Microsoft Word bvkm-xopks docx
Yüklə 2,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
158 edilməsi üzrə spaniya, Belçika, BƏƏ Stabilləşdirmə kreditlərinin verilməsi ABŞ, spaniya, Macarıstan, Avrozona, Fransa, B.Britaniya taliya Restrukturizasiya (məs:təmərküzləşmə, mililəşmə) Belçika, Niderland, B.Britaniya, rlandiya, Portuqaliya, sveç, slandiya Depozit
qarantiyasının 100%-dək genişləndirilməsi Ə ksər ölkələr Toksik aktivlərin alınması Kanada, Almaniya, Koreya, taliya, Yaponiya, Avstraliya, ABŞ,
alınması məqsədilə maliyyə resursları və alətləri kifayət etmədiyi təqdirdə indikator siqnalları sistemindən istifadə olunur bu iqtisadiyyatın maliyyə sisteminin diaqnostikasında əhəmiyyətli rol oynayır. Bank sistemində antiböhran kontekstində həyata görüləcək ilk tədbirlər aşağıdakılar olmalıdır: 1. Bazarlarda likvidliyin təminatı məqsədilə məcburi ehtiyat normalarının həddini azaltmaqla likvidliyin genişləndirilməsi (Mərkəzi Bank başlıca makroiqtisadi tendensiyaları və real sektorda fəaliyyət gostərən muəssisələrin mikroiqtisadi mo- nitorinqinin nəticələrini nəzərə alaraq ucot dərəcəsini otən ilin sonlarından bəri 15%-dən 2%-ə, məcburi ehtiyat normalarını isə 12%-dən 0.5%-ə endirmişdir. Ümumilikdə, dolayı və birbaşa alətlər hesabına Mərkəzi Bank iqtisadiyyata 2008-ci ilin oktyabrından təqribən 1.8 mlrd. Manat həcmində likvidlik 159 vermişdir. Bu likvidlik dəstəyi bank sistemi ilə yanaşı sistem ə həmiyyətli real sektor muəssisələrini (Azərbaycan Respublikası Dovlət Neft Şirkəti, Azəraluminium ASC) də əhatə etmiş, bu şə raitdə cari ilin on bir ayında olkədə iqtisadi artım davam edərək 9% təşkil etmişdir. Məcburi ehtiyat normaları 6%-dən 0,5%-ə salınmışdır; 2. Faiz dərəcələrini aşağı salmaq (25. May.2009. Uçot dərəcəsi 2%-ə, faiz dəhlizinin yuxarı həddi 7%-ə endirilmişdir); 3. Vergi yükünün azaldılması(Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq Sərəncamı ilə 2009- 2012-ci illər ərzdində bank və sığorta şirkətlərinin kapitalizasiyaya yönəldəcəyi mənfəət vergidən azad edilmişdir. Hesablamalara əsasən bank sistemi üzrə ə lavə 170 mln. manat məbləğində kapitalın yaradılmasına zəmin yarandı); 4. Çətin durumda olan maliyyə və ya real sektor qurumuna maliyyə dəstəyinin göstərilməsi (2009-cu il ərzində Azərbaycan Mərkəzi Bankının antiböhran proqramı makroiqtisadi və maliyyə sabitliyinin qorunmasına və iqtisadi artımın dəstəklənməsinə yönəlmişdir.Manatın sabit məzənnəsi əsasında Mərkəzi Bankın iq- tisadiyyata birbaşa yardım paketi Ümumi Daxili Məhsulun 5%-i səviyyəsində olmuşdur. Antiböhran proqramının həyata
keçirilməsi pul kütləsinin azalmasının qarşısı alınmış, bankların maliyyə dayanıqlığını və iqtisadi aktivliyini qorumuş, sistem ə həmiyyətli iri müəssisələrin istehsal- investisiya fəaliyyətinə zəruri dəstəyi təmin etmişdir). 5. Banklara qoyulan əmanətlərin kompensasiyası məbləğinin artırılması tədbirləri (qorunan əmanətlərin məbləği altı dəfə artırılaraq 30 min manata catdırılmışdır); 6. Milli pul vahidinin dəyərinin qorunması tədbirləri (ölkəyə xarici maliyyə axınlarının əhəmiyyətli azalmasına, qonşu ölkələrdəki devalvasiya dalğasının psixoloji təsirinə baxmayaraq, manatın məzənnəsinin sabitliyi qorunmuşdur. Manatın məzənnəsinin sabitliyi həm
də: ə halinin ə manətlərinin dəyərsizləşməsinin, xarici valyutada borc yukunun artmasının,
160 manata etimadın azalmasının və iqtisadiyyatda yüksək dollarlaşmanın qarşısını almışdır). Həyata kecirilmiş antiböhran proqramı nəticəsində bank sektorunun maliyyə dözümlülüyü daha da güclənmişdir: 1. bank sistemi cari öhdəliklərinin təqribən 80%-i səviyyəsində likvid aktivlərə malikdir ki, bu da minimal normadan (30%) çoxdur; 2. sektorun kapital adekvatlığı göstəricisi qəbul edilmiş normadan iki dəfə çox -19% olmuşdur; 3. kredit portfelinin keyfiyyəti məqbul səviyyədə qorunub saxlanılmış, vaxtı kecmiş kreditlərin ümumi portfeldə xüsusi cəkisi 3.3% təşkil etmişdir; 4. bankların maliyyə nəticələri müsbət olmuş, cari ilin on bir ayında aktivlər uzrə gəlirlik 2.6%, kapitalın gəlirliyi isə 17.8% təşkil etmişdir. Bundan başqa, Böhran hallarını qabaqlamağa xidmət edən aşağıdakı tövsiyyələr ciddi maraq doğurur: • Kommersiya bankları üzərində nəzarət sisteminin güc- ləndirilməsi (lakin onların kəsirlərinin dövlət hesabına örtülməsi yox); • Finans bazarları üzərində nəzarətin gücləndirilməsi; • Böyük həcmdə borc vasitələrindən istifadə edən təşki- latların (banklar, investisiya və sığorta təşkilatları və s.) fəa- liyyətində şəffaflığın (sürətli və əlçatan informasiyanın) təmin olunması; • Kredit təsisatları ilə məşğul olan reytinq agentlikləri- nin fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması; • bank və təşkilatlar üzərində korporativ idarəetmə siste- minin gücləndirilməsi; • Sabit pul dövriyyəsi və real valyuta kursunun təmin olunması (bu onların iqtisadi cəhətdən əsaslandırılmış hərəkətliliyini istisna etmir);
Yüklə 2,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|