Microsoft Word cbar 2015 fs 25. 04. 16 aze approved for issuance docx
Yüklə 1,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 31 dekabr 2015-ci il tarixinə Maliyyə hesabatları üzrə Qeydlər 12 3
- Maliyyə alətlərinin tanınması
- Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 31 dekabr 2015-ci il tarixinə Maliyyə hesabatları üzrə Qeydlər 13 3
- Maliyyə aktivlərinin tanınmasının dayandırılması
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 31 dekabr 2015-ci il tarixinə Maliyyə hesabatları üzrə Qeydlər 12
3 Əsas uçot siyasətləri, davamı Kreditlər və debitor borcları Kreditlər və debitor borcları fəal bazarda dövr etməyən, ödənişləri sabit və ya müəyyənləşdirilə bilən qeyri-törəmə maliyyə aktivləridir. Onlar dərhal və ya qısa müddətdə satılmaq üçün nəzərdə tutulmur və ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan qiymətli kağızlar və ya satış üçün nəzərdə tutulan qiymətli kağızlar kimi təsnifləşdirilmir. Bu aktivlər effektiv faiz dərəcəsi metodundan istifadə etməklə amortizasiya olunmuş dəyərlə əks olunur. Ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan, yaxud satış üçün nəzərdə tutulan maliyyə aktivlərinin təsnifatı, yalnız həmin aktivlər kredit və debitor borcu meyarlarına cavab verdikdə və Bankın onları gələcəkdə və ya ödəniş tarixinədək özündə saxlamaq üçün niyyəti və imkanı olduqda dəyişdirilə bilər. Kreditlər və debitor borcları kateqoriyasına aid olmayan digər maliyyə aktivləri, yalnız qeyri-adi xarakter daşıyan və yaxın gələcəkdə təkrarlanması az ehtimal olunan hadisə ilə bağlı olan hallarda ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan maliyyə aktivləri kateqoriyasından çıxarıla bilər. Törəmə maliyyə alətləri və ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan maliyyə alətlərinə aid edilmiş aktivlər ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan maliyyə aktivləri kateqoriyasından çıxarıla bilməz. Maliyyə alətlərinin tanınması Bank maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda müvafiq maliyyə aktivləri və öhdəliklərini hər hansı bir alət üzrə müqavilə bağladığı zaman uçota alır.
Maliyyə alətləri ilkin tanınma zamanı onun ədalətli dəyəri və ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan maliyyə aktivi və ya öhdəliyi olduqda, həmin maliyyə aktivinin və ya öhdəliyinin alınmasına və ya buraxılmasına birbaşa aid edilə bilən əməliyyat xərcləri əlavə olunmaqla tanınır. İlkin tanınmadan sonra maliyyə aktivləri, o cümlədən aktivlərə aid olan törəmə alətləri ədalətli dəyər əsasında qiymətləndirilir. Amortizasiya edilmiş dəyər əsasında qiymətləndirilən kreditlər, debitor borcları və ödəniş tarixinədək saxlanılan investisiyalar effektiv faiz dərəcəsi metodu ilə qiymətləndirilir. Ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan maliyyə öhdəlikləri və uçotu ədalətli dəyər əsasında aparılan maliyyə aktivinin tanınma meyarlarına cavab verməməsi ilə əlaqədar həmin kateqoriyada təsnifləşdirilən öhdəliklər istisna olmaqla, bütün maliyyə öhdəlikləri amortizasiya edilmiş dəyər əsasında qiymətləndirilir.
hesablanmış faizləri daxil edilməklə, maliyyə aktivləri üçün isə dəyərdən düşmə zərəri üzrə hər hansı silinməni çıxmaqla ilkin dəyərini əks etdirir. Hesablanmış faizlərə ilkin uçot zamanı təxirə salınmış əməliyyat xərclərinin və effektiv faiz metodundan istifadə etməklə ödəniş məbləği üzrə hər hansı mükafat və ya diskontun amortizasiyası daxildir. Hesablanmış faiz gəlirləri və faiz xərcləri, o cümlədən hesablanmış kupon gəlirləri və amortizasiya edilmiş diskont və ya mükafat (verilmə zamanı təxirə salınmış komissiyalar daxil olmaqla, əgər varsa) ayrıca göstərilmir və maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda müvafiq maddələrin balans dəyərinə daxil edilir. Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 31 dekabr 2015-ci il tarixinə Maliyyə hesabatları üzrə Qeydlər 13
3 Əsas uçot siyasətləri, davamı
Maliyyə aktivinin və ya öhdəliyinin ədalətli dəyərində dəyişiklikdən yaranan mənfəət və ya zərər aşağıdakı qaydada uçota alınır: - ədalətli dəyərinin dəyişməsi mənfəət və ya zərərdə əks olunan kateqoriyasına aid edilmiş maliyyə aktivinin dəyərindəki dəyişikliklər il üzrə mənfəət və ya zərərə aid edilir. - satış üçün nəzərdə tutulan maliyyə aktivi üzrə mənfəət və ya zərər aktivin tanınması dayandırılanadək kapitalda sair məcmu gəlir kimi əks olunur (satış üçün nəzərdə tutulan maliyyə alətlərinin keyfiyyətinin pisləşməsi nəticəsində yaranan zərər və xarici valyutada qalıqların köçürülməsi üzrə mənfəət və ya zərər istisna olmaqla). Aktivin tanınması dayandırıldıqda əvvəlki dövrlərdə kapitalda əks edilmiş yığılmış mənfəət və ya zərər, il üzrə mənfəət və ya zərərin tərkibinə aid edilir. Satış üçün nəzərdə tutulan maliyyə aktivi üzrə faiz gəlirləri effektiv faiz dərəcəsi metodu ilə il üzrə mənfəət və ya zərərin tərkibində tanınır. Amortizasiya edilmiş dəyər əsasında tanınmış maliyyə aktivləri və öhdəlikləri üzrə mənfəət və ya zərər, maliyyə aktivi və ya öhdəlikləri uçotdan çıxarıldıqda və ya onun keyfiyyəti pisləşdikdə, habelə müvafiq amortizasiya hesablanması qaydasında il üzrə mənfəət və ya zərərdə əks etdirilir.
Bank aşağıdakı hallarda maliyyə aktivlərinin tanınmasını dayandırır: (a) aktivlər geri alındıqda və ya bu aktivlərlə əlaqədar pul vəsaitlərinin hərəkəti üzrə hüquqların müddəti başa çatdıqda; (b) Bank maliyyə aktivlərindən daxil olan pul vəsaitlərinin axını üzrə mülkiyyət hüququnu ötürdükdə və ya ötürülmə haqqında müqavilə bağladıqda və bu zaman (i) həmin aktivlərin mülkiyyət hüququ ilə əlaqədar bütün risk və faydaları əsaslı şəkildə başqa tərəfə ötürdükdə və ya (ii) bu aktivlərin mülkiyyət hüququ ilə əlaqədar bütün risk və faydaları əsaslı şəkildə ötürmədikdə və ya saxlamadıqda, lakin, həmin aktivlər üzrə nəzarət hüququnu itirdikdə. Nəzarət, qarşı tərəfin öz mülkiyyətində olan aktivi satış üzrə məhdudiyyətlər qoymadan əlaqəli olmayan üçüncü tərəfə satmaq üçün praktiki imkana malik olmadığı hallarda saxlanılır. Bank maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda əks edilmiş aktivlərin ötürülməsini və eyni zamanda, ötürülən aktivlərlə bağlı risklərin və faydaların bütövlüklə və ya qismən Bankda qalmasını nəzərdə tutan əməliyyatları həyata keçirir. Risk və faydaların bütövlükdə və ya əhəmiyyətli hissəsi Bankda qaldığı təqdirdə, ötürülən aktivlərin tanınması dayandırılmır. Bank maliyyə aktivinin mülkiyyət hüququ ilə bağlı bütün və ya əksər risk və faydaları özündə saxlamamaq və ya ötürməmək şərti ilə əməliyyatlar apardıqda, həmin aktiv üzrə nəzarət hüququnu itirdiyi təqdirdə, həmin aktivin tanınmasını dayandırır. Bank aktiv üzrə nəzarət hüquqlarının özündə qalmasını nəzərdə tutan əməliyyatlar apararkən, həmin aktivdə iştirak etdiyi müddət ərzində onu uçotda saxlayır. Bankın aktivdə iştirak dərəcəsi, ötürülən aktivlərin dəyərində baş verən dəyişikliklərin təsirinə nə dərəcədə məruz qalması ilə müəyyən edilir. Bank öz borc öhdəliyini geri aldıqda, həmin öhdəlik maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatdan çıxarılır və öhdəliyin balans dəyəri ilə ödənilmiş kompensasiya arasındakı fərq il üzrə mənfəət və ya zərərə aid edilir.
Yüklə 1,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|