Microsoft Word bvkm-xopks docx



Yüklə 2,67 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə60/133
tarix14.09.2018
ölçüsü2,67 Mb.
#68617
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   133

 

186

edən ölkəyə göndərərək yerində məlumat alır. Şərtlər yetərli olarsa, 

kredit anlaşması  imzalanır. 

Dünya  Bankı  kredit  açdıqdan  sonra  aparılan  layihəni 

yaxından  izləyir.  Layihənin  hər  mərhələsində  sonra  bir  hesabat 

tələb edir. 

Dünya  Bankı  layihə  kreditlərinin  xaricində  bəzi  texniki 

yardımlarda  da  iştirak  edir.  nkişaf  etməkdə  olan  ölkələrin 

investisiya  layihələrinin  seçimi  və  hazırlanmasında,  iqtisadi 

vəziyyətin  təhlilində,  inkişaf  proqramları  mövzularında  texniki 

vasitəçilik  xidmətləri  göstərir.  Bundan  başqa,  bank  üzv  ölkələrin 

yüksək  vəzifəli  məmur  və  texniki  işçilərinə  təhsil  proqramları  ilə 

də yardım edir. 

DB Qrupu texniki olaraq BMT sisteminə daxildir, lakin onun 

idarəçilik  strukturu  bir  qədər  fərqlidir.  DB  səhmdar  təşkilatı 

prinsipi  əsasında  fəaliyyət  göstərir.  Səhimdarlar  rolunda  185  üzv 

ölkə çıxış edir və onların səs kəmiyyəti bankın kapitalındakı iştirak 

payından  asılıdır.  DB  Qrupunun  baş  idarəetmə  orqanı  –  Müdirlə

Ş

urasıdır

. Şura DB Qrupunun siyasət və qərarlarını müəyyən edir. 

Üzv  ölkələr  Müdirlər  Şurasında  maliyyə  nazirləri  ilə  təqdim 

olunurlar.  Şuranın  müşavirələri  ildə  bir  dəfə  keçirilir.  DB-nin 

idarəçiliyi  24  craçı  Direktordan  ibarət  olan  və  Dünya  Bankının 

presidentinin rəhbərlik etdiyi  Direktorlar Şurası tərəfindən həyata 

keçirilir.  Direktorlar  Şurası  5  daimi  üzv  (Bankın  ən  iri  səhm 

paketinə malik olan 5 ölkə - ABŞ, Yaponiya, Almaniya, Fransa və 

ngiltərə) və 19 digər ölkələri təmsil edən direktorlardan ibarətdir. 

DB-nin  Presidenti  vəzifəsinə  namizəd  ABŞ  prezidenti  tərəfindən 

irəli sürülür və Müdirlər Şurası tərəfindən seçilir.  

Dünya Bankına (DB) daxil edilir: BY B ( nternational Bank 

for  Reconstruction  and  Development,  BRD)  və  onun  filial 

təşkilatı  olan  Beynəlxalq  nkişaf  Assosiasiyası  ( nternational 

(Development  Association,  DA).  Dünya  Bankı  Qrupuna  (DBQ) 

yuxarıda göstərilən təşkilatlardan başqa həmçinin müxbir üzvlərin 

hüquqlarından  istifadə  edən  Beynəlxalq  Maliyyə  Korporasiyası 

(BMK) ( nternational Financial Corporation,  FC),  nvestisiyaların 




 

187

Zəmanəti  üzrə  Çoxfunksiyalı  Agentlik  ( ZÇA)  (Multilateral 

nvestment 

Guarantee 

Agency, 

M GA) 


və 

nvestisiya 

Mübahisələrinin  həlli  üzrə  Beynəlxalq  Mərkəz  ( nternational 

Center for Settlement of  nvestment Disputes,  CS D) daxildir.   



  DBQ  təşkilatlarının  əsas  məqsədləri  aşağıdakılardan 

ibarətdir: 

• üzv  ölkələrin  xalq  təsərrüfatının  yenidən  qurulmasını  və 

inkişafını dəstəkləmək; 

• zəmanətlərin  verilməsi  və  xüsusi  kreditorların  və  digər 

investorların  borc  və  investisiyalarında  iştirak  etməklə,  xüsusi  və 

xarici investisiyalar üçün şərait yaradılması; 

• beynəlxalq  ticarətin  tarazlaşdırılmış  artımının  stimullaşdı-

rılması və üzv ölkələrin tarazlaşdırılmış ödəniş balansının saxlanıl-

ması. 


Ümumi məqsədlər mövcud olan zaman müəyyən xüsusiyyət-

lər  meydana  çıxır  və  burada  ayrı-ayrı  DBQ  təşkilatlarının  xüsusi 

rolu  qeyd  olunur.  Məsələlərin  həyata  keçirilməsinin  müvafiq  me-

xanizmi  işlənib  hazırlanır,  bu  isə  təşkilati  inteqrasiya,  xüsusən, 

ümumi prezident,  darə Heyəti və  craçı Direktorluq vasitəsilə tə-

min edilir. Kvotaların, səslərin sayının və DBQ idarə orqanlarında 

nümayəndiliklərin  müəyyən  olunması  prinsipləri  BVF  ilə  uyğun 

gəlir. BVF və DBQ  darə Heyətləri ildə bir dəfə birgə toplantı ke-

çirirlər. 

Hər  bir  təşkilat  hüquqi  baxımdan  müstəqil  hesab  olunur. 

Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasının (IFC) və  nvestisiyaların Zə-

manəti  üzrə  Çoxfunksiyalı  Agentliyin  ( ZÇA)  (M GA)  işçilərdən 

ibarət xüsusi heyəti və xüsusi sərəncamçı vitse-prezidenti vardır. 

BVF  kimi  DBQ  müəyyən  sahələr  üzrə  regional  prinsiplər 

üzərində  qurulmuşdur:  vitse-prezidentlərin  bir  hissəsi  regional 

departamentlərə  rəhbərlik  edir,  qalanları  isə  idarəçiliyin  konkret 

sahələri  üzrə  cavabdehlik  daşıyırlar.  Bununla  yanaşı,  DBQ-nin 

regional  strukturu  BVF-nə  nisbətən  bir  qədər  şaxəlidir.  Bundan 

ə

lavə,  DBQ  təşkilatları  daha  çox  səlahiyyətli  mütəxəssislərdən 



ibarət  heyətdən  təşkil  olunmuşdur:  iqtisadçılardan  və  maliyyə 


 

188

ekspertlərindən başqa, burada həmçinin mühəndislər, aqronomlar, 

hüquqşünaslar,  telekommunikasiya  və  digər  sahələr  üzrə 

mütəxəssislər  çalışırlar.  Onların  vəzifəsi  layihələrin  mükəmməl 

şə

kildə araşdırılmasından ibarətdir və bu layihələr üçün vəsaitlərin 



ayrılması təklif olunur. 

BY B-nin  yaradılması  haqqında  qərar  1994-cü  ilin  iyul 

ayında  Bretton-Budsada  (ABŞ)  keçirilmiş  konfransda  BVF-nin 

təşkil  olunması  ilə  bir  zamanda  qəbul  edilmişdir.  BY B-nin 

Nizamnaməsinin  1-ci  maddəsinə  uyğun  olaraq  o,  dirçəliş  və 

iqtisadi  inkişaf  üçün  üzv  ölkələrin  maliyyə  vəsaitlərinə  böyük 

tələbatı ilə əlaqədar olaraq yaradılmışdır. Hər şeydən əvvəl, BY B-

nin  bütün  vəsaitləri  Avropa  ölkələrinin  dirçəlişinə  yönəldilmişdir. 

50-ci  illərin  əvvəllərindən  1948-ci  ildə  Marşall  planına 

ə

saslandırılmış  “European  Recovery  Program”  adlı  Amerika 



proqramı  qüvvəyə  mindikdən  sonra  BY B  inkişaf  etməkdə  olan 

ölkələrə iqtisadi yardım göstərdi.  

Beynəlxalq  Maliyyə  Korporasiyası  (BMK)  1956-cı  ildə 

yaradılmışdır. O, marağı olan özəl investorlar ilə birlikdə güzəştli 

şə

rtlərlə  kreditlərin  verilməsi  yolu  ilə  inkişaf  etməkdə  olan 



ölkələrdə xüsusi iqtisadi təşəbbüslərin irəli sürülməsini dəstəkləyir.  

 Beynəlxalq 

nkişaf  Assosiasiyası  (B A)  BY B  ilə 

müqayisədə  inkişaf  etməkdə  olan  ölkələrə  daha  güzəştli  şərtlərlə 

maliyyə  vəsaitlərinin  verilməsi  məqsədilə  1960-cı  ildə 

yaradılmışdır.  Bununla  əlaqədar  B A  uzun  müddətə  faizsiz 

ssudalar  verir.  Bununla  belə,  bu  ssudaların  ödənilməsi  müddəti 

uzun müddətə nəzərdə tutulmuşdur.  

nvestisiyaların  Zəmanəti  üzrə  Çoxfunksiyalı  Agentlik 

( ZÇA)  1988-ci  ilin  aprelində  yaradılmış  və  Dünya  Bankı 

Qrupunun (DBQ) ən gənc üzvü sayılır. Bu təşkilatın əsas məqsədi 

– qeyri-kommersiya risklərinə qarşı inkişaf etməkdə olan ölkələrə 

birbaşa investisiyalar qoyulmasına yardım göstərməkdən ibarətdir. 

Bundan başqa,  ZÇA xarici investisiyalara  yardım proqramlarının 

işlənib  hazırlanması  zamanı  inkişaf  etməkdə  olan  ölkələrin 

hökumətlərinə məsləhətlər verir.  




Yüklə 2,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   133




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə