91
Qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının öz-özünü tənzimləyən
təşkilatlarının fəaliyyəti Qaydaları;
Kredit təşkilatları tərəfindən qiymətli kağızlar bazarında qiymətli kağızlarla
ə
məliyyatların həyata keçirilməsi haqqında Milli Bankla birgə məktub.
Bundan əlavə QKDK tərəfindən Azərbaycan Respublikası Prezidentinə bir
sıra normativ hüquqi aktların qəbul edilməsinə dair təkliflər irəli sürülmüşdür:
Azərbaycan Respublikasının müəssisə və təşkilatlarının borclarının
veksellərlə rəsmiləşdirilməsi və veksel dövriyyəsinin inkişaf edilməsi tədbirləri
haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərman layihəsi.
Qiymətli kağızlar bazarının sonrakı inkişafı qiymətli kağızlarda
investorların maraqlarına, hüquqlarının qorunmasına necə zəmanət verilməsindən
asılı olacaqdır.QKDK xırda sahibkarların hüquqlarının müdafiəsi sisteminin
yaradılması haqqında tədbirlər işlənib hazırlanmışdır ki, bunların arasında
Adminstrativ kodeksə dəyişikliklərin edilməsi, “ nvestorların hüquqlarının
müdafiəsi haqqında” Qanunun hazırlanması və qəbul edilməsində iştirakını qeyd
etmək olar.Qiymətli kağızlar bazarında onun açıqlığını və şəffaflığını xarakterizə
edən informasiya təminatı sistemi yaradılmadan investorların hüquqlarının
müdafiəsi qeyri mümkündür.
Sivil qiymətli kağızlar bazarı invesrotlara qoyulan investisiyanın riski və
gətirə biləcəyi mənfəət haqqında tam informasiyanı təmin etməlidir.Bu məqsədlə
QKDK ardıcıl olaraq press-relizlər buraxır , press-konferensiyalar keçirir, kütləvi
infirmasiya vasitələrində qiymətli kağızlar bazarı haqqında geniş təbliğat aparır və
ə
halini “oyunun qaydaları” haqqında məlumatlandırır.Geniş ictimaiyyəti QKDK-
nın
fəaliyyəti
ilə
tanış
etmək
məqsədilə
internet
saytı
da
hazırlanmışdır.Ümumiyətlə, QKDK-nın fəaliyyəti qiymətli kağızlar bazarının
dövlət tənzimlənməsi sisteminin təkmilləşdirilməsi yolu ilə Azərbaycanda bu
bazarın inkişafına,iqtisadi problemlərin həll olunması üçün zəmin yaradılmasına və
beynəlxalq maliyyə bazarları sisteminə inteqrasiya olunmağa yönəlmişdir.Son illər
ə
rzində ölkədə qiymətli kağızlar bazarının inkişafında beynəlxalq təşkilatlar
92
tərəfindən göstərilən texniki yardımın böyük rolu vardır.Onlardan biri, Avropa
Birliyi tərəfindən maliyələşdirilən Tasisin proqramına daxil olan “Azərbaycan
Respublikasının qiymətli kağızlar bazarının inkişaf” layihəsidir.Bu layihənin
həyata keçirilməsi 2003-cü ilin mart ayında başlanıb və 2004-cü ilin noyabr
ayında sona çatdırılıb.Layihə Böyük Britaniya “Securities Research Associates”
ş
irkəti tərəfindən həyata keçirilmişdir.
Bu layihənin nəticəsi olaraq aşağıdakıları göstərmək olar:
Qiymətli kağızlar bazarına aid olan normativ hüquqi aktların təhlili və
tövsiyələr verilməsi.
Təlim
və tədris
proqramlarının hazırlanması və attestasiyanın
təkmilləşdirilməsi.
Dünyanın tanınmış qiymətli kağızlar bazarlarının mərkəzlərinə ezamiyətlər
və dünya təcrübəsinin öyrənilməsi.
Qiymətli kağızlar bazarlarında yeni alətlərin, o cümlədən istiqrazlar,
veksellər və ipoteka qiymətli kağızlarının inkişafı.
QKDK-da məlumat bazasının və daxili qovşaq sisteminin yaradılması.
Qiymətli kağızlarla bağlı ictimaiyət və kütləvi informasiya vasitələri ilə
ə
laqələrin inkişaf etdirilməsinə kömək edilməsi.
Beynəlxalq ekspertlər tərəfindən QKDK-nın normativ-hüquqi sənədləri
təhlil olunmuşdur və məsləhətlər verilmişdir.Bir sıra normativ hüquqi aktların
hazırlanmasında onların tövsiyələrindən istifadə edilmişdir.
QKDK-nın fəaliyyətinin mühüm istiqamətlərindən biri də beynəlxalq
təşkilatlarla əməkdaşlıqdır.Avropa Yenidənqurma və inkişaf Bankı Komitənin
lahiyəsini bəyənmiş və texniki yardım olaraq 335 570 AVRO ayirmışdır.Layihə
qiymətli kağızlar bazarının qanunvericilik bazasının inkişaf etdirilməsinə
istiqamətləndirilmişdir.Beynəlxalq Maliyyə Korperasiyası QKDK və Bakı Fond
Birjasının personalının öyrədilməsi üçün 300 000 ABŞ dolları həcmində qrant
ayırmışdır.
93
2004-cü il Azərbaycan Respublikasının qiymətli kağızlar bazarının
inkişafının yeni mərhələsi başlamışdır.Azərbaycan Respublikasının Prezdenti
yanında Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən normativ hüquqi
bazanın təkmilləşdirilməsi, qiymətli kağızlar bazarının infrastrukturunun inkişafı, o
cümlədən broker və diler fəaliyyətlərinə dair əlavə tələblərin irəli sürülməsi,
təsərrufat subyektləri tərəfindən qiymətli kağızlar bazarının alətlərindən daha fəal
istifadə etmələri üçün həvəsləndirici mexanizimlərin tətbiq edilməsi, emitentlər
tərəfindən investorların hüquq və maraqlarının riayət edilməsi, korporativ
idarəetmə normalarına və emitentlər tərəfindən məlumatın lazımi şəkildə
açıqlanmasına riayət olunmasının təmin edilməsi, mütəşəkkil borc bazarının
formalaşması və digər istiqamətlərdə mühüm işlər görülmüşdür.
Ölkənin qiymətli kağızlar bazarının düzgün və effektiv inkişaf etdirilməsi
üçün, QKDK tərəfindən mütamadi iş aparılmalıdır.Lakin bu yekun məqsədlərin
realizə olunması bir sıra ara naliyətlərin əldə olunmasını nəzərdə tutur.Bu
naliyətlər arasında aşağıdakıları qeyd etmək olar.
Iqtisadiyyatın real sektoruna portfel investisiyaların cəlb edilməsi üçün
zəruri şəraitin yaradılması ilə bərabər ölkənin qiymətli kağızlar bazarının
potensiyal daxili və xarici investorların vəsaitlərinin və əmanətlərinin səfərbər
edilməsi üzrə effektiv mexanizmə çevrilməsi.
Qiymətli kağızlara olan təlabatın və ona uyğun olan təklifin yaranması üçün
şə
raitin yaradılması.
Emitentlər tərəfindən investorların qanuni hüquqlarının (xususilə qiymətli
kağızların və qiymətli kağızlar üzrə gəlirlərin vaxtı-vaxtında ödənilməsi) müdafiəsi
və korporativ idarəetmə və məlumatın açıqlanması normalarına riayət edilməsinin
təmin edilməsi yolu ilə qiymətli kağızlara olan təlabatın stimullaşdırılması və
dəstəklənməsi.
Vəsaitlərin cəlb edilməsi üçün təsərrufat subyektlərinin qiymətli kağızlar
bazarından istifadə etməyə stimullaşdıran mexanizimlərin tətbiq edilməsi.
Dostları ilə paylaş: |