Microsoft Word Elmi Mecmue 21
BAĞLILIQ MƏRHƏLƏLƏRİ VƏ UŞAĞIN SOSİALLAŞMASI
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
5
Monteziriniya Əkbər Firidun oğlu ........................................................................ 217 HALAL-HARAMIN HAQSIZCASINA QARIŞDIRILMASI Xalidə Faiq qızı İslamzadə ..................................................................................... 227 T.KUN: ELMİN İNKİŞAF PROSESİNİN MƏRHƏLƏLƏRİ HAQQINDA N.N.Heybətova........................................................................................................ 239 MƏDƏNİYYƏT SOSİALLAŞMA AMİLİ KİMİ Səlimov Ülviyyə Tacir qızı ..................................................................................... 251 İSLAMDAN ƏVVƏLKİ BƏZİ DİN VƏ CƏMİYYƏTLƏRDƏ AİLƏ Mənsur TEYFUROV ............................................................................................. 261 ABBASİLƏR DÖVRÜ ƏRƏB ƏDƏBİYYATINDA POEZİYANIN DRUMU Məmmədova Könül Əbülfəz q. .............................................................................. 271 AZƏRBAYCANLILARIN 1948-1953-CÜ İLLƏRDƏ QƏRBİ AZƏRBAYCAN TORPAQLARINDAN DEPORTASİYASINA DAİR Sadıqov Elbrus Cəlal oğlu, Vəliyeva Leyla Əli qızı ............................................... 279 MƏDƏNİYYƏTLƏRARASI DİALOQ ÜMUMBƏŞƏRİ DƏYƏRLƏR SİSTEMİ KİMİ Gündüz Süleymanov .............................................................................................. 291 TEXNİKANIN İNQİLABİ FUNKSİYASI Ləman Əliyeva ........................................................................................................ 299 ƏRƏB DİLÇİLƏRİ SİBƏVEYHİ VƏ İBN MALİKİN “MÜRACİƏT”LƏ BAĞLI GÖRÜŞLƏRİ Hümbətəliyeva Sevinc Mübariz ............................................................................. 309 DÜNYA ÖLKƏLƏRİ ÜZRƏ İSLAMIN YAYILMA SƏBƏBLƏRİ Elnur Kərim oğlu MUSTAFAYEV ....................................................................... 315
6
Muhammed COŞKUN ........................................................................................... 325 TÜRK ƏDƏBİYYATINDA ROMANTİZM CƏRƏYANININ NÜMAYƏNDƏLƏRİ ƏBDÜLHƏQ HAMİD VƏ RƏCAİZADƏ MAHMUD ƏKRƏM Aydan XƏNDAN .................................................................................................... 337 BEYZAVİ VƏ ONUN FÜZULİ ADINA ƏLYAZMALAR İNSTİTUTUNDA MUHAFİZƏ OLUNAN “ƏNVARUT-TƏNZİL VƏ ƏSRARUT-TƏVİL” TƏFSİRİNİN ƏLYAZMA NÜSXƏLƏRİ Bayramova Sevinc ................................................................................................. 345 ƏTRAF MÜHİTƏ MÜNASİBƏTDƏ İSLAMIN XÜSUSİ MÖVQEYİ Xədicə Buturabi ...................................................................................................... 361 İSLAMDA İNSAN VƏ ONUN ƏSAS MİSSİYASI Məryəm Zarei Əqdəm ............................................................................................ 371 СЯДРЯДДИН КОНЙЯВИНИН ОНТОЛОЖИ БАХЫШЛАРЫ Seyed Camal Seyed Mehdi oğlu Gülşəni ......................................................... 383 SOSİAL PROSESLƏRDƏ İNSAN RESURSLARI: MÜASIR BAXIŞ Xələfova Kamalə Rauf qızı ..................................................................................... 393 “ƏRƏB DİLİNDƏ KÖMƏKÇİ FELLƏR HAQQINDA BƏZİ QEYDLƏR” Qurbanəli Süleymanov ........................................................................................... 403 QURANIN DÜŞÜNCƏ SISTEMİNDƏ “TƏDƏBBÜR” MƏFHUMU Şüca Cavanpərəst ................................................................................................... 409 DİNİN CƏMİYYƏTDƏ YERİ VƏ ROLU: DİNİ ZİDDİYYƏTLƏR VƏ ONLARIN SOSİAL NƏTİCƏLƏRİ Vəsxanım Orucova ................................................................................................. 421 РОЛЬ ФИЛОСОФСКИХ ИДЕЙ В КОНТЕКСТЕ РАЗВИТИЯ КУЛЬТУРЫ Ахмедова Хавер Сурхай гызы ............................................................................ 431 Xəlvətiyyə təriqəti 7
Açar sözlər: Xəlvətiyyə, Seyid Yəhya Şirvani, təriqət, zöhd, xəlvət Keywords: Khalwatiyya, Sayyid Yahya Shirvani, Sufi order (tariqa), zuhd, khalwa Ключевые слова: Халватиййа, Сейид Яхйя Ширвани, орден, зохд, халват Tarixən Azərbaycanda bir çox sufi təriqəti fəaliyyət göstərmişdir. Bunlardan bir qismi Orta Şərqin digər bölgələrində yaranmış, daha sonra isə ölkəmizdə intişar tapmışdır. Bəzi təriqətlər isə məhz Azərbaycanda təşəkkül tapmışdır. sührəvərdiliyi, səfəviliyi, nigariliyi buna misal göstərmək olar. Lakin Azərbaycanda yaranmış heç bir təriqət islam şərqinin digər ölkələrində yayılması baxımından xəlvətiyyə qədər təsirli olmamışdır.
(ةولخ)” sözündən törəmişdir. Lüğətdə “hər hansı bir yerin boş olması, tənha qalmaq” 1
üçün müəyyən bir müddətdə tənha yerlərdə guşənişin olmaq” mənasına gəlir. Sufilər mənəvi yönünü nəzərə alaraq xəlvətin mahiyyətini bəzən “Başqa heç bir varlığı görməyəcək şəkildə Haqla gizli söhbət” kimi də açıqlayırlar. 2 Təsəvvüf təriqətlərinin bir çoxunda xəlvət ənənəsi vardır. Sufilər həzrət Peyğəmbərin vəhy gəlməzdən əvvəl Məkkə yaxınlığındakı Hira mağarasında guşənişin olmağını, Ramazanın son on günündə məsciddə etikafa çəkilməyini xəlvətin dində bəyənilən bir əməl olmasına dəlil gətirmişlər. 3 Bəzi təsəvvüf təriqətləri xəlvəti insanlardan uzaqlaşıb tənha bir yerdə Haqla birlikdə olmaq kimi qəbul etmişdir. Nəqşbəndiyyə silsiləsinin müəyyən mərhələsini təşkil edən Xacəqan silsiləsinin qurucusu sayılan Əbdülxaliq Ğücdüvani
1 Cövhəri, İsmail ibn Həmmad, Əs-Sihah, Beyrut, tarixsiz, c. 4, s. 2330 2 :ةرھاقلا ،رفعج ميھاربا لامك دمحم روتكدلا:قيلعت و قيقحت ،ةيفوصلا تاحلاطصا ،قازرلا دبع نيدلا لامك ،يناشاقلا ،باتكلل ةماعلا ةيرصملا ةئيھلا ١٩٨١
.ص ، ١٦١
. 3 Bax. Süleyman Uludağ, “Halvet”, DİA, İstanbul, 1997, c. 15, səh. 386. Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|