www.uemu.birolmali.com
Urmu Kitabxanasi
143
Härbiyyädä «härbi qüvvänin mähdud tätbiqi» adlanan fändin mahiyyäti bu mexanizmä äsaslanır. Mäs., 1989-cu ildä
ABŞ bu prinsipdän istifadä edäräk Panamada heç bir qurbansız vä qırğınsız böyük uğur qazana bilmişdi. Belä ki, härbi
vertolyot vä ağır artilleriyadan açılan här qısamüddätli atäşlärdän sonra radio vä säsgücländiricilärlä panamalıların
silahı yerä qoymaları vä buraları tärk etmäsi barädä ultimatum yayır vä növbäti hücumun däqiq vaxtını elan edirdi.
Ämäliyyatın bir neçä däfä täkrarından sonra artıq ABŞ qoşunlarının hücumu üçün «yol tämizlänmiş» vä onlara
müqavimät göstärän bir näfär belä qalmamışdı(analoji fändlä bağlı, bax, burada säh. 144).
Altıncısı – Deyildiyi kimi, bütün täzyiqlärin hamısı räqibin sizä zidd yoldakı här anını dözülmäz cähännämä çevirmäk
mäqsädindän iräli gälirdi. Lakin psixoloji täsir, diversiya mäsälälärindä räqibin här hansısa bir härbi, iqtisadi, siyasi vä s.
zäifliyi, uğursuzluğu faktı täkcä fäxr edib, öyünmäk, läzzät almaq vä bundan sonra cüzi dä olsa arxayınlaşıb, özünä bir
qädär istirahät icazäsi vermäk üçün äsas deyil. Äksinä, bundan sonra hämin faktların här birini psixoloji täsirin elementinä
necä çevirib, bundan digär sferadakı müharibänin – yäni psixoloji hücum müharibäsinin märmiläri, raketläri, bombaları
yerindä necä istifadä etmäyin variantlarını araşdırmaq, düşünüb tapmaq kimi nähäng intellektual tapşırıq, mäntiqi äziyyät
gälir. Yuxarıda izah edildiyi kimi, räqibin här bir uğursuzluğuna paralel olaraq, bu uğursuzluğun därhal onun näzärindä
qabarıqlaşması, onun öz problemlärini därindän başa düşmäsi, bütün bunların näticäsi olaraq, bugününü diskomfort,
sabahınısa pessimist kimi qavraması üçün mütämadi olaraq onunla intensiv iş aparılır ki, täbii mövcud olan vä ya sizin
zähmätinizin bähräsi olan hämin problemläri, bu işdä sizin äsas dästavüzünüzdür (bax: « nqilabları necä
formalaşdırmalı, situasiyaları necä däyişmäli
» bölümünä [burada, säh. 121]).
Yeddincisi – belä deyilärsä qeyri-qanuni, qeyri-populyar sayılan, hansısa normalar täräfindänsä qadağan edilmiş vä ya
ätrafdakıların heç dä xoşuna gälmäyäcäyi bir sıra tädbirlär (mäs., birbaşa güc tätbiqi) hämişä hansısa bähanälärlä
maskalandırıla bilär.
Nümunä üçün, mäs., siyasi motivlärä görä täqibin, hätta beynälxalq normalar täräfindän dä qadağan edilmäsinä
baxmayaraq, bu heç dä bäzi demokratik imicli dövlätlärä mane olmur ki, öz xarici siyasi räqiblärinä qarşı haqq-
hesablarını hansısa terrorizmlä, diktatura ilä, insan haqlarının pozulması ilä vä s. kimi hallarla mübarizä kimi qälämä
verib bununla maskalasınlar, pärdäläsinlär; daxildä siyasi motivlär äsasında kiminsä häbs vä ya qätlini – müvafiq
olaraq, kriminal zämindä baş verän hansısa cinayät vä ya «bädbäxt hadisä» kimi täşkil etsinlär, bununla
älaqäländirsinlär – vä bütün bunlarla da daim öz demokratik simalarını sığortalasınlar.
Yaxud mäs., Körfäz müharibäsinin başlıca säbäbi: a) Artıq öz ävvälki çäkisini itirmäk üzrä olan SSR hälä ki özünü
ayağa qaldırmamış onun keçmiş vä potensial müttäfiqlärini bir-bir aradan götürmäk; b) Yaxın Şärqdäki siyasi-härbi
balansı zrailin (vä demäli, dolayısı ilä ABŞ-ın) xeyrinä däyişmäk, o cümlädän, qismän fälästin mäsäläsindä äräblärin
ötkämini bundan belä äsaslı zäiflätmäk; c) rakla köhnädän qalan haqq-hesabı çürütmäk – hansı ki, ranla müharibänin
son äräfälärindä rak müharibäni davam etdirmäk adıyla ABŞ-dan külli miqdarda yeni partiya modern silah vä valyuta
aldıqdan sonra därhal müharibäni dayandırmış vä SSR -yä stavka edäräk, ABŞ-dan aldıqlarını här hansı formadasa geri
qaytarmaqdan imtina etmişdi; d) Dünyanın äsas neft ehtiyatı mänbälärindän birinin (yäni Küveytin) ABŞ vä onun
müttäfiqlärinin näzarätindän çıxaraq, SSR vä onun müttäfiqlärinin (yäni konkret olaraq rakın) näzarätinä düşmäsi ilä,
dünya bazarlarında neftin qiymätinin bu birincilärin ziyanına vä ikincilärin xeyrinä istiqamätindä start götürmäsi kimi
perspektivi Qärb üçün dähşätli görünän bir prosesin qarşısını almaq vä s. olduğu halda, real täbliğatda bu insident
aşağıdakı siyasi amillärlä maskalandırıldı: 1) Küveytin müstäqilliyini bärpa; 2) Säudiyyä Äräbistanı, Birläşmiş Äräb
Ämirlikläri, Qatar vä Yämäni S.Hüseynin növbäti aqressiv planlarından mühafizä; 3) Fars körfäzindä «dünya» (yäni
äslindä Qärb) gämilärinin särbäst häräkätini tämin; 4) rakın Kürd vä Şiä azlıqlarının hüququnu müdafiä; 5) rakda
demokratik rejim qurmaq; vä s.;
Säkkizincisi – kiminsä sizin maraqlarınıza zidd davranışı, addımı müqabilindä onu därhal sanksiyaya märuz qoyub,
hücuma başlamaq, keçilän körpüläri partlatmaq däräcäsindä tählükälidir vä här ehtimala qarşı, här şeyin müvafiq
xäbärdarlıqla vä ya xäbärdarlıq jestläri ilä başlanılması daha mäqsädäuyğundur (o cümlädän, onunla münasibäti soyudub,
konkret olaraq, onun düşmäni ilä münasibäti isitmäk istämäniz taktikası da eläcä). Räqibä täzyiq mäqsädilä, här hansı
sanksiyaya äl atıb, «arı pätäyinä çöp salmazdan», o cümlädän, onun räqibläri ilä münasibät yaratmazdan ävväl, räqibinizin
«cin atına mindiyi» mäqamı da göz önünä gätirib, öz gücünüzü vä ya räqibin räqibinin dar mäqamda sizä yardımçı
olacağının, arxa duracağının «täminatını» täräziyä qoymaq da, heç dä pis olmazdı. Äks halda, räqibin güzäştä getmäsi,
yumşalması äväzindä sizi onun adekvat cavab täzyiqläri gözläyä bilär ki, onda qäbriniz üstündä heç ağlayan da tapılmaz –
necä ki, bunu näzärdän qaçıran rak, Yuqoslaviya vä s. dövlätläri kimi;
Doqquzuncusu – bäzän ictimai näzarät amili säbäbindän situasiyanın dalan väziyyätinä gälib çıxması mümkündür, yäni
başqalarının şahidlik vä ya hakimliyi (münsifliyi) täräfdaşa provakasion täsir göstärib, onun här hansı güzäşt addımını
blokirovkalaya bilär. Bu zaman täräfdaşa geri çäkildiyi hal üçün öz «simasını xilas edä bilmäyä» şans verilmälidir. Bunun
üçün täräfdaşın güzäşt addımı başqalarının näzärindä elä yozulmalı vä ya väziyyät elä varianta gätirilib çıxarılmalıdır ki,
täräfdaş geri çäkilmäkdän öz rifah vä tählükäsizliyinä, özünün nüfuzuna, perspektivinä vä s. heç bir hädä görmäsin, yeri
düşdükdä başqalarının yanında ümumi hesabı öz xeyrinä vä ya 1 : 1 kimi yoza bilsin.
Nümunä üçün, mäs., bir däfä qatarda iki qadın arasında hansısa täzä alınmış bir vaza üstündä başlanan vä ätrafına
çoxlu adam yığdığından çıxılmaz väziyyätä gälib çatan bir mübahisädä, bizim yaxınlaşıb şahidlik etmäyimiz ki: «Biz
indicä älindä belä bir vaza tutan bir oğlanın o biri vaqona keçdiyini gördük. Hätta, satdığını düşünüb qiymätini
soruşmaq istädik. Bälkä sizlärdän hansısa birinizinki imiş, oğurlayıb?» – bir anda väziyyätin üstünä su säpdi vä
inadkarlıq edän qadınlardan birinä imkan verdi ki, güzäştä gedib yanıldığının mümkünlüyünü etiraf etsin (Baxmayaraq
ki, biz heç bir vaza-filan görüb-elämämişdik). Halbuki, ävvälki halda güzäşt onunçün ömürlük oğru damğası vä
kändindä hämişälik biabırçılıq demäk idi vä nahaq olduğu bayaqdan bäri göz önündä olsa da, bundan qurtulmaq üçün o,
risk edib götürdüyü vazanın onun olduğunu axıra qädär iddia etmäyä, hätta bunun üçün hämin anda ölüm-dirim
vuruşuna çıxmağa hazır idi (fäqät, söhbät bu anda onun öz şäräfinin müdafiäsindän gedirdi);
Vä nähayät, onuncusu – burada sadalanan bütün bu metodlar güc tätbiqini heç dä birdäfälik aradan qaldırmır. Onlar,
sadäcä olaraq, istänilän addıma daxildä, xaricdä vä räqibin öz cäbhäsindä münbit şärait yaratmaq vä ya bunu sonradan
bäraätländirmäklä mövcud qüvvänin «Faydalı ş Ämsalı»nı minlärlä däfä artırmağa vä ya ona minlärlä däfä qänaät etmäyä,
Dostları ilə paylaş: |