 2011. 

2.

  Beynəlxalq  qtisadi  ndekslər  Haqqında  Məlumat 

Toplusu.  Azərbaycan  Respublikası  Mərkəzi  Bankı.    Beynəlxalq 

ə

laqələr departamenti.  Bakı 2009 

3.

  Dünya  ölkələrinin  mərkəzi  bankları.  Azərbaycan 

Respublikası  Mərkəzi  Bankı.    Beynəlxalq  əlaqələr  departamenti.. 

Bakı 2009 

4.

 

Dövlət  maliyyəsi  terminləri  lüğəti  ictimai  vəsaitin 

monitorinqi

 

mərkəzi.  Bakı – 2008

 

5.

  Dünya Ölkələrinin Valyuta Vahidləri Haqqında Məlumat 

Toplusu”.  Azərbaycan  Respublikası  Mərkəzi  Bankı.    Beynəlxalq 

ə

laqələr departamenti.  Bakı 2009 

6.

  Beynəlxalq  Maliyyə  -  Kredit  nstitutları  və  nkişaf 

Agentlikləri Haqqında Məlumat Toplusu Azərbaycan Respublikası 

Mərkəzi  Bankının  Beynəlxalq  Əlaqələr  Departamenti  tərəfindən 

hazırlanmışdır.   

7.

  Maliyyə  bazarları  terminlərinin  izahlı  luğəti.  Bakı, 

«nurlar» nəşriyyat-poliqrafiya мərkəzi, 2010, 272s. 

8.

  Mamedov  Z.F.,  Zeynalov  V.  Maliyyə  və  kredit.  Bakı, 

2007. – 400 s. 

9.

  Zeynalov V. Beynəlxalq maliyyə. Bakı, 2010. – 320 s. 

10.

 H. Seyidoğlu. Uluslarası finans.  stanbul, 1997. 

11.

 N.Ekren. Uluslarası bankaçılıq. Ankara, 1984. 

12.

 E. Erturk. Uluslarası iqtisad. Istanbul, 1998. 

13.

 R. Karluk. Uluslararası ekonomi.  stanbul, 1998.  

14.

 Aббасов  А.М.,  Мамедов  З.Ф.  Электронизация 

финансовой

  индустрии  в  условиях  сетевой  экономики.  Баку, 

Азернешр

, 2007. - 400с.  

---

 

401

15.

 Гаджиев  Ш.  Г  Азербайджан  на  пути  к  мировому 

сообществу

:  стратегия  внешэкономического  развития.  Киев, 

2000. 500 c. 

16.

 Гусаков  Н.П.  Международные  валютно-кредитные 

отношения

. М., Инфро, М., 2006. 

17.

 Дж.  Мэнвил  Херрис.  Международные  финансы.  М., 

1996. 

18.

 Карелин  В.С.  Международные  валютно-кредитные 

отношения

. М., 2005. 

19.

 Котелкин  С.А.  Международно-финансовая  система. 

М

.: Экономист, 2004. 

20.

 Макогон  Ю.В.  Международный  банковский  бизнес. 

Киев

: АТНКА, 2003. 

21.

 Международные  валютно-кредитные  и  финансовые 

отношения

: учебник // под ред. Л.Н.Красавиной. М.: Финансы 

и

 статистика, 2001. 

22.

 Моисеев  С.Р.  Международные  валютно-кредитные 

отношения

. М.: Дело и сервис, 2003. 

23.

 Основы  международных  валютно-финансовых  и 

кредитных

 отношений. Учебник. М.: Инфра., М., 1998. 

24.

 Рубцов Б.Б. Современные фондовые рынки. М., 2007. 

25.

 Рудий К.В. Международные валютные, кредитные и 

финансовые

 отношения. М., «Новое знание», 2007. 

26.

 Семенов  К.А.  Международные  валютные  и 

финансовые

 отношения. М., ТЕИС, 1999. 

27.

 Суэтин  А.А.  Международные  валютно-финансовые 

отношения

. М.: Кнорус, 2004. 

28.

 Федакина  Л.Н.  Международные  финансы.  СПб.: 

Питер

, 2005. 

 

---