Microsoft Word ett dissertasiya docx
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.3. Müasir elmi-texniki v ə innovasiya m əhsulları bazarının xüsusiyy ətl əri: TMK-lar h ər ək ətverici qüvv ə kimi
25
idarə edilməsi (mühasibət, reklam və s.), tikinti, xidmət, evlərin təmiri və xidməti, təhsil xidmətləri, istirahət və əyləncə və s. Tətbiq olunduğu iqtisadiyyat sahəsindən asılı olaraq françayzinq sistemində istehsalçı, topdansatış, pərakəndəsatış və xidmət-göstərən kimi subyektlər qarşılıqlı münasibətdə olur (Şəkil 1). Sahibkarlıqda françayzinq çox perspektivli sahə hesab olunur. Əgər adi biznesdə yeni yaranan 100 şirkətdən 10-nun “yaşamaq” ehtimalı varsa, françayzinqdə bu göstəricini 90/100 kimi qəbul etmək olar. Biznesdə françayzinq artım üçün əlverişli sahə hesab olunur: beləki, sahibkar fəaliyyətə başlamaq üçün “hazır iş” əldə etmiş olur [24]. Ümumdünya Françayzinq Assosasiyasının məlumatlarına ə sasən françayzinqin daha perspektivli sahəsi pərakəndə ticarət sektoru hesab olunur. Hal- hazırda isə xidmət sahələri françayzinq sahəsində daha fəal görünür. stehsal sahələri isə bu sahədə daha zəif təsir bağışlayırlar. ABŞ-ın ÜDM-un 13%-ə qədəri françayzinq sisteminin payına düşür. Bu ölkədə 1500-ə qədər françayzinq sistemi mövcuddur ki, bu sistem özündə tam 75 fəaliyyət sahəsini əhatə edir. Franşizə müəssisələrin sayı isə 350 000-i üstələyir. Bu da hər françayzora 230 franşizə mərkəzinin düşməsinə bərabərdir. Buna baxmayaraq əksər françayzorun mərkəzlərinin sayı yüzdən azdır. 80%-ə qədər franşizə sistemi 50-250 min dollar həcmində investisiya tələb edir. Yuxarıda qeyd olunan 75 iqtisadiyyat sahəsi arasında 45%-lik göstərici ilə ticarət digər sektorları üstələyir. Burada isə sürətli xidmət göstərən restoran (fastfood) şəbəkələri 18%-lə liderliyini qoruyur. kinci yer sənaye məhsulları mağazalarına (11%), beşinci yer restoran və kafe şəbəkələrinə (9%), yeddinci yer ərzaq məhsulları mağazalarına (7%) məxsusdur [38]. 26
Françayzinq şəbəkəsinin sayına görə Avropada üçüncü olan Fransada 620 françayzor, təqribən 30 min franşizə qeydiyyata alınmışdır. Fransızlar avropa françayzinq bazarının təqribən 40%-nə nəzarət edirlər ki, bu da 32-35 mlrd. dollara bərabərdir. Avropa üzrə göstəricilərə gəldikdə isə, son məlumatlara əsasən 4500 françayzinq sistemini və 180 000-dən çox franşizə mövcuddur. Bu sistemin ümumi ticarət dövriyyəsi 150 mlrd. dolları üstələyir. Sadalanan göstəricilərin kifayət qədər yüksək olmasına baxmayaraq Avropa françayzinqin inkişafına görə ABŞ-a uduzur. Almaniya Françayzinq Assosasiyasınınn proqnozlarına əsasən XXI əsrin ilk on ilində françayzinq sistemi stabil olaraq illik 10-15% sürətlə inkişaf edəcək. Bu cür optimist proqnzaların verilməsinin əsasında isə müsbət istiqamətli statistik rəqəmlər durur. Beləki son 5 il ərzində cəmi 8% françayzinq sisteminə daxil olan müəssisə öz fəaliyyətini davam etdirə bilməmişdir.
27
xüsusiyyətləri: TMK-lar hərəkətverici qüvvə kimi
Elmi-texniki məhsullar bazarı mal və xidmətlər bazarından aşağıdakılarla fərqlənir: 1. Təbiətinə görə bu bazar “satıcı” bazarıdır. Tələbin təklifdən üstunlüyü halları mövcuddur;
2. Elmi-texniki məhsulların alıcıları professionallardır. Alışın məqsədi məhsulu ə ldə edən müəssisənin rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsidir; 3. Mal bazarına nisbətən bu bazar törəmə bazardır, başqa sözlə yeniliyə tələb mala (xidmətə) olan tələblə müəyyən olunur. Buna görə də elmi-texniki məhsullar bazarının həcmi yeniliyin makro və mikro səviyyədə tətbiqinin fəallığından asılıdır;
4. Bu bazarın xarakterık cəhəti elmi-texniki məhsulun təqdim olunduğu müəyyən “yerin” və ya mal bazarı terminologiyasında olduğu kimi satış kanalları formasının mövcud olmamasıdır. Belə məhsulların mübadiləsi hər ş eydən əvvəl infrastruktur inkişafın vacibliyini zəruri edir; 5. Elmi texniki məhsullar bazarında satışın spesifik forma və metodlarından istifadə olunur;
6. Elm və texnikanın nailiyyətləri mal formasında məhduddur.
Cədvəl 1 Elmi-texniki və innovasiya məhsulları bazarının xüsusiyyətləri
Qiymətləndirmə kriteriyası Bazar Elmi-texniki məhsullar bazarı Innovasiya məhsulları bazarı Bazarin obyekti Elmi-texniki məhsul Innovasiya məhsulu Malın xüsusiyyəti Bilik (elmi bilik, ideya və s.) Mal (yeni proseslər, məhsullar, xidmətlər və s.) Bazarın əsas subyektləri ET , sahə tədqiqat institutları, Ali təhsil müəssisələri, tədqiqat laboratoriyaları, lahiyə müəssisələri, TMK-lar, TMB və s. TMK –ın elmi texniki bölmələri və digər Alıcılar Elmi texniki məhsulları istehsala tətbiq etmək
Bütün müəssisələr 28
imkanında olan müəssisələr və digər nfrastrukturun növləri nformasiya təminatı sistemi, Maliiyə-iqtisadi təminat sistemi, sertifikasiya sistemi, kadrların hazirlanmasi və yenidən hazırlanması sistemi, inkişafin koordinasiyası və tənzimlənməsi sistemi nformasiya təminatının xüsusiyyətləri Elmi konfranslar, seminarlar, simpoziumlar Yarmarka və sərgilər, rəqablər və eyni sahə daxilində diqər müəssisələr
Şə kil 4. Elmi-texniki və innovasiya məhsulları bazarının fəaliyyət modeli [ 32]
Müasir dünyada beynəlxalq ərazi miqyaslı ekspansiyaların 4 növ strategiyası fərqləndirilir: çox ölkəli strategiya (multidomesticstrategy); beynəlxalq strategiya (international strategy); qlobal strategiya (global strategy) və transmilli (çox milli ) strategiya (transnational (multinational) strategy) [4].
Mövqe strategiyaları üç aspekt üzrə - bazar seqmenti üzrə, istehlakçi qrupları üzrə və bazara çıxış imkanları üzrə müəyyənləşdirilir (Şəkil 5).
Kataloq: application -> uploads -> 2015 2015 -> Mövzu İstehlakçi davranişinin təDQİQİ İstehlakçı davranışı nəzəriyyələri 2015 -> Biznesdə İŞGÜzar üNSİYYƏT imtahan sualları(QIŞ2016) 2015 -> 4 İstehlakçının davranış reaksiyası və onun növləri Koqnitiv reaksiyanın öyrənilməsi Emosional reaksiyanın ölçülməsi 2015 -> Mövzu logiSTİkanin nəZƏRİ-metodoloji Əsaslari plan 2015 -> İstehlakçi davranişinin idarə edilməsi mövzu İstehlakçı təmayüllü marketinq 2015 -> Ekonometriya” ixtisası üzrə suallar 2015 -> Mövzu Alıcının davranış reaksiyasının tədqiqi İstehlakçının davranış reaksiyası və onun növləri 2015 -> B axiş Testlər /3723#01#Y15#01 500/Baxış t est : 3723#01#Y15#01 500 Yüklə 0,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|