Microsoft Word disser2015. doc

 
33 
5) Risklərin idarə edilməsi prosesinin müxtəlif mərhələlərində əldə edilmiş 
nəticələri əks etdirən dövri hesabatların R K-ə və  darə Heyətinə təqdim edilməsi; 
6) Mütəmadi olaraq risklərin idarə edilməsi sahəsindəki yeniliklər barədə 
beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və təkliflərin hazırlanıb R K-ə və  darə 
Heyətinə təqdim edilməsi; 
7) Bütün növ əməliyyatlar üzrə limitlərin hesablanması və onlara dair müvafiq 
dəyişikliklərin edilməsi barədə təkliflərin R K-ə və AP K-ə təqdim edilməsi; 
8) Bankın digər struktur bölmələri ilə birlikdə fovqəladə hallar planının 
hazırlanması və Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq olunduqdan sonra fovqəladə 
hallarda risklərin aradan qaldırılmasında iştirakı zəruri hesab edilən hər bir 
əməkdaşın bu plan barədə məlumatlandırılması; 
9) Bankın kapitalının kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərinə, kapitalın adekvatlığına 
dair tələblərə riayət edilməsinə nəzarətin həyata kecirilməsi; 
10) Risklərin idarə edilməsi işində bankın bütün struktur bölmələrinə metodiki 
yardımın göstərilməsi, habelə risklərin idarə edilməsi üzrə qəbul edilmiş siyasət və 
qaydalarla əməkdaşları tanış etmək məqsədilə bankdaxili seminarların kecirilməsi; 
11) Bankın bütün səviyyələrində sorğuların həyata kecirilməsi; 
Risklərin  darə Edilməsi Departamenti, bütün risk ölçülərinə ayrı-ayrılıqda 
və ya ümumilikdə nəzarət etməli və müntəzəm olaraq müvafıq qarşı tərəf limitləri 
ilə müqayisə etməlidir. Əlavə olaraq, Risklərin  darə Edilməsi Departamenti 
Bankın kredit riski təhlükəsi olan sənaye sahələri üzrə daima tədqiqat aparmalı, 
eləcə də gələcəkdə kredit problemlərinin yaranmasma gətirib çıxara bilən 
problemlərin ilkin əlamətlərini aşkar etmək məqsədi ilə, borc alan müəssisələrin 
fəaliyət vəziyyətini tədqiq etməlidir. Bu səbəbdən, həmin sənaye sahələri və ya 
borcalanlar üzrə mövcud və gələcək kredit riski təhlükəsinin 
yenidənqiymətləndirməsi tələb olunur. 
Risklərin idarə edilməsi qaydaları bankda risklərin idarə edilməsi düzgün 
tətbıqini təmin etmək məqsədilə riayət olunmalı prosedurları tam və aydm 
müəyyən edən daxili qaydalardır.Bu qaydalar, Risklərin idarə edilməsi bölməsi və 

---

 
34 
Risklərin  darəedilməsi Komitəsi (R K) tərəfindən hazırlamr,  darə Heyəti ilə 
razılaşdırılır və Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq edilir. Risklərin idarə edilməsi 
qaydaları Bankın fəaliyyətinə və üzləşdiyi risklərə uyğun olması məqsədi ilə 
müntəzəm olaraq R K tərəfmdən təhlil edilir, təkmilləşdirilməsinə və ya yenidən 
işlənməsi barədə rəyə gəldikdə bunu həyata keçirir və müvafiq qaydada təsdiq 
olunması üçün tədbirlər görür. Risklərin idarə edilməsi qaydaları hazırlanarkən 
aşağıdakılar nəzərə almmalıdır: 
1) Bankın ümumi biznes strategiyası; 
2) Bankın riskə qarşı dözümlülüyü. Bu hədəflənmiş mənfəəti əldə etmək üçün bank 
öz üzərinə götürəcək vəzifələrin və həyata keçirəcək əməliyyatların risk 
dərəcəsidir. Riskə qarşı dözümlülük səviyyəsi öz əksini Bankın əməliyyat 
bölmələri üçün təyin edilmiş risk limitlərində tapır; 
3) Bank tərəfindən aparılan əməliyyatların həcmi, xüsusiyyəti və mürəkkəbliyi; 
4) Daxili nəzarət prosedurlarının keyfiyyəti; 
5) Daxili təcrübənin səviyyəsi. Bu səviyyə risklərin idarə edilməsi bölməsinin 
əməkdaşlarınm müvafiq sahədə müxtəlif tapşınqların yerinə yetirməsi üçün tələb 
olunan xüsusi bilik və təcrübəyə malik olmaları ilə müəyyən edilir; 
6) Bankın keçmiş risk təcrübəsi və risklərin təzahürü. Bəzən Bankın keçmiş 
fəaliyyəti nəticəsində bəzi risk amilləri özünü elə göstərir ki, onların gələcəkdə 
ayrıca olaraq nəzarət edilməsi və qiymətləndirilməsi tələb edilir; 
7) Bankın mükafatlandırma siyasəti və xüsusilə bank rəhbərliyinin və işçilərinin 
mükafatlandırılmasmm Bankın fəaliyyət nəticələrindən asılılığı. Buraya hər bir 
işçinin və hər bir istiqamətdə fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi üçün bal sistemi və 
balların mükafatlandırma məbləği ilə uyğunlaşdırılması daxil olmahdır; 
Bankın risklərin idarə edilməsi bölməsi risklərin idarə edilməsi qaydalarım 
tərtib edərkən hüquq, vergi və mühasibat uçotu məsələləri kimi digər amilləri 
nəzərə almalıdır, çünki bu məsələlər Bankın limit strukturuna təsir göstərə bilər. 
Hər bir əsas risk kateqoriyası üçün risklərin idarə edilməsi qaydaları, Risklərin 
idarə edilməsi bölməsində çalışan mütəxəssisləri tərəfındən müvafıq bölmə 

---

 
35 
rəhbərlərinin köməyi ilə tərtib edilməli və R K-ə təqdim olunmalıdır. R K-in 
tövsiyyələri əsasında bu qaydalar Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq edilir. 
Risklərin idarə edilməsi bölməsi və R K müntəzəm olaraq hər bir risk kateqoriyası 
üzrə risklərin idarə edilməsi qaydalarına düzəlişlər etmək üçün tövsiyələr verir. 
Bundan əlavə lazım gəldikdə Risklərin idarə edilməsi bölməsi Bankın spesifık 
risklərinin idarə edilməsi qaydalarında fəaliyyət mühitindəki yeni hadisələri dərhal 
və uyğun olaraq əks etdirilməsini təmin edir. 
Səlahiyyət iyerarxiyası və səriştə  səviyyələri Bankın təşkilati strukturu 
aydın iyerarxiyaya və səlahiyyətlərə malik olmalıdır ki, Müşahidə Şurası və  darə 
Heyəti bankın fəaliyyətinə və fəaliyyət nəticəsində yaranan risklərinə nəzarət 
etmək iqtidarında olsun.Müşahidə Şurası  darə Heyətinin tərkibini elə  
müəyyənləşdirməlidir ki, onun üzvləri bankın fəaliyyətinin həcminə və 
xüsusiyyətinə uyğun lazımi səriştəyə, bankın dəyişən risk profili və xarici bazarın 
inkişafı haqqında məlumatların yiyələnməsinə malik olsunlar.  darə Heyəti öz 
fəaliyyətləri ilə əlaqədar əsas riskləri anlamalı və bankın effektiv və nəzarət olunan 
qaydada fəaliyyət göstərməsi üçün mükəmməl və etibarlı daxili nəzarət mühitinin 
yaranmasına və saxlanmasına sadiq olmalıdır. Daxili nəzarət qaydaları, bankın 
fəaliyyətinin xüsusiyyətinə və həcminə, üzləşdiyi risklərə uyğun olmalıdır. Bu 
qaydalar üzrə məsuliyyəti  darə Heyəti daşımalı və aşağıdakıları əhatə etməlidir: 
  1) Təşkilati strukturda: səlahiyyətlər iyerarxiyası, vəzifə və məsuliyyət, o 
cümlədən, səlahiyyətlərin həvalə olunması, qərarların qəbul edilməsi prosedurları 
və önəmli funksiyaların bölüşdürülməsi aydın şəkildə müəyyənləşdirilməlidir. Bu 
proses strateji planlaşdırma prosesi ilə əlaqələndirilməlidir; 
  2) Maliyyə və uçot prosedurları: buraya maliyyə nəzarəti üzrə məsuliyyət, o 
cümlədən hesabların tutuşdurulması, nəzarət siyahıları, rəhbərlik üçün maliyyə və 
qeyri-maliyyə əməliyyat məlumatları daxildir; 
  3) Əməliyyat nəzarəti: buraya əsas nəzarət prosedurları, o cümlədən vəzifələrin 
bölüşdürülməsi, çarpaz yoxlamalar, aktivlərin ikitərəfli nəzarəti, ikitərəfli 
imzalanmalar və s. daxildir; 

---