Microsoft Word disser2015. doc
Yüklə 1,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- R SK D
- III F ƏS L.Bank riskl ərinin idar ə olunmasının t əkmill əşdirilm əsi probleml əri
76 ï Þ Þ Þ . ¾ Þ 145.37% (2013-c ) Þ . 77 c , c c , c c , c c , c Þ Þ Þ Þ . c ¾ ¾ c Þ Þ ¾ . ¾ c ¾ Þ Þ Þ - Þ ¾ c ¾ . ¾ c - Þ . ¾ ¾ ¾ ¾ 30 Dekabr 2013 78 Þ ÞÞ ¾ Þ ÞÞ ¾ Þ ÞÞ ¾ Þ ÞÞ ¾ ¾ Þ ¾ Þ ¾ Þ ¾ Þ 30 Dekabr 2013 ( min. AZN ) 79 80 81 82 R SK DƏRƏCƏS ÜZRƏ ÖLÇÜLMÜŞ AKT VLƏRDƏN ASILI OLAN KAP TALIN ADEKVATLIQ STANDARTLARININ (ƏMSALLARININ) HESABLANMASI 83 III FƏS L.Bank risklərinin idarə olunmasının təkmilləşdirilməsi problemləri 3.1 Mərkəzi Bank bank risklərinin idarə olunması ilə əlaqədar həyata keçirilən tədbirlərin təşkilatçısı kimi Bank-maliyyə sektoru ölkə iqtisadiyyatının əsas arteriyası hesab olunur. Elə ona görə də bank risklərin idarə olunması sahəsində beynəlxalq təcrübəni öyrənərək burada daha çox dəyişikliklər aparılmışdır. Şübhəsiz, ölkədə risklərin idarə olunması ilə bağlı Mərkəzi Bankın apardığı siyasətin rolu əvəzolunmazdır. 2004-cü ildə Mərkəzi Bank tərəfindən “Banklarda korporativ idarəetmə standartlarının tətbiqi” qaydaları təsdiqlənmiş və onun əsasında banklarda Risklərin darəedilməsi Departamentləri yaranmağa başlamışdır. Yaradılmış hüquqi cərcivə banklarda daha mükəmməl sistemlərin yaradılmasına təkan vermişdir. Mərkəzi Bank beynəlxalq maliyyə institutlarının, o cümlədən Bank Nəzarəti üzrə Bazel Komitəsinin tövsiyələrinə əsaslanaraq daimi olaraq qabaqcıl islahatlar həyata kecirməkdədir. Bu islahatların əsas məqsədi bank sisteminin sağlam və sürətli inkişafına nail olmaqdır. Azərbaycan dinamik inkişaf edən ölkələr sırasındadır. Hətta son qlobal maliyyə böhranı şəraitində Azərbaycan öz stabilliyini qoruyub saxlaya bilmişdir. Bütün bunlar dövlət tərəfindən düşünülmüş iqtisadi islahatların aparılması, düzgün iqtisadi siyasətin həyata kecirilməsi ilə izah olunur. Lakin bu o demək deyil ki, biznes subyektləri bütün risklərdən sığortalanıb və potensial problemlər istisnadır. Biznesin bütün formalarında risklər mövcuddur və təbii ki, bu risklər hal-hazırda da müəyyən istiqamətlərdə idarə olunur. Lakin ölkə iqtisadiyyatı inkişaf etdikcə, maliyyə sektorundakı münasibətlər dərinləşdikcə və maliyyə alətləri mürəkkəbləşdikcə, biznes subyektlərindən daha mükəmməl və daha modern idarəetmə prosesinin formalaşdırılması tələb olunur. Bank sektorunun inkişafı Azərbaycanda nisbətən ilkin mərhələdə olduğundan risklərin idarə edilməsinə diqqət daha çox daxildən deyil, kənar 84 faktorların təsirindən qaynaqlanır. Ölkədə bank sektorunda bu kənar təsirlər bir tərəfdən mərkəzi tənzimləyicinin tələb və tövsiyələri (müvafiq korporativ standartlar vasitəsilə formalaşdırılan) digər tərəfdən isə bankların xarici hissədarlarının (“stakeholders”) (reytinq agentlikləri, maliyyə institutları və donorlar) gözləntiləri və tələbləri formasında özünü büruzə verir. Elə bu səbəbdən də, risklərin idarə edilməsi prosesi və onun aparıcı qüvvəsi (“champion”u) olan risklərin idarə edilməsi bölməsi banklarda bir çox hallarda formal xarakter daşıyır və risklərin idarə edilməsi prosesinə bəzən çox cüzi təsiri ilə fərqlənir. Müasir şəraitdə Azərbaycanın bütün banklarında risk menecment adlı struktur bölmə fəaliyyət göstərir və həmin bankların idarəetmə orqanları risklərin idarəedilməsini ümumi idarəetmənin ən mühum elementi kimi qəbul edirlər. Bunun özü artıq mühum bir irəliləyişdir. Digər sektorlarda bu istiqamətdə müəyyən işlər həyata kecirilir. Təbii ki, gorülən işlərin həcmi və xüsusiyyətləri bir- birindən fərqlənir. Dünyada baş vermiş qlobal maliyyə böhranı Azərbaycanda da bu sahədəki boşluqları aktuallaşdırmışdır. 2008-ci ilin 17 sentyabrında “Lehman Brothers” şirkətinin müflis elan edilməsi ilə daha da gərginləşən maliyyə böhranı, 2009-cu ildə real sektora da öz təsirini göstərməyə başladı. Qloballaşma ilə əlaqədar dünyanın bütün ölkələrində, o cümlədən Azərbaycanda da hiss olundu. Böhran bir sıra ökələrə ciddi, digərlərinə isə nisbətən zəif təsir göstərmişdir. Azərbaycan böhranın mənfi təsirləri ilə nisbətən az üzləşən ölkələr sırasındadır. Buna beynəlxalq reytinq şirkətlərinin hesabatlarında rast gəlmək olar. Bütün bunlar, ölkənin maliyyə bazarlarının nisbətən zəif inkişaf etməsi, xarici borclardan asılılığın aşağı səviyyədə olması, böhrana səbəb olan maliyyə alətlərinə investisiya edilməməsi və ümumilikdə yerli bankların beynəlxalq bazarlara inteqrasiya səviyyəsinin nisbətən aşağı olması ilə səciyyələnir. Bununla belə, bir sıra banklar qısamüddətli likvidlik böhranı ilə qarşılaşsalar da, bu problem aradan tez bir zamanda qaldırılmış, bank sistemi özünün stabilliyini və həcmini qoruyub saxlaya bilmişdir. Risk menecment korporativ idarəetmə standartlarının tərkib hissəsidir və 2004-cü ildən başlayaraq banklar Mərkəzi Bank tərəfindən təsdiq olunmuş bu Yüklə 1,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|