52
edilmişdir. Bu, bizim siyasətimizi göstərir. Çünki sənayeləşmə Azərbaycanda uğurla aparılır.
Sənayeləşmə aparılmasaydı, biz həmişə neft amilindən asılı vəziyyətdə olacaqdıq. Mənim
göstərişimlə indi hər bir rayonda sənaye zonası yaradılmalıdır. Artıq yaxın zamanlarda bu
proses də başlayacaq”.
Hazırda Azərbaycanda kənd təsərrüfatı, turizm, informasiya-kommunikasiya
texnologiyaları, emal sənayesi qeyri-neft sektorunun inkişafında əsas prioritet sahələr hesab
edilir. Beynəlxalq maliyyə institutları Azərbaycanda kənd təsərrüfatı və turizmin
ə
həmiyyətini xüsusi qeyd edirlər. Hazırda ölkənin məşğul əhalisinin 44 faizə yaxını məhz
kənd təsərrüfatında çalışır. Bu səbəbdən Azərbaycanda kənd təsərrüfatının inkişafına yönələn
ardıcıl dövlət proqramların icrası, bir sıra islahatların və yeni texnologiyaların cəlb edilməsi
sürətlənir. Təsadüfi deyil ki, üçüncü regional inkişaf proqramının icrasının ilk ilinin
yekunlarına həsr olunmuş konfransda Prezident lham Əliyev demişdir: “...Kənd
təsərrüfatının inkişafı prioritet məsələdir. Bu, sosial, iqtisadi sahədir, qeyri-neft sektorunun
inkişafı üçün dəstəkdir”.
Son üç ildə Azərbaycanda kənd təsərrüfatının ümumi məhsulunun artım tempi orta
hesabla 2,5 faiz təşkil etmişdir. ndi ölkə iqtisadiyyatının vacib sahəsi sayılan kənd
təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi üçün konkret işlər görülür, mühüm dövlət proqramları qəbul
edilərək icraya yönəldilir. Məhz bunun nəticəsidir ki, 2015-ci ilin ilk yarısında ölkənin aqrar
bölməsində 2 milyard 648,6 milyon manat məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da əvvəlki ilin
müvafiq dövrünə nisbətən 7,3 faiz çoxdur. Bununla belə, Azərbaycanda kənd təsərrüfatının
potensialı olduqca yüksəkdir və bu imkanlardan istifadə edilməsi istiqamətində dövlət
tərəfindən təsirli tədbirlər görülür. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, bu ilin ötən dövründə
kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına dövlət tərəfindən maliyyə dəstəyinin verilməsi işi
davam etdirilməklə “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq
məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı”nın icrası üçün 25 milyon manat
vəsait yönəldilib. Eyni zamanda, dövlət başçısı lham Əliyevin bu il yanvarın 12-də
imzaladığı sərəncamla 2015-ci ilin Azərbaycanda “Kənd təsərrüfatı ili” elan olunması da bu
məqsədə xidmət edir. Artıq ölkəmizdə aqrar bölmənin sürətli inkişafını təmin etmək
53
məqsədilə bir sıra təsirli tədbirlər görülür. qtisadiyyatın mühüm sahələrindən sayılan kənd
təsərrüfatı sahəsində mövcud potensialın hərəkətə gətirilməsi istiqamətində həyata keçiriləcək
mühüm işlər isə son nəticədə ölkəmizin qeyri-neft sektorunun inkişafına təkan verəcək.
Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun prioritet sahələrindən biri də turizmdir.Adıçəkilən
sahə gəlir gətirmək baxımından olduqca cəlbedicidir.Məhz buna görədir ki, son illər
ölkəmizin mövcud turizm potensialının tam hərəkətə gətirilməsi istiqamətində genişmiqyaslı
tədbirlər həyata keçirilir, Bakıda, eləcə də regionlarda müasir turizm obyektləri tikilib
istifadəyə verilir, bu sahədə xidmətlərin səviyyəsi getdikcə yaxşılaşdırılır.Ölkənin turizm
imkanlarından tam istifadə ümumi daxili məhsulda qeyri-neft neft sektorunun payının
artmasına gətirib çıxaracaq.Belə ki, Azərbaycanın zəngin turizm potensialına malik olması və
ölkədə turizm infrastrukturunun son illər sürətli inkişafı qeyri-neft sektorunun bu istiqaməti
üzrə ölkəyə böyük gəlirlər vəd edir.Cari ilin ilk yarısında həmçinin nəqliyyat, informasiya və
rabitə sahələrində də əhəmiyyətli dərəcədə artım baş vermişdir ki, bu da qeyri-neft
sektorunun inkişafına dəyərli töhfə hesab edilməlidir.
Son illər Azərbaycanda informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının ( KT) inkişaf
etdirilməsi sahəsində də əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçirilir. Dövlət Statistika Komitəsinin
məlumatına görə, cari ilin altı ay ərzində informasiya və rabitə müəssisələri əhaliyə,
müəssisə və təşkilatlara 771,8 milyon manatlıq xidmət göstərmişdir. Ötən ilin eyni dövrü ilə
müqayisədə informasiya və rabitə xidmətlərinin həcmi 10,7 faiz artmış, xidmətlərin 72,5 faizi
ə
haliyə göstərilmiş və əldə edilmiş gəlirin 80 faizi qeyri-dövlət sektorunun payına
düşmüşdür.
Azərbaycanın gələcək iqtisadi tərəqqisi, xüsusən də qeyri-neft sektorunun inkişafı özəl
bölmənin fəaliyyətindən çox asılıdır. Son illər Azərbaycanda yaradılmış əlverişli biznes
mühiti, özəl sektora dövlət dəstəyinin getdikcə artırılması ölkədə sahibkarlığın sürətli
inkişafına səbəb olub. “Sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Prezident
fərmanına uyğun olaraq ötən il ölkədə biznes və investisiya mühitinin daha da
yaxşılaşdırılması, o cümlədən prosedurların sadələşdirilməsi, elektron xidmətlərin əhatə
dairəsinin genişləndirilməsi, əsassız müdaxilələrin qarşısının alınması və digər istiqamətlər
54
üzrə işlər davam etdirilib. Bu ilin altı ayında sahibkarlığın inkişafına dəstək olaraq
Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun xətti ilə iqtisadiyyatın müxtəlif sahələri üzrə 2972
sahibkara 96 milyon manat həcmində güzəştli kreditlər verilib. Bütövlükdə isə fond
tərəfindən maliyyələşdirilmiş güzəştli kreditlər hesabına ölkədə çoxsaylı iri istehsal, emal və
infrastruktur müəssisələri istifadəyə verilib.
Məlum olduğu kimi, ölkəmizin davamlı sosial-iqtisadi inkişafının təmin olunmasında,
makroiqtisadi sabitliyin qorunmasında, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi siyasətinin prioritet
istiqamətlərindən olan regionların inkişafı strategiyasının müstəsna əhəmiyyəti var. 2004-cü
ildən uğurla icra olunan regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramları rayonların
iqtisadi potensialının artmasına, infrastruktur təminatının, kommunal xidmətlərin
keyfiyyətinin daha da yüksəlməsinə, biznes və investisiya mühitinin, əhalinin rifahının
yaxşılaşmasına səbəb olmuşdur. Bu baxımdan cari ilin otən dövründə “Azərbaycan
Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”
çərçivəsində mühüm işlər görülmüş, bir sıra uğurlu layihələr həyata keçirilmiş, regionların
inkişafına bütün mənbələr hesabına kifayət qədər vəsait yönəldilmişdir.
Göründüyü kimi, Azərbaycanın qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi dövlətimizin
iqtisadi siyasətinin prioritet istiqaməti kimi getdikcə aktuallıq kəsb edir.Ölkəmizin sosial-
iqtisadi inkişafı fonunda adıçəkilən bölmənin ÜDM-də xüsusi çəkisinin artması 2015-ci ilin
ötən dövründə də davam etmişdir. Yeri gəlmişkən, iqtisadçı ekspertlərin proqnozlarına görə,
dövlətin iqtisadi siyasətinin aparıcı trendinə müvafiq olaraq bu il ÜDM-in artımı onun
tərkibində neft sektorunun payının mütləq və nisbi mənada azalması və müvafiq olaraq qeyri-
neft sektorunun istehsal həcminin artması şəraitində baş verəcək. Cari ildə qeyri-neft
sektorunun artım sürətinin 10 faizdən artıq olacağı gözlənilir.Bu inkişaf tendensiyası növbəti
illərdə də davam edəcək. Belə ki, qeyri-neft sektorunun ÜDM-də payı 2012-ci ildəki 52,7
faizdən 2017-ci ildə 72,4 faizə yüksələcək. Bu dövr ərzində dövlət büdcəsinin gəlirlərinin
formalaşmasında neft sektorunun payı nəzərəçarpacaq dərəcədə aşağı enəcək ki, bu da
iqtisadiyyatımızın neftdən asılılığının ildən-ilə azaldığını göstərməklə iqtisadiyyatın
Dostları ilə paylaş: |