Microsoft Word Design Hukuk Sempozyum last doc
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Mülki hüquq” beynəlx alq simpozium
8 tamamilə eyni əsasa söykənən iddiaçının iddia- sını isbat etmək öhdəliyindən irəli gəlmir. Sə- bəbli əlaqə dəki isbat standartı ümumən qəbul edildiyi kimi dəlilin üstünlüyü qaydasıdır: Xəs- tə, cavabdehin diqqətsizliyi ucbatından zərərin meydana gəldiyini isbat edə bilsə bütün zə- rərinin ödənməsini tələb edə biləcəkdir [18]
. Mə- sələyə ehtimal faizi baxımından yanaşsaq, əgər məhkəmə həkimin səhvi olmasaydı, xəstənin 50%-dən daha çox ehtimal ilə yaxşılaşma şansı olduğu qənaətinə gələrsə, xəstə bütün zərərinin kompensasiya edilməsini istəyə bilər. Çünki bu halda qüsursuz müalicə xəstəni xilas edə bilər- di. Əgər yaxşılaşma ehtimalı 50%-dən az olar- sa xəstənin hər hansı bir zərəri kompensasiya etdirmə haqqı olmayacaq. Çünki baş verən qü- sur heç bir şeyi dəyişdirməyəcək, qüsur baş verməmiş olsaydı da xəstə eyni nəticəyə məruz qalacaqdı. Daha marjinal bir misal versək, əgər müayinə və müalicədəki səhlənkarlıq mahiyyə- tindəki gecikmə, xəstənin 51%-lik həyatda qal- ma şansını məhv edərsə, xəstə zərərinin hamı- sını tələb edə bilər. Bununla yanaşı əgər yol verilən qüsur ilə mövcud olan 49%-lik həyatda qalma şansı sıfıra düşmüşsə, xəstənin hər hansı bir tələb hüququ olmayacaqdır. Buradakı prob- lemli məsələ iddiaçının ilk ehtimal olaraq 51%- lik sərhədi keçmiş olduğunu isbat etdikdə 51%- lik ehtimal qəbul edildiyi və 49%-lik ehtimalın isə yox hesab edildiyi halda meydana gəlir. Sa dəcə 2%-lik bir ehtimal zərərin hamısını tə- ləb etmə ya da heç bir şey tələb etməmə mə- sələsində həlledici rol oynayır. b) Ingilis hüququnda tibb sahəsində qüsurlu müdaxilə zamanı itirilmiş şansa dair vəziyyət: aa) Hotson v East Be rkshire Are a Səhiyyə idarə si iddiası Xatırlayacağınız kimi Hotson iddiasında [19]
uşaq təcili müdaxilə edilmiş olsaydı da sadəcə 25%- lik tamamilə yaxşılaşma şansına sahib idi. Bu- na görə onun ənənəvi yanaşma tərzinə görə heç bir halda iddianı uda bilmə ehtimalı yoxdur. Bu səbəbdən o iddiasını daha fərqli bir yol olan Fransız yanaşmasına (perte d’une chance) əsas- landırmışdı. O itirdiyi şeyin və kompensasiya edilməsini istədiyi zərərin 25%-lik yaxşılaşma ehtimalı olduğunu ifadə etdi. O beləliklə Ali Məhkəməni və Apellyasiya Məhkəməsini inan- dıra bilsə də Lordlar Palatasını inandıra bil- mədi. Problemin Lordlar Palatası tərəfindən analizi bu məhkəmənin tarixindəki ən yaxşı qərarlardan biri kimi qiymətləndirilə bilməz. a. Đspat Standartı: Delilin üstünlüğü kuralı Đngiliz hukukuna göre başlangıç noktası farklı- dır. Bu farklılık Almanya veya Fransa’daki ile tamamen aynı esasa dayanan davacının iddia- sını ispatla mükellef olması kuralından kaynak- lanmamaktadır. Fakat illiyet bağındaki ispat standardı genel olarak kabul edildiği şekliyle, delilin üstünlüğü kuralıdır: Hasta, davalının dikkatsizliğinin zararı meydana getirdiğini is- pat edebilmesi halinde tüm zararını talep ede- bilecektir [18] . Meseleye yüzdelik ihtimal açısın- dan bakarsak, eğer mahkeme doktorun hatası olmasaydı, hastanın %50’den daha fazla bir ihtimal ile iyileşme şansına sahip olabileceği kanaatine varırsa, hasta tüm zararının tazminini isteme hakkına sahip olacaktır. Çünkü bu du- rumda hatasız bir tedavi hastayı kurtarabilirdi. Eğer iyileşme ihtimali %50 sınırının altında ise hastanın herhangi bir zararını talep etme hakkı olmayacaktır. Çünkü yapılan hata hiç bir şeyi değiştirmeyecek, hata yapılmamış olsa dahi hasta aynı neticeye maruz kalmış olacaktır. Daha uç bir misal verilecek olursa, eğer teşhis ve tedavideki ihmal niteliğindeki gecikme, hastanın %51’lik hayatta kalma şansını yok ediyorsa, hasta zararının tamamını talep edebi- lecektir. Bununla beraber, eğer yapılan hata ile varolan %49’luk hayatta kalma şansı sıfıra in- mişse hastanın herhangi bir talep hakkı olma- yacaktır. Buradaki problemli mesele davacının ilk ihtimal olarak %50’lik sınırı geçmiş oldu- ğunu ispat etmesi halinde %51’lik ihtimal ka- bul e dilmesi ve %49’luk ihtimalin ise yok sa- yılması durumunda ortaya çıkmaktadır. Sadece % 2’lik bir ihtimal zararın tamamını talep etme ya da hiç bir şey talep edememe konusunda belirleyici olacaktır. b) Ingiliz hukukunda tıpta hatalı müdahale halinde kaybe dilmiş şansa ilişkin durum: aa) Hotson v East Berkshire Are a Sağlık idaresi davası Hatıralayacağınız gibi Hotson davasında [19]
ço- cuk acil müdahale yapılmış olsaydı bile sadece %25’lik bir tamamen iyileşme şansına sahipti. Dolayısıyla onun geleneksel yaklaşım açısın- dan hiçbir şekilde davayı kazanma ihtimali söz konusu değildir. Bu nedenle o iddiasını daha farklı bir yol olan Fransız yaklaşımına (perte d’une chance) dayandırmıştı. O kaybettiği şe- yin ve tazminini talep ettiği zararın %25’lik bir iyileşme ihtimali olduğunu ifa de etti. O bu şekilde Yüksek Mahkemeyi ve Đstinaf Mahke- mesini ikna etse de Lordlar Kamarasını ikna Yüklə 3,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|