Microsoft Word ch report az doc
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
Audit layihəsinin maliyyə dəstəyi ACĐ-YF tərəfindən həyata keçirilmişdir
8 • Sahə səfərlərinə getməzdən əvvəl hər bir kəsin tələb və öhdəliklər üzrə öz vəzifələrini aydın təsəvvür etməsi; • ACĐ-YF-nun maliyyə dəstəyi; • MTŞ üzvləri , hami və beynəlxalq məsləhətçinin tövsiyələri
1.3.
Layihənin Đcrasına Yanaşma Meyarları
Layihənin icrasına yanaşma meyarları, əsasən, iki istiqamətdə müəyyənləşdirilmişdir: 1. Mədəni Đrsin Qorunması üzrə Fəaliyyət Planındakı öhdəliklərin tələbləri; 2. Mədəni Đrsin Qorunması üzrə Fəaliyyət Planına dair digər daxili təlimatlar, qaydalar və hesabatlar. Birinci istiqamət üzrə qeyd etmək lazımdır ki, Mədəni Đrsin Qorunması üzrə Fəaliyyət Planında götürülmüş 1578 öhdəlikdən 37 öhdəlik (2.3%) mədəni irsin idarə olunmasına həsr edilmişdir. Đlk vaxtlar layihə üzrə fəaliyyət qrafiklə üst-üstə düşürdü. Lakin sonrakı dövrlərdən (dekabr-yanvar ayları) etibarən BTC-nin əsas arxeoloqunun Azərbaycanı müvəqqəti tərk etməsi nəticəsində auditin aparılmasında gecikmələr yarandı. Nəticədə planda nəzərdə tutulmuş bəzi işlərin, səfərlərin həyata keçirilməsi mümkün olmadı (məsələn, planlaşdırılmış Tovuz, Aşağı-ayıblı ərazilərinə səfərlər).
1.4. Audit Edilən Tərəfə Dair Təfərrüatlar CQBK layihəsi üzrə yeddi maliyyə səhmdarının layihədəki pay bölgüsü aşağıdakı kimi olmuşdur:
BP (texniki operator – 25.5%); Statoyl (kommersiya operatoru – 25.5%);
ARDNŞ (10%); LUKAcip (10%);
NĐKO (10%); Total (10%);
TPAO (9%). CQBK KO-nun fəaliyyətində CCĐC qismində bir podratçı şirkət, Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Arxeologiya və Etnoqrafiya Đnstitutu qismində iki milli tərəfdaşı mövcuddur. BTC/CQBK layihəsinin Azərbaycan hissəsi podratçı təşkilatlar olan CCĐC (Consolidated Contractors International Company) və Spie Capag/Petrofac şirkətləri tərəfindən həyata keçirilir. Podratçı təşkilat olan CCĐC bilavasitə kəmərin çəkilişi ilə məşğul olmuşdur. Podratçı şirkət tərəfindən arxeoloji işlərə nəzarət layihənin ətraf mühit üzrə meneceri tərəfindən həyata keçirilmiş, özünün məxsusi arxeoloq əməkdaşı olmamışdır. Milli tərəfdaş adlanan AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya Đnstitutu Arxeologiya və etnoqrafiya sahəsində keçmiş SSRĐ-nin aparıcı və mötəbər institutlarındandır. Đnstitutda bir sıra beynəlxalq miqyasda tanınmış mütəxəssislər çalışırlar. Đnstitut tərəfindən layihədə ümumilikdə 30 nəfərdən artıq əməkdaş çalışmışdır. Üç ölkədən keçən boru kəməri dəhlizi boyunca ən qədim və çox yüksək əhəmiyyət kəsb edən, yaşı 6500 il ətrafında olan Acstafa rayonunun Böyük Kəsik kəndində aşkar edilmiş arxeoloji sahə Eneolit Dövrünə aid olub Azərbaycanla Mesopotamiya arasında sıx mədəni bağların olduğunu sübut etmişdir.
Audit layihəsinin maliyyə dəstəyi ACĐ-YF tərəfindən həyata keçirilmişdir
9 Aparılmış tədqiqat işləri nəticəsində Azərbaycan ərazisində Qafqazın ən qədim eneolit (xalkolid) kurqanı tapılmış, Azərbaycanda ilk Son və Orta Tunc Dövründən Đlk Dəmir Dövrlərinə (3500 2800 il əvvəl) aid kurqanlar və nekropollar, antik dövrlərə aid dəfn və yaşayış məskənləri, Đlk Orta Əsrlərə aid maddi mədəniyyət nümunələri aşkar edilmişdir.
BTC və CQBK KO tərəfindən işlərə nəzarəti həyata keçirən və bu sahəyə aidiyyatı olan şəxslər ətraf mühit üzrə menecer, şirkətin arxeoloqu, ətraf mühit üzrə nəzarətçi, ictimai əlaqələr üzrə mütəxəssis olmuşlar.
1.5. Boru Kəməri Layihəsi Haqqında Ümumi Məlumat və Audit Mövzusunun Təqdimi Cənubi Qafqaz Boru Kəməri. Cənubi Qafqaz Boru Kəməri – Şah Dənizdə hasil olunan qazın Azərbaycan və Gürcüstandan keçərək Türkiyə sərhədlərinə çatdırmaq məqsədi daşıyır. CQBK- nin Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft kəmərinə paralel inşa edilməsində məqsəd ətraf mühit və sosial sahəyə təsiri, kapital və istismar xərclərini minimuma endirmək məqsədi daşıyır. CQBK Şirkətinin investisiya səhmdarları PSA ilə eynidir.
Uzunluğu – 690 km (Azərbaycan 442 km, Gürcüstan-248 km); Diametri – 42 düym;
Mərhələ 1-in tutumu 7.7 bcma (~mlrd. m 3 /il) (760 mmscfd);
Ümumi tutumu 20 bcma (mlrd. m 3 /il);
Ümumi investisiya 950 mln. ABŞ dolları;
Tikintinin başlanma tarixi: 3K 2004; Plan üzrə bitmə tarixi: 4K 2005 (lakin istifadəyə verilməsi 2006-cı ilin 2-ci yarısı gözlənilir);
Ətraf mühitin mühafizəsinə çəkilən xərclər (Azərbaycan–4 mln. ABŞ dolları, Gürcüstan- 4 mln. ABŞ dolları);
Tikintidə iştirak edən işçilərin sayı-4200 nəfər (Azərbaycan və Gürcüstan); Texniki operator-BP;
Maliyyə operatoru-Statoyl. BTC/CQBK öz fəaliyyəti zamanı mədəni irsə ola biləcək təsirləri minimuma endirmək və idarə etmək məqsədi ilə ƏMSSTQ tədbirləri həyata keçirmiş və arxeoloji abidələrin idarə olunması mexanizmini işləyib hazırlamışdır. Bu sənədlərdə həm köhnə arxeoloji əhəmiyyət daşıyan sahələr müəyyənləşdirilmiş, həm də potensial sahələr proqnozlaşdırılmış və sahə-tədqiqat işləri aparılmışdır. Bəzi sahələrdə tədqiqat işləri genişləndirilmiş, nəzərdə tutulan sahələrdən kənaraçıxma halları olmuşdur ki, bu da öhdəlikdən gələn müddəalardan doğur. BTC/CQBK Azərbaycanın milli mədəni irsini, regionda onun mövqeyini adekvat qiymətləndirərək arxeoloji heyətin tərkibinə Böyük Britaniya və ABŞ-dan beynəlxalq ekspertlər cəlb etmişdir. Azərbaycan arxeoloqlarının gərgin və məhsuldar əməyi sayəsində bir sıra dünya və regional əhəmiyyətli arxeoloji tapıntılar aşkar edilmişdir. Hələ 2001-2002-ci illərdə aparılmış ilkin tədqiqatlar dövründə 80-ə yaxın arxeoloji sahə aşkar edilmişdir. Arxeoloji əhəmiyyətini müəyyənləşdirmək üçün tikintidən əvvəl on altı sahədə yoxlama aparılmışdır. Aşkar edilmiş dörd sahə arxeoloji əhəmiyyətə malik olmuş və bu sahələrdən yan keçmək mümkün olmamışdır. Arxeoloji abidələr bəşər tarixinin bir hissəsi olduğundan onların mühafizəsi yüksək bəşəri irsi əhəmiyyət kəsb edir. Onlara münasibət nəinki hər bir millətin, bütövlükdə bəşəriyyətin ümumi mədəniyyətinin, sivilizasiya və humanistliyinin göstəricisidir. Bu baxımdan istənilən tikinti-mühəndis fəaliyyəti zamanı arxeoloji tapıntıların idarə olunması məsələsi böyük əhəmiyyət daşıdığından BTC/CQBK-nın və ACĐ-YF-nun birlikdə atdığı bu addım çox təqdirəlayiqdir. Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|