88
Son illər ərzində iqtisadiyyatda bazar münasibətlərinə keçilməsi
istiqamətində görülən işlər nəticəsində ölkənin iqtisadiyyatında müxtəlif sahələr
üzrə böyük inkişaf müşahidə olunur: inflyasiyanın templərinin azalması, ildən-ilə
ümumi daxili məhsulun və sənaye istehsalının göstəricilərinin artması, milli
valyutanın
sabitliyinin
ə
ldə
edilməsi,
kiçik
və
orta
müəssisələrin
özəlləşdirilməsinin keçirilməsi, xarici investisiyaların axımınin çoxalması, milli
bank sisteminin yaradılması və s. Bununla yanaşı tədavülə dövlət qısamüddətli
istiqrazları, dövlət özəlləşdirmə payları (çekləri), dövlət özəlləşdirmə opsionları,
səhmdar cəmiyyətlərinin səhmləri, kredit təşkilatlarının depozit sertifikatları və
veksellər buraxılmışdır.
Yuxarıda göstərilənlər Azərbaycan Respublikasında mütəşəkkil qiymətli
kağızlar bazarının formalaşdırılması üçün təkan vermişdir. 14 iyul 1998-ci ildə
"Qiymətli kağızlar haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun qəbul
edilməsi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 dekabr 1998-ci il tarixli
Fərmanı ilə qiymətli kağızlar bazarında vahid dövlət siyasətinin və tənzimləməsini
həyata keçirilməsi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi yaradılıması və 26 iyul 1999-cu ildə
"'Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət
Komitəsinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında'' Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Fərmanı Azərbaycan Respublikasında qiymətli kağızlar bazarının
yeni inkişaf mərhələsinin başlanğıcı olmuşdur.
Ötən dövr ərzində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qiymətli
Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən bir sıra normativ-hüquqi aktlar qəbul
olunmuşdur:
Qiymətli kağızlarla alqı-satqı əqdlərinin qiymətli kağızlar bazarının peşəkar
iştrakçıları vasitəsi ilə bağlama və qeydiyyatı Qaydaları haqqında Əsasnamə.
Fond birjasının təşkili, fəaliyyəti və birja qaydalarına dair tələblər haqqında
Ə
sasnamə.
89
Qiymətli kağızlar bazarında peşəkar fəaliyyəti həyata keçirən hüquqi və
fiziki şəxslərin peşəkar fəaliyyətinin növləri ilə eyni zamanda məşğul olması üzrə
tələblər.
Bütün növ qiymətli kağızlarla girovun və qiymətli kağızlarla
rəsmiləşdirilmiş borc öhdəliklərinin girovunun dövlət qeydiyyatına alınması
Qaydaları;
Xarici hüquqi və fiziki şəxslərin qiymətli kağızlar bazarında iştirakı
Qaydaları;
Azərbaycan Respublikasında veksellərin dövriyyəsi haqqında Əsasnamə;
Dövlət özəlləşdirmə opsionlarının buraxılışı, tədavülü və silinməsi
Qaydaları;
Azərbaycan Respublikası ərazisində istehsal olunan və ölkə ərazisinə idxal
edilən alkoqollu içkilərə, etil (yeyinti) spirtinə və tütün mə'mulatlarına tətbiq
olunan dövlət aksiz markalarının sifarişi, satışı, saxlanılması, uçotunun aparılması
və onlardan istifadə olunması Qaydaları;
Qiymətli kağızlar bazarında peşəkar fəaliyyət növləri ilə məşqul olmaq üçün
ixtisas şəhadətnaməsinin verilməsi Qaydaları;
Azərbaycan Respublikası ərazisində emissiya qiymətli kağızlarının
buraxılması və qeydiyyatı haqqında Əsasnamə;
Qiymətli kağızlar buraxılışının emissiya prospektinin qeydiyyatı üçün
ödənilən dövlət rüsumu haqqında təlimat;
Kredit təşkilatlarının depozit sertifikatlarının emissiyasının dövlət qeydiyyatı
üçün ödənilən dövlət rüsumu haqqında təlimat;
Sənədləşdirilmiş emissiya qiymətli kağızların sertifikatlarının məcburi
rekvizitləri;
Dövlət özəlləşdirmə paylarının (çeklərinin) tədavülünün tənzimlənməsi
Qaydaları;
90
Dövlət özəlləşdirmə paylarının (çeklərinin) alqı satısı ilə məşğul olmaq üçün
xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi və bu fəaliyyət növünün tənzimlənməsi
haqqında təlimat;
Kredit təşkilatlarının depozit sertifikatları haqqında Əsasnamə;
Azərbaycan Respublikasında bütün növ lotereyaların buraxılışı, təşkili və
keçirilməsi Qaydaları;
Lotereya bilntlərinin saxlanması və uçotu haqqında təlimat;
Azərbaycan Respublikasının dövlət və bələdiyyə qiymətli kağızlarının
buraxılması, yerləşdirilməsi və tədavülü haqqında Qaydalar;
nvestisiya fondunun idarə edlməsi barədə müqaviləyə dair tələblər;
nvestisiya fondları ilə depozitari arasında bağlanan depozitar müqaviləsinin
ə
sas müddəalarına dair tələblər;
nvestisiya fondlarının fəaliyyətinə dair sənədlərin saxlanılması və
investisiya fondu tərəfindən ona məxsus qiymətli kağızların depozitariya verilməsi
Qaydaları;
nvestisiya fondunun nizamnamə kapitalının formalaşması Qaydaları;
nvestisiya fondunun ala biləcəyi qiymətli kağızların növləri, habelə fondun
investisiya portfelinin likvidliyi üzrə tələblər;
Açıq investisiya fondlarının xalis aktivlərinin qiymətləndirilməsi Qaydaları
haqqında Əsasnamə;
Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən investisiya fondlarının vahid
reyestirinin aparılması Qaydaları;
nvestisiya fondunun və fondun müdiriyyətinin (müdirinin) fəaliyyətinin
nəticələri haqqında hesabatların Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət komitəsinə təqdim olunması, mətbuatda dərc
olunması, habelə digər kütləvi informasiya vasitələrində verilməsi Qaydaları;
Qiymətli kağız sahiblərinin reyestirinin aparılması standartları;
Depozitar fəaliyyətinin həyata keçirilməsi standartları;
Azərbaycan Respublikasında qiymətli kağızlar bazarında sığorta standartları;
Dostları ilə paylaş: |