Microsoft Word diplomatiya az doc

www.uemu.birolmali.com
                                                   
Urmu Kitabxanasi
 
31 
münasibätlär onun daxili alämini açmağa vä xasiyyätinin incäliklärini üzä çıxarmağa imkan verär. Bundan sonra 
isä.  istänilän  halda  proqnozlaşdırmaq  mümkün  olur  ki,  kimdän  näyi  gözlämäk  olar  vä  kimä  hansı  räftar  xoş 
gedib-getmir. Bu qädär müddätsä, göründüyü kimi, olduqca böyük limitdir vä yaxşı olardı ki, här şey cämisi bir 
neçä  gündä,  hätta  bir  neçä  saatda  häll  olunaydı.  Älälxüsus  da  ki,  on illärlä tanıdığın  bir  adamla  älaqädar  belä, 
hälä  här  şey  tam  aydınlaşmır  vä  onun  sizdän  gizlätdiyi  nä  qädär  sirläri,  zäiflikläri,  istäkläri  ola  bilir.  Bütün 
bunları üzä çıxarmaq, özü dä çox tez müddätdä üzä çıxarmaq üçünsä häqiqi «qälb mühändisi» olmaq lazımdır. 
Bu hissädä söhbät, mähz bu mäqsädä xidmät edän bäzi fändlärdän gedäcäk. 
Aşağıda bu kateqoriyadan olan yeddi vasitä sadalanır, hansı ki, onların bir çoxu psixoanalitika üçün dä yeni 
olduğundan, eyni zamanda, täbabätdä dä maraqlı ola bilär: 
II.2.2.2.1. Särbäst assosiasiya metodu 
Psixoanalitikanın başlıca alätlärindän olan bu fänd, adi ünsiyyät zamanı da, täräf-müqabilin daxili dünyasına 
nüfuz  edä  bilmäk  üçün  äla  vasitädir.  Burada,  cähd  edilir  ki,  täräf-müqabil  öz  danışdıqlarına  maksimum  aludä 
olsun vä bununla da, hissläri, fikirläri üzärindä näzaräti äldän buraxsın, özünü unutsun, ehtiyatı yaddan çıxarsın. 
Bu zaman, «särbäst assosiasiya» deyilän prinsipä uyğun olaraq, beyindä ätalätä oxşar bir hal yaranır, fikirlärin 
axını  «zäncirvari  reaksiya»  vä  ya  «domino  effekti»  deyilän  akt  täräfindän  stimullaşdırılır,  «söz-sözü  çäkär» 
prinsipinä  uyğun  olaraq  här  yeni  fikir  yaddaşdan  özünä  uyğun  digär  fikirläri  qurcalayıb  üzä  çıxarır  –  beläcä, 
fikirlärin eskalasiyası fasiläsiz olaraq tänzimlänir. 
Mexanizm baxımından bu metod autohipnoz halının bir variasiyasıdır. Burada diqqätin tutulub saxlanılması 
üçün,  hipnozdakı  kimi,  hansısa  bir  parlaq  küräcikdän  vä  ya  düymäcikdän  deyil,  täräf-müqabilin  öz 
söhbätlärindän istifadä olunur. Fänd vä vasitälär baxımındansa, bu hal hipnozla qismän käsişir. Belä ki, burada 
da  äsas  mäqsäd,  täräf-müqabilin  psixikasını  relaksasiya  halına  gätirmäkdir.  Lakin  mäzmun  deyil,  forma 
baxımından burada ciddi färqlär mövcuddur, çünki hipnozun öz, särbäst assosiasiya halınınsa öz vasitäläri var. 
nsanı  belä  hala  gätirmäyin  bäzi  primitiv  üsulları  hälä  öz  dövründä  freydizm  vä  sonradan  onun  bazasında 
yaranan  «psixodinamik  psixoterapiya»  täräfindän  müäyyänläşdirilsä  dä,  bu  gün  onları  daha  da  dolğunlaşdırıb 
ümumiläşdirmäk mümkündür, o cümlädän: 
a)  nsanı belä hala gätirmäyin B R NC  ŞÄRT  – heç vädä onun fikirlärini käsmämäkdir. Danışdığı mövzu sizin üçün 
maraqsız,  mänasız,  azinandırıcı,  cäfäng,  darıxdırıcı,  säviyyäsiz,  tähqiramiz  vä s.  görünä  bilär.  Burada  siz  öz  äleyhinizä 
fikirlär  eşidä  bilärsiniz.  Bütün  bunların  heç  biri  hälä  sizä  onun  sözünü  käsmäk  ixtiyarı  vermir.  Näzärä  alın  ki,  o,  hipnoz 
väziyyätindädir  vä  indi  danışdıqları  onun  üräyinin,  beyninin  därinliklärindä  indiyä  qädär  gizlätdikläridir  vä  sizin  dä 
mäqsädiniz  mähz  onları  üzä  çıxarmaqdır,  daha  onunla  haqq-hesab  çäkmäk  vä  ya  onunla  ünsiyyätdän  zövq  almaq  yox. 
Bunlar  tamam  başqa  vaxt  vä  söhbätin  väzifäsidir.  ndi  vacib  olanı  onun  zäifliklärini,  üräyindä  gizlätdiyi  sirlärini, 
münasibätlärini, tämännalarını vä s. üzä çıxarmaq, yaxud onun vasitäsilä özgälärinin sirlärini öyränmäkdir. Bunlardan ona 
vä ya bir başqalarına qarşı necä istifadä etmäk mäsäläsi sonranın işidir.  ndi isä onun fikirlärinin cämisi bir däfä käsilmäsi 
kifayätdir ki, o, ayılsın, väziyyätä sağlam düşüncä ilä baxsın, özünü älä alsın vä s. Äksinä, «xoda» düşüb danışdığı anlarda 
fikri  bütün  dünyadan  täcrid  olub,  diqqäti  yalnız  danışdıqlarının  üstündä  cämlänir  ki,  hipnozçuların  bildiyi  kimi,  bu  da 
hipnoza aparan sadä yoldur. Sözü käsildikdä isä «fäth olunmuş» diqqät azad olur vä bundan sonra näyäsä nail olmaq üçün 
här  şey  yenidän  başlanmalıdır.  Bir  sözlä  ki,  täki  danışsın,  ağzına  nä  gäldi,  fikrindän  nä  keçdi,  qoy  danışsın.  Sizin  üçün 
maraqlı  olanı  onun  danışdıqları  yox,  danışıqarası  dilindän  qaçırdıqlarıdır.  Yerdä  qalanı  isä  yalnız  bunu  açmaq  üçün  olan 
vasitälär, buna gätirän yollardır; 
b)  K NC   ŞÄRT  –  onun  tählükäsizliyinä  täminatın  olması  mäsäläsidir.  Ägär  nä  vaxtsa  onun  sirlärini  açıb 
yaymısınızsa, öyrändiyiniz sirrinä görä onu tänä atäşinä tutmusunuzsa vä ya elä indi açdığı hansısa bir sirrinä göräsä därhal 
qışqırmısınızsa ki,  «aha, axır  ki, sän öz iç üzünü açdın» vä  yaxud  «yaxşı ki, män säni başına buraxdım, belä-belä şeyläri 
açıb  danışdın,  yoxsa  män dä  sänin  bu  cür  işlärindän (äclaflıqlarından,  sifätlärindän vä s.) xäbärsiz qalardım»  vä s.,  onda 
çox çätin ki, indi lazımi effekti äldä edä biläsiniz. Etimad burada här şeyi häll edir. Buna görä dä, burada, birinci növbädä, 
etimad körpüsü yarada bilmäk vacibdir. 
—  Bu  mäqamda  etimad  qazanmağın  bir  şärti,  yuxarıda  deyildiyi  kimi,  onda  sirlärinin  gizli  qalacağına  ümid  yarada 
bilmäkdir; 
—  kinci mäsälä –  kömäk edäcäyinizä  gümanının  olmasıdır.  Özü  dä söhbät täkcä maddi  kömäkdän  yox, eyni zamanda, 
mänävi  kömäkdän  dä  gedä  bilär.  Bir  sözlä,  bu  mäqamda  kömäk  edäcäyinizä  ümid  yarada  bilmäk  sizin  äsas 
väzifälärinizdän biridir; 
—  Bu  mäqamda  etimad  qazanıb,  täräf-müqabilin  tählükäsizliyinä  täminat  verä  bilmäyin  daha  bir  formulu  –  etiraflar 
mübadiläsidir.  Silahını  tullayaraq  qarşınıza  kömäksiz  väziyyätdä  çıxan  täräf-müqabil,  sizä  etimad  nümayiş  etdirir  vä 
sizdän dä analoji addım gözläyir. Bu mäqamda sizin dä, öz ‘‘män’’inizin bäzi neqativ täräflärini aşkarlamanız, o qädär 
dä  «aydan arı, sudan duru» olmadığınızı näzär-diqqätä çatdırmanız, väziyyäti zahirän sığortalayar, ünsiyyätin bärabär 
äsaslarla  inkişafına  vä täräf-müqabilinin  hürkmädän sizä  doğru  daha da  yaxınlaşmasına säbäb  ola  bilärdi. Äks halda, 
täräf-müqabil özünü aldadılmış väziyyätdä hiss edib geri çäkiläsidir; 
Ancaq bu sonuncu mäqamla bağlı iki tählükäli nüansı näzärdän qaçırmamalı. Ävväla, sizin özünüz barädä här şeyi 
birnäfäsä  açıb  tökmäniz  effektsiz  vä  azinandırıcıdır  –  här  şey  addım-addım  vä  sözgälişi  olmalıdır.  kinci  mäsälä  isä, 
özgäläri barädä olan söhbätlärlä bağlıdır: Täräf-müqabil kiminsä sirrini açdıqca, qarşılıq xatirinä, sizin dä hämin adamın 
bäzi sirlärini açmanız, haqqınızda «ağzıboş» adam täsävvürü yarada bilär vä gäläcäkdä täräf-müqabil dä öz sirlärini sizä 
açmaqda ehtiyatlanar. Här halda, här şeyi väziyyät vä täräf-müqabilin xarakteri ilä ölçüb-biçmäli; 
c) Täräf-müqabili särbäst assosiasiya halına köklämäyin ÜÇÜNCÜ ŞÄRT  – passiv yox, aktiv dinläyici olmaq, başqa 
sözlä, onu öz dinläyicilik mäharätinizlä stimullaşdırmaqdır. Yuxarıda heç vädä täräf-müqabilin sözünü käsmämäk tövsiyyä 

---