Əlillər üçün internat evdə (pansionatda) yaşayan pensiyaçının öhdəsində əmək qabiliyyəti
olmayan ailə üzvləri olduqda pensiya aşağıdakı qaydada ödənilməlidir: pensiyanın 25 faizi,
lakin yaşa görə minimum pensiyanın 20 faizindən az olmayaraq pensiyaçının özünə, qalan
hissəsi isə təyin edilmiş məbləğin 50 faizindən çox olmayaraq göstərilən ailə üzvlərinə.
Stasionar sosial xidmət müəssisələrində yaşayan ahıl əlillərin pensiyalarının verilməsi
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
[106]
Əmək və istirahət evində yaşayan gənc əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud
uşaqların pensiyası tam məbləğdə ödənilir.
[107]
Maddə
47.
Əlillərin və
sağlamlıq
imkanları
məhdud
uşaqların həyatının
yaxşılaşdırılmasına
yönəldilən
qərarların
qəbul
olunmasında müvafiq
icra
hakimiyyəti orqanlarının səlahiyyəti
Müvafiq icra hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanları öz səlahiyyətləri daxilində
əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların spesifik tələbatının ödənilməsinə və yaşayış
səviyyəsinin yüksəldilməsinə yönəlmiş müvafiq tədbirlər həyata keçirə bilərlər.
[108]
Maddə 48. Əlillərin, sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək işçilərin yaşayış
şəraitinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilən qərarların qəbul olunmasında əmək
kollektivlərinin səlahiyyəti
Pensiyaya çıxanadək müəssisədə, idarədə, təşkilatda işləmiş əlillər, sağlamlıq imkanları
məhdud 18 yaşınadək işçilər onun işçiləri ilə bərabər tibbi xidmət, mənzil təminatı, sağlamlıq
və profilaktika müəssisələrinə putyovkalar almaq sahəsində mövcud imkanlardan istifadə
etmək, habelə kollektivin ümumi yığıncağının (konfransının) qərarı ilə həm də başqa sosial
xidmətlərdən və güzəştlərdən istifadə etmək hüququnu saxlayırlar.
Mülkiyyət və təsərrüfatçılıq formalarından asılı olmayaraq müəssisələrin, idarələrin və
təşkilatların ixtiyarı var ki, kənardan yardıma və qulluğa ehtiyacı olan əlillərin, sağlamlıq
imkanları məhdud 18 yaşınadək işçilərin, xüsusən tək əlillərin, sağlamlıq imkanları məhdud 18
yaşınadək işçilərin pensiyaları üzərinə öz vəsaitləri hesabına üstəlik və əlavə haqlar müəyyən
etsinlər, habelə bu Qanunda nəzərdə tutulan başqa güzəştləri versinlər.
[109]
Maddə 49. Sosial yardımın maliyyələşdirilməsi mənbələri
Sosial yardım dövlət büdcəsinin və bələdiyyələr tərəfindən yerli büdcələrin vəsaiti, eləcə
də dövlət büdcəsinə müəssisələrin, təşkilatların və vətəndaşların cərimələri və könüllü
verdikləri ianə hesabına göstərilir.
[110]
VII. ƏLİLLƏRİN VƏ SAĞLAMLIQ İMKANLARI MƏHDUD UŞAQLARIN İCTİMAİ
TƏŞKİLATLARI
Maddə 50. Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai təşkilatlarının
yaradılması
Öz hüquqlarını və mənafelərini qorumaq, qarşılıqlı yardım və xidmət göstərmək
məqsədilə əlillər və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar və onları təmsil edən şəxslər
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində müəyyən edilən qaydada ictimai təşkilatlar, o
cümlədən müxtəlif fondlar yaratmaq hüququna malikdirlər.
Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai təşkilatlarının yaradılması,
fəaliyyəti və ləğv edilməsi qaydası müvafiq qanunvericilik, bu təşkilatların müəyyən edilmiş
qaydada qeydə alınan nizamnamələri ilə tənzimlənir.
[111]
Maddə 51. Dövlət və əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai
təşkilatları
Dövlət əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai təşkilatlarının
hüquqlarına və qanuni mənafeyinə əməl olunmasını təmin edir və Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiyasına, bu Qanuna uyğun olaraq onların öz nizamnamə vəzifələrini yerinə yetirməsi
üçün şərait yaradılmasına təminat verir, onlara hərtərəfli yardım göstərir.
Qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla əlillərin və sağlamlıq imkanları
məhdud uşaqların ictimai təşkilatlarının fəaliyyətinə dövlət orqanlarının və vəzifəli şəxslərin
qarışmasına yol verilmir.
Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların, ictimai təşkilatlarının mənafeyinə
toxunan məsələləri qanunvericilikdə nəzərdə tutulan hallarda dövlət orqanları və təsərrüfat
təşkilatları əlillərinvə sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların müvafiq ictimai təşkilatlarının
iştirakı və ya razılığı ilə həll edirlər.
Mətbuat,
radio
və
televiziya
əlillərin və
sağlamlıq
imkanları
məhdud
uşaqların həyatından bəhs edən xüsusi rubrika hazırlayır. Dövlət əlillər cəmiyyətlərinin
mətbuat orqanlarının nəşrinə maliyyə yardımı və texniki yardım götərir.
Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai təşkilatlarının yerli orqanları,
habelə onların müəssisələrinin (birliklərinin), idarələrinin və təşkilatlarının əmək kollektivləri
əlillərin və
sağlamlıq
imkanları
məhdud
uşaqların sosial
müdafiəsi
məsələləri
barəsində müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına təkliflər verə bilərlər.
[112]
Maddə
52.
Əlillərin və
sağlamlıq
imkanları
məhdud
uşaqların ictimai
təşkilatlarından haqq tutulması
Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai təşkilatlarının məcburi dövlət
sosial sığortasına cəlb olunması «Sosial sığorta haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu
ilə tənzimlənir.
[113]
Əldə edilən gəlir bu cəmiyyətlərin maddi-texniki bazasının inkişafına və
möhkəmləndirilməsinə, əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların sosial ehtiyaclarının
ödənilməsinə yönəldilir.
Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai təşkilatları mədəni-kütləvi,
idman klubları, mədəniyyət evləri, kitabxanalar və s. yerləşən binalar üçün icarə haqqını
ödəməkdən azad edilirlər.
[114]
Maddə 53. Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ictimai təşkilatlarının
iqtisadi fəaliyyəti üçün şərait yaradılması
Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların müəssisələrinin və ictimai
təşkilatlarının maddi-texniki təminatı mərkəzləşdirilmiş respublika ehtiyatlarından həyata
keçirilir.
Əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların reabilitasiyasıüçün nəzərdə tutulan
müəssisələrin məhsulları (texniki vasitələr və qurğular) dövlət sifarişinə daxildir və maddi-
texniki ehtiyatlarla birinci növbədə təmin edilir.