Microsoft Word bvkm-xopks docx



Yüklə 2,67 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə50/133
tarix14.09.2018
ölçüsü2,67 Mb.
#68617
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   133

 

155

oynayırlar.  Onlar  bank  sisteminin  problemlərinin  həlli  üçün 

maliyyə resursları ayırmaqla özlərinin təşkilatçı rolunu təsdiqləmiş 

olurlar. Bu məqsədlər üçün görülən tədbirlər müxtəlif amillərdən, 

hər  şeydən  əvvəl  bank  böhranlarının  konkret  səbəblərindən  və 

onların  yarandığı,  inkişaf  etdiyi  ümumi  iqtisadi  vəziyyətdən 

asılıdır.  Böhranın  səbəbləri  bəzi  ölkələrdə  üst-üstə  düşürdü, 

bəzilərində öz spesifikası ilə fərqlənirdi, lakin onun qarşısının alın-

ması  formaları  hər  yerdə  bir  çox  cəhədən  oxşar  idi:  sabitləşdirici 

kreditləşdirmə, rekapitalizasiya və s. 

Bununla belə digər ölkələrin təcrübəsi, dövlət strukturlarının 

bank böhranlarının nəticələrinin aradan qaldırılmasında fəaliyyəti-

nin təhlili bank sisteminin struktur dəyişikliklərinin üç əsas istiqa-

mətini qeyd etməyə imkan verir:  

 1. Əsas vəzifəsi bank sisteminin likvidliyinin saxlanması və 

onun hesablaşmaların həyata keçirilməsində vasitəçilik funksiyala-

rının bərpa edilməsi olan antiböhran tədbirləri; 

2. Bank sisteminin struktur dəyişiklikləri (kredit təşkilatları-

na tətbiq olunan və ödəmə qabiliyyətinin bərpa olunmasına və  ya 

ləğvetmə prosesinin həyata keçirilməsinə yönəlmiş tədbirlər kom-

pleksi); 

3.  Bank  sisteminin  tənzimlənməsi  və  bank  nəzarəti  sistemi-

nin möhkəmləndirilməsinə yönələn islahat. 

Beynəlxalq  təcrübədən  çıxış  edərək  bankların  struktur  yeni-

lənməsinin dörd əsas prinsipini göstərmək olar: 

1.  Struktur  yenilənməsi  sürətlə  və  diqqətlə  aparılmalıdır  ki, 

finans bazarları vasitəçik funksiyasının yerinə yetirilməsinə müm-

kün qədər tez başlaya bilsinlər; 

2.  Vergi  ödəyicilərinin  üzərinə  düşən  maliyyə  yükü  mütləq 

minimumda saxlanmalıdır; 

3.  Problemli  banka  yardım  edərkən  yaranan  mənəvi  risk 

problemindən qaçmaq üçün  səhmdarlar, menecment və işçi heyət 

bankın üzləşdiyi vəziyyətə görə məsuliyyəti bölüşməlidirlər; 



 

156

4. Gələcəkdə məhkəmə çəkişmələrilə üzləşməmək üçün ban-

kın struktur yenilənməsi şəffaf  və obyektiv kriteriyalara uyğun şə-

kildə aparılmalıdır. 



 

Cədvəl 9.1. 

  

Ölkələr üzrə açıklanan maliyyə paketleri (UDM nisbəti,%) 

 

Ölkələ



2008 

2009 

2010 







Çin 


0,4 

3,1 


2,7 

G. Koreya 

1,1 

3,9 


1,2 

Rusiya 


4,1 


1,3 

ABD 


1,1 

1,8 



G.Afrika 

1,7 


1,8 

Kanada 



1,9 


1,7 

Almaniya 

1,6 


Meksika 


1,5 


Yaponya 


0,3 

2,4 


1,8 

Fransa 


0,7 


0,8 

Hindistan 

0,6 

0,6 


0,6 

Türkiyə 


0,8 


0,3 

Brаzilya 

0,6 


0,8 

 

Bank  sisteminin  antiböhran  proqramında:  ölkənin  makro 



iqtisadi  vəziyyətin  təhlili  və  qiymətləndirilməsi,  məqsəd  və 

vəzifələr,  prioritetlər,  tədbirlər  və  maliyyələşmə  həcmi  öz  əksini 

tapmalıdır.  Bundan  başqa,  proqramda  müddət  və  icraçılar  dəqiq 

göstərilməlidir. 

Ümumiləşdirərək,  bank  sisteminin    antiböhran  tədbirlərini 

dörd qrupda cəmləşdirə bilərik: 



I. Bank sisteminin təcili xilasetmə tədbirləri.  

Bu tədbirlər paketinə daxildir: 




 

157

1.

 bankın rekapitalizasiyası; 



2.

 stabilizasiyon kredit xətti açmaq; 

3.

 fiziki  şəxslərin  banklarda  açılan  əmanətlərə  tətbiq  edilən 



kompensasiya həcmini bəzi hallarda 100 %-dək artırmaq. 

4.

 bank  balansını  problemli  aktivlərdən  təmizləmək,  əgər 



gərəkirsə problemli aktivlərə dövlət zəmanəti vermək. 

II.  Monetar  siyasət  tədbirləri  -  antiinflyasionist 

siyasətdən stimullaşdırıcı siyasətə keçid.  

Bu tədbirlərə daxildir: 

1.

 Bəzi  ölkələr  inflyasiya  qorxularını  nəzərə  alaraq,  faiz 



dərəcələrini aşağı salır; 

2.

 Milli pul vahidinin məzənnəsini aşağı salmaq; 



3.

 Məcburi ehtiyyat normalarını aşağı salmaq; 

4.

 Mərkəzi  Bank  tərəfindən  birbaşa  maliyyələşdirmə 



ə

məliyyatı. 

 

Cədvəl 9.2.  

 

Mərkəzi bankların antiböhran siyasəti. (2008-2009) 

 

stiqamə

Ə

sas alətlə



Tətbiq edilən ölkələ

Pul 

siyasəti 

üzrə 

Faiz 


dərəcələrinin 

aşağı 


salınması 

ABŞ,  B.Britaniya, 

Avrozona,  Hindistan, 

Avstraliya Kanada 

Çin 

Məcburi 


ehtiyatların 

azaldılması 

Çin, Braziliya, 

Bolqarıstan 

Milli 

valyutanın 



devalvasiyası 

Koreya, Ukrayna, 

Macarıstan, Braziliya, 

Meksika,  slandiya, 

Rusiya, Polşa, 

Bank 

sisteminin 

xilas 

Rekapitalizasiya 

ABŞ, Almaniya, 

S.Ərəbistanı,  

Macarıstan,  taliya, 



Yüklə 2,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   133




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə