Microsoft Word cahangir qahramanov
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
14 şöhrətləndirmişdi. Ağsaqqal alim artıq neçə il idi ki, başçılıq etdiyi Əlyazmalar Fondunun akademik instituta çevrilməsi üçün sözün əsl mənasında mübarizə aparır, Moskva çinov- niklərinin qarşısında bu cür yenidənqurmanın məqsədyönlü olduğunu sübut etməyə çalışırdı. Ancaq Qorbaçov yenidənqurması dövründə, irili-xırdalı müəssisələrin qapandığı bir vaxtda bu ideyanı həyata keçirmək müşkül işə çevrilmişdi: “mərkəz” hər dəfə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının təklifini geri qaytarırdı. Nəhayət, 1986-cı ilin payızında C.V. Qəhrəmanovun da iştirak etdiyi nümayəndə heyəti Moskvada Heydər Əliyevin qəbuluna düşə bilir. Görkəmli siyasi xadimin təşkilatçılıq bacarığından, sözü- keçərliyindən, Moskvada yaşasa da, öz ana vətəninin hər bir probleminə maraq göstər- diyindən, millətinə həyan olduğundan ağızdolusu danışan Cahangir Qəhrəmanov həmin görüş haqqında hər dəfə sözünü belə bir nida ilə yekunlaşdırırdı: “Kişi bizi dinləyəndən sonra götürüb zəng elədi. Ertəsi gün N. Rıjkov sərəncam imzaladı!” Beləliklə, 1986-cı il oktyabrın 26-da Azərbaycan EA Respublika Əlyazmalar Fondunun bazasında Azərbay- can EA Əlyazmalar Đnstitutu yaradıldı. Cahangir Qəhrəmanovun və rəhbərlik etdiyi kol- lektivin uzun illər can atdığı arzu H.Ə.Əliyevin bircə zəngi ilə çin oldu. Fondun belə çətin vaxtda instituta çevrilməsi təkcə bu müəssisə kollektivinin sevincinə səbəb olmamışdı, həm də bütövlükdə respublikada şadlıqla qarşılanmışdı. Həmin illərdə bunu ayrıca bir hadisə kimi qiymətləndirən Aydın Məmmədov yazırdı: “O xalqın taleyi xoşbəxtdir ki, onun tarixini, onun taleyini yüksək savadlı, sözün əsl mə- nasında vətənpərvər adamlar həll eləyirlər. Məncə, özünütəsdiqin ən böyük, kəsə yolu kitabxanalarda, arxivlərdə, əlyazmaları arasında can çürütməkdir. Məsələn, mən vətəndaşlığı C.Qəhrəmanovun rəhbərlik etdiyi Respublika Əlyazmalar Fondunu instituta çevirməsində görürəm. Bu, böyük xidmətdir” 3 .
Bundan sonra Əlyazmalar Đnstitutu öz fəaliyyətinin daha da məhsuldar dövrünə qədəm qoydu. Đnstitutun çap məhsulları dünyanın daha çox ölkələrinə yayılmağa, doğma Azərbaycanın mədəni-tarixi irsini təbliğ etməyə başladı. Đnstitutun yüksək ixtisaslı kadrlarla təmin olunmasına göstərilən qayğı buna səbəb oldu ki, artıq hər il Cahangir Qəhrəmanovun yetirdiyi dissertantlar öz işlərini müntəzəm müdafiə etməyə başladılar.
3
Created by Neevia Personal Converter trial version http://www.neevia.com 15 Đnstitut əməkdaşlarının Əlican Qövsi Təbrizi, Bəvazici, Ruhi Bağdadi, Xəlili, Rəhməti Təbrizi, Əbri Xacə ibn Adili, Möhsün Nəsiri, Cənnəti, Rami Təbrizi, Mirzə Đsmayıl Qasir, Həsən və başqa müəlliflərin həyatı, yaradıcılığı və yazılı irsi haqqında tədqiqatları respublika elminə yeni-yeni faktların təqdim olunmasında xüsusi rol oynadı və elmi icti- maiyyətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirildi. Əlyazmalar Đnstitutunun adı dillər əzbəri oldu və hamı bu müəssisəyə qeyri-rəsmi söhbətlərdə “Cahangir Qəhrəmanovun institutu” deməyə başladı. Bu cür epitet qocaman alimin ürəyinə yağ kimi yayılır, Cahan- gir müəllim bundan ləzzət alır, mənəvi zövqlənirdi. 90-cı illərin əvvəllərindən Əlyazmalar Đnstitutunun xarici ölkələrin əlyazma kitabxanaları ilə möhkəm əlaqələri yaradılmağa başladı ki, bunda da Cahangir Qəhrəmanovun nüfuzu mühüm rol oynadı. Respublikamızın əlyazmaçıları ıstər beynəl- xalq ĐSESKO təşkilatının xətti ilə, istərsə də ayrı-ayrı əlyazma mərkəzlərinin təşəbbüsü ilə Türkiyədə, Đranda, Suriyada, Misirdə, Mərakeşdə, Đraqda, Tatarıstanda keçirilən bey- nəlxalq simpozium və konfranslara dəvət olundular, orada maraqlı məruzələrlə çıxış etdilər, öz həmkarlarının işi ilə tanış olmaq, təcrübə mübadiləsi aparmaq imkanı əldə etdilər. Đnstitutun beynəlxalq arenaya çıxması onun əməkdaşlarının və rəhbərliyinin iş təcrübəsini artırdı, onların dünyanın daha yaxşı təmin olunmuş əlyazma xəzinələrinin vəziyyətini öyrənməsi, məziyyətlərinin Azərbaycan EA Əlyazmalar Đnstitutunda tətbiq edilməsi üçün yeni ideyalarla zənginləşməsinə kömək etdi. Professor Cahangir Qəhrəmanovun Əlyazmalar Đnstitutunun gələcəyi üçün gözəl fikirləri, cəsarətli planları var idi. 1995-ci ilin birinci yarısında Respublika Prezidenti Hey- dər Əliyev cənablarının Əlyazmalar Đnstitutuna göstərdiyi yeni qayğı, institut binasının genişləndirilməsi barədə qərarı qocaman alimdə öz ideyalarını həyata keçirmək üçün böyük ruh yüksəkliyi yaratmışdı. Təəssüf ki, “kübarlar xəstəliyi” şəkər böyük alim, gözəl və geniş ürəkli insan Cahangir Qəhrəmanova öz yeni planlarını həyata keçirməyə imkan vermədi. Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor Cahangir Vahid oğlu Qəhrəmanov bu dünyada 68 il yaşadı. Ömrünün 45 ilini elmə, elmi–tədqiqat- çılıq fəaliyyətinə həsr etdi, özündən sonra xalqına bütün güc və bacarığını sərf etdiyi sanballı və zəngin bir elm ocağı, istedadlı kollektiv qoyub getdi. Created by Neevia Personal Converter trial version http://www.neevia.com
16 Cahangir Qəhrəmanovun son arzusu ölümündən bir il sonra həyata keçdi. 1996-cı ilin yubiley günlərində Respublika Prezidenti H.Ə.Əliyev cənablarının Fərmanı ilə professor C.V.Qəhrəmanovun yaratdığı Əlyazmalar Đnstitutuna dahi şair və mütəfəkkir Məhəmməd Füzulinin adı verildi. Professor Cahangir Qəhrəmanovun adı onu yaxından tanıyanların və şagirdlərinin, yaratdığı kollektiv üzvlərinin qəlbində daim yaşayır, onun irsi elmin dolanbac yolları ilə zirvələr fəth etməyə çalışan yeni-yeni nəsillərə yol göstərir.
MƏMMƏD ADĐLOV
ƏSƏRLƏRININ BIBLIOQRAFIYASI Təlif, tərtib və tərcümə etdiyi kitablar
1955
Created by Neevia Personal Converter trial version http://www.neevia.com Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|