Microsoft Word bvkm-xopks docx
Yüklə 2,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Avropa Birliyi.
135 Sərmayə gəliri, qiymətli kağızın dəyərindəki dəyişmə səbəbi ilə meydana gələn qazanclardır. Eyni şəkildə, valyuta gəlirləri də investisiya müddəti ərzində qiymətli kağızın asılı olduğu xarici valyutanın milli pul cinsindən dəyərindəki yüksəlişini bir nəticəsidir. Şübhəsiz ki, yerli qiymətli kağızların satın alınması vəziyyətində bir valyutanın gəlir və ya xərci olmur. Ümumiyyətlə, portfel nəzəriyyəsinin əhəmiyyətli bir prinsipi vardır: müxtəlif qiy- mətli kağızların gəlirləri arasında əlaqə zəif olduğu müddətdə, bunların portfel içində yer almasının təsiri ümumi portfel riskini azaldır. Beynəlxalq miqyaslı çeşidləndirilmiş bir portfel daxili qiymətli kağızlardan ibarət bir portfelə görə daza az risklidir. Lakin sərmayə bazarlarının yerli və xarici bazarların bölünməsinin başlıca səbəblərindən biri də xarici investisiya üzərinə qoyulan hüquqi məhdudiyyətlərdir. Bunun birbaşa qa- bağan edilməsi vacib deyil, xarici investisiya gəlirlərinin vergiləndirilməsi də eyni mənanı verir. Bundan başqa informasiya qıtlığı, xarici qiymətli kağızların riskli görülməsinə yol açır Ümu- miyyətlə, beynəlxalq qiymətli kağızlardan ibarət portfeli düzəlmək istəyən bir qurum və ya fiziki şəxsin xarici qiymətli kağızlara investisiya qoymasının iki əsas yolu vardır: 1) Xarici qiymətli kağızların ana ölkədən daha yüksək gəlirliyi. 2) Mövcud və ya etibarlı bir beynəlxalq investisiya fondunun səhmləri ABŞ, Avropa Birliyi ölkələrində investisiya fondlarını üç qrupa ayırmaq mümkündür: ölkə fondlarını istiqamətləndirən bey- nəlxalq fondlar, qlobal fondlar və regional fondlar. Ölkə fondlarını istiqamətləndirən investisiya fondları sırf bir ölkənin fondlarına investiya qoyarlar. Məsələn, ABŞ-da fəaliyyət göstərən Yaponiya nvestisiya Fondu, Meksika Fondu, Koreya Fondu və Türkiyə Fondu kimi ölkə fondları vardır. Varlıqlarının ən azı 25%-ni xarici bazarlara qoyan investisiya fondlarına isə qlobal investisiya fondları deyilir. ABŞ- da Temrleton Aord, Rutnom nternational, Pru-Bashe Global və s. 136 kimi Beynəlxalq fondlarda isə xarici sərmayəli qiymətli kağızlara investisiya qoyuluşu 50% və daha yuxarıdır. Bir də regional fondlar mövcuddur ki, onların da varlıqları müəyyən regionlara istiqamətlənib: Asiya və Avropa Fondları kimi.
Avropa Birliyi. Ölkələrarası kapital hərəkətlərində sərbəstlik nəticəsində hər hansı bir ölkənin fond birjasında ə məliyyat görən qiymətli kağızların bütün Avropa Birliyi ölkələrinin fond birjalarında əməliyyatının keçirilməsinə icazə verilmişdir. Hətta Avropa Birliyinə girən hər hansı bir ölkədə lis- tinqdən keçmiş bir səhmin başqa bir ölkənin fond birjasında keçirilən əməliyatda iştirakı üçün listinqə ehtiyac yoxdur. Lakin Avropa Birliyi ölkələri Üçüncü ölkələrə qarşı iqtisadi tədbirlər həyata keçirmək hüququna malikdirlər. ABŞ. ABŞ-da yerli və xarici investorların qiymətli kağız alqı-satqı əməliyyatları ilə əlaqədar qanun 1933-cü ildə «The Sesurites Of ACT» (Qiymətli kağız haqqında qanun) qəbul edilmişdir. 1988-ci ildə qəbul edilən «Rəqabət haqqında qanun»a görə milli təhlükəsizliyi təhlükə altına alan halların qarşısını almaq üçün və Antitrest qanununa görə də yerli və xarici investorların çeşidli və qiymətli kağız investisisyalarını ələ keçirməkdə məqsədi portfelləşdirmədirsə, o zaman bunun qarşısını almaq üçün hökumətə geniş səlahiyyətlər verilmişdir.
üzərində yaradacaqları portfel investisiyaları üçün Maliyyə Nazirliyinə yazılı müraciət etməlidir. nvestorlar nazirliyə investisyanın istiqaməti və zamanı haqqında əvvəlcədən məlumat verməlidir. Honkonq. Honkonqda xarici investorların apardıqları ə məliyyatlarla əlaqədar hər hansı bir məhdudiyyət yoxdur. Lakin xarici investorlara informasiya sektorunun ümumi səhmlərinin yalnız 10%-nə qədəri icazə verilir. nkişaf etməkdə olan ölkələr. Meksika xarici portfel investisiya qoyulu-şunu müsbət dəyərləndirən ölkələrdən biridir. 137 Meksika birjasında şirkət səhmlərinin alqı-satqısı istər yerli, istərsə də xarici investorlara açıqdır. Cənubi Koreya qanunlarına görə xarici investorlar Koreya Qiymətli Kağızlar darəsində qeydiyyatdan keçirdikdən sonra yerli investorlara verilən səlahiyyət çərçivəsində istənilən əməliyyatı görə bilərlər. Tailanda sərmayə giriş və çıxışı sərbəstdir. Xarici vətəndaşların qazanclarını ölkədən çıxarması sərbəstdir. Malayziyada xaricilər bir şirkətin səhməlrinin yalnız 30%-nə qədərini əldə edə bilərlər. Qazancların ölkədən çıxışı sərbəstdir. Sinqapurda qiymətli kağız alqı-satqısı və ya onlarla ə məliyyat sərbəstdir. Lakin bəzi sənaye sahələrinin səhmlərinin 40%-ə qədərinin xariclərə satılmasına icazə verilib. Braziliyada xarici investorların ixrac edilmiş səhmlərin 20%- dən ço-xuna malik olması qadağan edilmişdir. Cənubi Afrika birjasında əməliyyat aparmaq üçün bütün xa- rici investisiya Fondları Mərkəz Bankdan icazə almalıdır.
nkişaf etməkdə olan ölkələrdə son 20 il içində iqtisadi cəhətdən yüksəlişə doğru meyl hiss olunur. Bu yüksəlmənin başlıca göstəriciləri – ixracat və ölkəyə girən xarici sərmayə həcminin artımı ilə mümkün olmuşdur. «Beynəlxalq Finans» nəzəriyyəsinə görə, xarici ölkəyə investisiya qoymaq, ölkə daxilinə nisbətən daha çox risklidir. Risklərin çox yüksək olması isə təbii olaraq xarici bir ölkədə investisiya qoyacaq olan tərəflərin – ilgili ölkənin kredit riskinə görə – daha çox gəlir gözləməsi ilə hərəkət etməsinə səbəb olur. Beynəlxalq tədiyə balansı üzrə statistikalar beynəlxalq sərmayə hərəkətlərini dörd kateqoriyaya bölürlər. Bu kateqoriyalar aşağıdakılardır:
Yüklə 2,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|