Microsoft Word diplomatiya az doc

www.uemu.birolmali.com
                                                   
Urmu Kitabxanasi
 
43 
qoyub, davranışdan näticä çıxardığını ona irad tutub, väziyyäti sığortalamaq mümkündür; 
  Nümunä üçün, mäs., Rusiyada hakimiyyät däyişikliyi baş verdikdän vä orada hakimiyyätä rasional düşüncäli qüvvälär 
hakimiyyätä gäldikdän az sonra Azärbaycan öz siyasätini yeni konyukturaya uyğunlaşdırmaq, eläcä dä, Qärbä täzyiq vä 
Rusiyaya mehriban qonşuluq jesti ifadä etmäk üçün, därhal özünün indiyä qädär än qatı antirus mövqedä olmuş bir neçä 
nüfuzlu siyasätçisini (mäs., Väfa Quluzadä vä Eldar Namazovu) vä bir sıra Qärb modelli tähsil müässisälärini qurban 
verdi. 
  Yaxud  mäs.,  hansısa  beynälxalq  vasitäçilär  qrupu  Azärbaycana  täzyiq  jestini  ifadä  etmäk  üçün  –  Qarabağa 
Ermänistandan  keçmäklä  gedir  (halbuki,  Qarabağ  Azärbaycanın  tärkib  hissäsi  olduğu  üçün  ora  gedärkän 
Ermänistandan  yox,  Azärbaycandan  icazä  alınmalı  idi),  eyni  halda  ABŞ  Qarabağ  ermänilärinä  ayrıca  olaraq  vä  ya 
Ermänistanla bir sırada  yardım verir. Hansı  ki, här iki variant Qarabağın müstäqilliyinin vä  ya Ermänistan näzdindä 
muxtariyyatının tanınması mänasının dolayısı ifadäsidir. Hansı ki, mäsälänin mäntiq deyil, maraqlar bazasından doğan 
dilemma olduğunu, onların mövqeyinin siyasi konyunktura ilä hämahäng däyişmäsi dä isbatlayır; 
4) Özünün  hansısa  istäyini  ifadä  etmäk  üçün  bu  kimi  mäsälälärä  mänfi  münasibät  bäslämädiyini,  ehtiyac 
olarsa, nä zamansa bu cür şansı äldän buraxdığına täässüfländiyini, sözarası çatdırmaq effektlidir. Qarşı täräfin 
fikrindän  sizä  bu  yönümlü  täklif  vermäk,  addım  atmaq  keçärsä,  deyilän  taktika  onun  qarşısındakı  psixoloji 
baryeri aradan qaldırır. 
  Nümunä  üçün,  mäs.,  bizim  tanıdığımız  övladı  olmayan  bir  ailä,  övladlığa  uşaq  götürmäk  işindä  qohumların  onlara 
yardım etmäsini täşkil etmäk, belä märamı, istäyi olduğunu onlara çatdırmaq üçün belä bir diplomatik deyim tärzindän 
istifadä edirdilär: Çox yerdä vurğulayırdılar ki, filan qohumun abort elätdirdiyindän xäbär tutmadıqlarına görä täässüf 
edirlär. Bilsäydilär razı olmazdılar vä uşaq doğulunca, bütün xärci çäkib, sonra da onu övladlığa götürärdilär. Näticädä, 
belä täklifin onları incitmäyib, äksinä, sevindiräcäyindän xäbärdar olan qohumlardan biri onlara bu işdä yardım etdi. 
5) Daha bir metod – här hansı addım üçün qabaqcadan buna uyğun psixoloji atmosfera formalaşdırmaqdır. 
Konkret  olaraq,  fikir  ifadäsi  üçün,  lazımi  yol  müxtälif  tramplinlärä  bölünür  vä  mäqsädä  märhälä-märhälä 
yaxınlaşılır (älavä olaraq bax: «Tälqin:  nsanları ayıqkän necä hipnoz etmäli» bähsinin 8-
ci hissäsinä: säh. 68): 
  Mäs.,  hansısa  qadınla  arada  intim  atmosfera  formalaşdırmağa  cähd  edän  kişilär  bu  mäqsädlä  än  ävväl  ümumi  qadın 
psixologiyasını  diskussiya  obyektinä  çevirib,  sonra  yavaş-yavaş  söhbäti  konkret  olaraq  täräfdaş  qadının  özünün 
psixologiyasının  (xarakterini,  zövqünün,  baxışlarının  vä s.)  üzärinä  gätirib  çıxarırlar;  Bundan  sonra  ümumi  qadın 
fiziologiyası,  onun  müxtälif  qanunauyğunluqları  söhbät  hädäfi  seçilib,  yavaş-yavaş  täräf-müqabil  qadının  özünün  bu 
elementlärinä (fiqurasına, bädän quruluşuna vä s.) diqqät cälb olunur; daha sonra müxtälif qadın xästälikläri vä onun 
özünün bu sferalardakı problemläri; bir qädär sonra, ayrı-ayrı intim elementlär vä onun bunlara münasibäti vä b. deyilän 
qayda ilä «aranı açmaq» manevrläri kimi istifadä olunur. Qızları räqsä, plyaja dävät etmäk vä b. da bu kateqoriya «aranı 
açmaq»  fändlärindändir  (Älaqädar  mövzularla  bağlı  bax:  burada, säh. 32,  35,  40-41,  63...  Bir  daha  täkrar  edirik  ki, 
burada istänilän hadisänin, effektin mexanizminin açılmasından mäqsäd, täkcä hücumçuları yox, häm dä müdafiäçiläri 
silahlandırmaqdır  vä  bu,  bütün  hallarda  müdafiäni,  müqavimäti,  mübarizäni  daha  şüurlu  täşkil  etmäyä,  neqativ 
halların qarşısını, onun mexanizmindän baş çıxararaq almağa vä s. imkan verir). 
     
III.2.2. TÄNQID (IRAD) QAYDALARI 
1) Tärif  fonunda  deyilän  tänqid  az  qıcıqlandırıcı  täsir  göstärir  vä  effektlidir.  Bunun  üçün,  täräfdaşın 
qüsurlarını  qabartmazdan  ävväl  onun  müsbät  cähätläri  dä  sadalanır;  Sizä  vurduğu  ziyanı  müzakiräyä 
çıxarmazdan ävväl, nä vaxtsa etdiyi hörmät, yaxşılıq, verdiyi xeyir vä s. dä etiraf olunur;  şinin zäif täräfläri ilä 
birlikdä  müsbät  kimi  yozula  bilinäcäk  täräfläri  dä  qeyd  edilir  vä s.  Bu,  tänqidä  obyektivlik  donu  geydirir  vä 
mäsäläyä härtäräfli näzär saldığınız täässüratı formalaşdırıb täräfdaşın sizi birtäräfli münasibätdä, ädalätsizlikdä 
ittiham etmäsinin qarşısını alır, müqavimät hissini zäiflädir; 
2) Özünütänqid fonunda deyilän tänqid dä analoji effektlidir. Bu halda etiraf olunur ki, düzdür siz özünüz dä 
hämin  mäsälädä  ideal  deyilsiniz,  sizin  dä  bu  sahädä  qüsurlarınız  olmamış  deyil,  lakin  här  halda,  bu  qüsurlar, 
zäifliklär,  çatışmamazlıqlar  vä s.  onda  da  var.  Älälxüsus  räqibin  sizä  irad  tuta  biläcäyi  mäsäläläri  tapıb  ondan 
qabaq etiraf etmäk, sadalamaq, tänqid qarşısında onu äli-qolu bağlı väziyyätdä qoyur, äks-hücumunu qabaqcadan 
blokirovkalayır; 
3) Öz mövqeyini birbaşa olaraq räqibä äks qoymayıb, äksinä, ävvälcä onunla razı olduğunuzu bildirib, onun 
haqlı olduğunu etiraf edir, yalnız bundan sonra «amma» deyäräk, öz mövqeyinizi ifadä edirsiniz. Bu da, räqibin 
äks-hücum hazırlığını zäiflädir, konfrontasiya ähval-ruhiyyäsini neytrallaşdırır; 
4) Yuxarıdakı  metodun  digär  variantı  ondan  ibarätdir  ki,  bu  halda  täkcä  onunla  razılaşdığınızı,  onun  haqlı 
olduğunu  ifadä  etmäklä  kifayätlänmäyib,  hätta  onun  mövqeyini  daha  da  gücländirän  bäzi  yeni  faktlar, 
arqumentlär  sadalayır,  müäyyän  mänada  onu  dästäkläyir,  fikrini  daha  da  qüvvätländirirsiniz.  Yalnız  bundan 
sonra  «amma»  deyäräk,  öz  mövqeyinizi  vä  ya,  ümumiyyätcä,  hazırkı  mäqamda  äks-reaksiya  doğura  biläcäk 
istänilän  mövqeyi  ifadä  edirsiniz.  Bu  fänd,  problemä  täräfdaşdan  daha  yaxşı  bäläd  olmağınız  vä  buna  görä 

---