Microsoft Word bvkm-xopks docx
Yüklə 2,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sxem 7.1. Subyektl ər üzr ə beyn əlxalq kredit formasının klassifikasiyası
120 3. beynəlxalq kredit «isti pullar» formasından hərəkət edərək dünya valyuta sistemində sabitliyin pozulmasına və dünya iqtisadiyyatında valyuta böhranlarına yol aça bilər; 4. həddindən yuxarı beynəlxalq kreditin cəlbi və onun qeyri rasional istifadəsi borc alan ölkəni finans bataqlağına sala bilir və hətta əhalinin həyat səviyyəsinin düşməsinə yol aça bilər. Lakin bununla yanaşı beynəlxalq kredit müvafiq kompleks məsələlərin həllini çözə bilər, o cümlədən: milli ixracatı inkişaf etdirər;məhsulun keyfiyyəti və kəmiyyətini artıra bilər;dünya bazarında ölkənin rəqabət qabiliyyətinin mövqeyini artıra bilər; milli iqtisadiyyatda struktura, dəyişiklikləri həyata keçirə bilərlər. Beynəlxalq kredit Milli dövlət iqtisadi tənzimlənməsinin obyekti kimi çıxış edir.
aşağıdakılar daxildir: kreditin valyuta mənşəyi; ödənişin valyuta mənşəyi; kredit məbləği; kreditin müddəti; kredit açmanın üsulları; kreditin istifadəsi və ödənilməsi şərtləri və ortaya çıxa biləcək risklərin sığorta metodu.
Beynəlxalq Finans təşkilatlarının açdıqları beynəlxalq kreditlər BPF, Dünya bankının qrupu, Avropa yenidənqurma və inkişaf bankı və s. təşkilatlar Beynəlxalq dövlət kredit Dövlətlərarası Müştərək Beynəlxalq bank krediti xracatçıya Mal üzrə Faktorinq (borc) Forfeytinq (veksel üzrə)
Beynəlxalq kommersiya krediti Açıq hesab, avans, veksel, öncə alım, malla ödəmə
121 Beynəlxalq kreditin spesifik funksiyalarında biri də kapital təmərküzləşməsi və mərkəzləşməsinin gücləndirilməsidir. Beynəl- xalq kredit özəl şirkətlərin səhmdar cəmiyyətlərə transformasiya- sında və yeni şirkətlərin qurulmasında ciddi rolu vardır. Beynəlxalq kredit münasibətlərinin subyekti kimi kreditor (ssuda kapitalının təklif edən) və borclu (ssuda kapitalına tələbi olan) çıxış edir. Beynəlxalq kredit təməl motivi, açılan kreditdən maksimal mənfəət əldə etməkdir. Beynəlxalq kredit adı keçən orqanlara milli iqtisadi siyasət kontekstində: 1. büdcə kəsirinin araşdırılması, valyuta məzənnəsinin sabitliyi və s. bu kimi tədbirlər üçün nəzərdə tutulur; 2. transnasional finans-sənaye qrupları yüksək faiz dərəcələrindən yararlanmaq məqsədi ilə faiz dərəcələri yüksək olan ölkələrin pul və kapital bazarına yönəlir; 3. kommersiya bankları öz finans imkanlarına realizə etmək və ya müvəqqəti likvidlik problemlərinin həllini beynəlxalq kredit bazarlarında əməliyyat aparmaqla həll edir; 4. istehsal sektor. Real sektor beynəlxalq kreditdən geniş təkrar istehsalın prosesini sürdürmək üçün istifadə edir. Beynəlxalq krediti təklif edən banklar siyahısında ilk yerləri: citigroup, Deutshe Bank, HSBC bankları tutur.Hal-hazırda beynəlxalq kredit alətlərinin həcmi 30 trl. dollarından da yuxarıdır. nkişaf etməkdə olan ölkələrin beynəlxalq kreditləşməsi- nin xüsusiyyətləri nkişaf etməkdə olan ölkələrin beynəlxalq kreditləşmə xüsusiyyətləri aşağıdakılardan ibarətdir. Birincisi, bu ölkələr xarici resursların böyük hissəsini güzəştli kreditlər və əvəzsiz subsidiyalar formasında alırlar. Güzəştli kreditlər və subsidiyalar almaq istəyən ölkələrin seçilməsi, başlıca olaraq, iqtisadi inkişaf səviyyəsindən asılı vəziyyətdə yerinə yetirilir. Ən az inkişaf etmiş ölkələr daha çox güzəştlərdən istifadə edirlər və əksinə, dinamik inkişaf etməkdə olan yeni sənaye ölkələrinin kreditləşməsi öz şə rtlərinə əsasən daha az dərəcədə qərbi borc alanların 122 kreditləşməsindən fərqlənir. Amma güzəştli kreditlər siyasi və hərbi-strateji motivlər baxımından onlara verilir. kincisi, müxtəlif inkişaf etməkdə olan dövlətlərin universal beynəlxalq kreditləşmə sistemi yoxdur. Hər bir ölkə üçün onun inkişafı, iqtisadi vəziyyəti (xüsusən ödəmə qabiliyyəti), aparıcı donor ölkələr və beynəlxalq valyuta-kredit və maliyyə institutları arasndakı münasibətlərdən, eləcə də, ssuda kapitallarının dünya bazarında nüfuzundan və s.-dən asılı olaraq beynəlxalq kreditləşmə mexanizmi formalaşır. Üçüncüsü, müasir dünya miqyaslı kredit sistemi inkişaf etməkdə olan ölkələrin dünya təsərrüfatında inteqrasiya olunan spesifik şərtlərinə uyğunlaşdırılmışdır. Bu, yalnız rəsmi (ikitərəfli və çoxtərəfli) kreditləşmə və maddi yardım verilməsinə deyil, həmçinin şəxsi bankların kreditlərinə aid edilir. Dördüncüsü, inkişaf etməkdə olan ölkələr bilavasitə inkişaf etmiş ölkələrdən, inkişaf etmiş dövlətlərin başlıca donor olduğu beynəlxalq valyuta-kredit və maliyyə institutlarından, o cümlədən, dünya bazarında ssuda kapitallarından kredit və subsidiyaların əsas hissəsini alır. Buna görə də, inkişaf etməkdə olan ölkələrin beynəlxalq kreditləşməsi, əsas etibarilə, dünya təsərrüfatının mərkəzi
və periferiyaları arasındakı münasibətlər ilə ə
yalnız inkişaf etməkdə olan ölkələrin qarşılıqlı əməkdaşlığı çərçivəsində təqdim olunur. nkişaf etməkdə olan ölkələrin qtisadi Yardım Şurasına əvvəlcədən daxil olmuş dövlətlər ilə kredit münasibətləri bir qədər inkişaf etdirilmişdir. nkişaf etməkdə olan ölkələrin kreditləşmə formaları, əsasən, Ə T-ə ( qtisadi Əməkdaşlıq və nkişaf Təşkilatı) daxil olmuş ölkələrin nkişafına Yardım Komitəsi ( YK) tərəfindən qəbul edilmiş sxem ilə müəyyən olunur. YK inkişaf etməkdə olan ölkələr ilə əlaqədar aparıcı donor-ölkələrin və kreditorların kredit siyasətini əlaqələndirir. Bu təşkilat inkişaf etməkdə olan ölkələrin beynəlxalq kreditləşmə üzrə statistik məlumatların toplanılması və dərc olunması işlərini yerinə yetirir. Yüklə 2,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|