www.uemu.birolmali.com
Urmu Kitabxanasi
133
açıqlamayan, darıxdırıcı, narahat vä uzun çäkän bu qeyri-räsmi görüş zamanı qäfil ABŞ nümayändäliyinin
iqamätgahının partladıldığı xäbäri alınır. Sän demä, günortakı konflikt ran kimi o vaxt qeyri-stabil olan bir ölkädä izin
itäcäyinä arxayın olan Çörçili Ruzveltä qarşı belä käskin addıma tährik edibmiş vä SSR käşfiyyat idaräläri ABŞ
käşfiyyatlarından daha çevik işläyäräk planı baş tutmağa qoymadı. Näticädä, Ruzvelt-Stalin münasibätinin bundan
sonra käskin istiläşmäsi fonunda Ruzvelt-Çörçill münasibäti şäxsi sferada däyärincä gärginläşdi. Häqiqätdä isä, sän
demä, aksiya hämin bu effekti äldä etmäk üçün Stalinin özü täräfindän düşünülmüş süni qurma imiş.
V.4.2.2.d) Yerinä äväz, funksiyasını icra edä bilän alternativ yetişdirilir, bununla da däyäri vä ona
qoyulan stavkanın miqdarı qat-qat azaldılır;
Nümunä üçün, mäs., söhbät hansısa liderä täzyiqdän gedirsä onun cäbhäsi daxilindän digär hansısa az-çox tanınan vä
ya canfäşanlıq edän birisi här vasitä ilä dästäklänib (bax: «Müsbät sanksiyalar» bölümünä [burada, säh. 80]),
burada onun reytinqinin, kursunun yetärincä artmasına vä müäyyän hissä täräfindän lider kimi tanınmasına, qäbul
edilmäsinä nail olunur. Bununla da, räqib liderin sosial bazası parçalandırılır; Yaxud mäs., söhbät hansısa mütäxässisä,
mäs., mühändisä täzyiqdän gedirsä, eyni ixtisasdan olan daha keyfiyyätli bir başqa mühändis tapmaqda rähbärliyä
yardım edilir; Yaxud söhbät hansısa räqib şirkätä, kompaniyaya täzyiqdän gedirsä, eyni standartlı mähsulu istehsal
etmäkdä bir başqa şirkätä, kompaniyaya, dövlätä vä s. yardım edilir, bununla da ixrac bazarları älindän alınır, buralarda
mövqeyi sıxışdırılır vä s.
Bir sözlä: Sizä düşmän, räqib, äleyhdar vä s. olan käsläri säliqä ilä nömräläyib, här vasitädän istifadä etmäklä
onların simasında daha çox täräfin vä ya konkret olaraq lazım olan hansısa täräfin özünä düşmän, räqib, äleyhdar
vä s. görmäsinä çalışmalı.
V.4.3) Deyilän tipli dolayısı fäaliyyätlärdän älavä, hämçinin äleyhinä birbaşa fäaliyyät aparılır vä ya bu
tipli fäaliyyätlärdä birbaşa iştirak edilir, o cümlädän:
V
V
.
.
5
5
.
.
R
R
Ä
Ä
Q
Q
I
I
B
B
C
C
Ä
Ä
B
B
H
H
Ä
Ä
S
S
I
I
D
D
A
A
X
X
I
I
L
L
I
I
N
N
Ä
Ä
N
N
E
E
C
C
Ä
Ä
I
I
Ğ
Ğ
T
T
I
I
Ş
Ş
A
A
Ş
Ş
S
S
A
A
L
L
M
M
A
A
L
L
I
I
«Sänin üç dostun var: birincisi – sänin öz dostun, ikincisi – dostunun dostu, vä nähayät, üçüncüsü
– düşmäninin düşmäni»
Häzrät Äli (ä.s.).
Geosiyasät – sadä dillä ifadä olunsa, coğrafi mövqeyin strateji ähämiyyätinä äsaslanan siyasät növüdür. Necä
ki, mäs., Qärbi Avropa dövlätläri 50-60 ildir onların ärazisindä nähäng derjavaların geosiyasi ambisiyalarının
toqquşması vä ya käsişmäsindän divident götürür, eynilä Vyetnam vä Äfqanıstan kimi dövlätlär dä yeganä olaraq
mähz bu faktor säbäbindän neçä on illärdir normal insan kimi yaşamaq hüququndan mährumdur – hansıların ki,
bäxtinä qäzavü-qädärdän Çin vä SSR -nin (indi dä Rusiyanın) cänub-şärqindäki än hündür strateji mövqedä
yerläşmäk bädbäxtçiliyi düşüb.
Lakin kimlärläsä kimlärinsä arasında bufer vä ya körpü funksiyası bir täkcä coğrafi müstävidä daşınılmır.
Saysız-hesabsız münasibätlär sisteminin bütün sferalarında, o cümlädän, mücärräd sosial-siyasi fäzada da
müxtälif qütblärin bir-birinin täsirini neytrallaşdırdığı vä ya gücländirdiyi meridianlar yetärincädir ki, täsadüfän
bunların hansındasa yerläşmäk öz-özünä insanların taleyini häll edir. Verilmiş anda hansı qütb üçün özünün
subyektiv däyärinin nä qädär olduğunu däqiq hesablayıb, ondan mäharätlä yararlana bilmäk isä öz ömrünü
täsadüflärin buxovlarından azad edib, qismän dä olsa öz taleyi üzärindä hakimiyyät qazana bilmäyin yeganä
yoludur. « kibaşlı siyasät» vä ya «balanslaşdırılmış siyasät» deyilän taktika mähz bu prinsipä xidmät edir.
Bura qädär sadalanan metodların xüsusi variasiyası olan bu siyasät növündä, sadäcä olaraq, yuxarıdakı
fändlär artıq ikitäräfli tätbiq edilir. Yäni bu halda qoyulan ‘‘stavka’’nın vä ya yürüdülän kursun istiqamätini
planlı şäkildä mütämadi olaraq gah bu, gah da digär (äks) täräfä däyişdirmäklä täsir, qüvvä vä maraqlar
balanslaşdırılır. Bu cür ikili münasibät, dinamik kurs, täräddüdlü mövqe isä äldän çıxmanız vä ya düşmän
cäbhäsini genişländirmäniz ehtimalı ilä täräf-müqabilä täzyiq göstäräräk onu daim sizinlä münasibätdä güzäştli,
mülayim mövqeyä vadar edir. Bu zaman äldän çıxmanız vä ya düşmän cäbhäsinin genişländirmäk ehtimalınız,
hädäniz isä burada sizä qarşı här hansı formalı särt xätti mümkünsüz edib, täräfdaşların här ikisini (o cümlädän,
mäs., räqib dövlätindä häm iqtidar vä häm dä müxalifäti) sizinlä taktlı, yumşaq, güzäşt dili ilä davranmağa, sizi
öz täräfinä çäkmäk uğrunda onların här ikisini bähsä, intriqaya, yarışa, räqabätä girmäyä vadar edir ki, bugünkü
gündä beynälxalq siyasätdä bundan aşağıdakı mäqsädlär üçün aktiv istifadä olunur:
1) Räqib dövlätinin iqtidarına täzyiq;
2) Räqibin cäbhäsi, elektoratı, ähalisi, äsgär heyäti, täräfdarları arasına vä ya müttäfiqläri ilä, yaxud istänilän täräflä
arasına nifaq, ixtilaf, münaqişä, qarşıdurma toxumu säpmäk;
3) Räqib cäbhäsi, elektoratı, ähalisi cäbhäsi daxilindä qütbläşmä, cäbhäläşmä yaradaraq onu üzülüb äldän düşänä qädär
gärginlik içärisindä saxlamaq, orada situasiyanı destabilizä edäräk onun enerjisini öz-özünä qarşı yönältmäk;
4) Räqib cäbhäsindä hakimiyyät däyişikliyi törädäräk, özü vä ya platforması sizä yaxın olan vä ya heç olmazsa sizä yaxın
Dostları ilə paylaş: |