İdarəetmə mədəniyyəti
malikdir. O, mədəniyyət, elm və idarəetmə tarixi və nəzəriyyəsi problemləri
üzrə beynəlxalq konqresslər, konfranslar, simpoziumlarda, həmçinin Rusiya,
AFR, Fransa, Norveç, ABŞ, Yunanıstan, Misir, Türkiyə, Kosta-Rika, Rumıni-
ya, Gürcüstan, Tayland, Koreya, Macarıstan və digər ölkələrdə səfırliklər, döv-
lət institutları və cəmiyyətlərdə elmi məruzələr və məlumatlarla çıxış etmişdir.
Onun kulturologiya elminin inkişafına töhfəsi “İntellektual inkişaf problemlə-
ri” Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının və Rusiya Pedaqoji və Sosial Elmlər
Akademiyasının həqiqi üzvü seçilməsi ilə qeyd edilmişdir.
Fuad Məmmədov Azərbaycan Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Aka-
demiyasında tələbə və dinləyicilər tərəfindən maraqla mənimsənilən, respub-
likada yeganə “İdarəetmə mədəniyyəti” innovativ kulturoloji kursun yaradı-
cısıdır. Kurs demokratik ölkələrin idarəetmə mədəniyyəti və dünya mədəniy-
yəti və sivilizasiyası nailiyyətlərinin öyrənilməsi əsasında təşkil edilmişdir.
Kursun oxunması şəxsiyyətlərin və liderlərin formalaşdırılmasına, gələcək
mütəxəssislər və müxtəlif səviyyəli məmurlar tərəfindən, beynəlxalq stan-
dartlara yönəldilmiş müasir elmi biliklərin, peşə vərdişləri və yüksək demo-
kratik idarəetmə etikasının mənimsənilməsinə kömək edir. İyirmi ildən artıq-
dır ki, o, “Mədəniyyət və cəmiyyət” kulturoloji seminarının daimi elmi rəh-
bəridir ki, onun çərçivəsi daxilində hər ay vətənin və dünya mədəniyyəti və
sivilizasiyasının tarixi və müasir inkişafının aktual problemləri üzrə görkəmli
alim və mütəxəssislərin çıxışları və məruzələri, müzakirələr və dəyirmi masa-
lar, fokus-qruplar və diskussiyalar təşkil edilir. Bu müddət ərzində onun rəh-
bərliyi ilə 300-dən artıq respublika və beynəlxalq konfranslar, interaktiv se-
minarlar və treninqlər keçirilmişdir. O, həmçinin milli və dünya mədəniyyəti
və sivilizasiyasının tarixi və nəzəri məsələlərinə həsr edilmiş “Simurq” kultu-
roloji jurnalının yaradıcısı və baş redaktoru, yüzdən artıq yerli və xarici alim-
lər, mütəxəssislər və diplomatlar tərəfindən bəyənilmiş Beynəlxalq Dünya
Mədəniyyəti Universiteti kulturoloji modelinin müəllifidir. Onun məhsuldar
elmi-pedaqoji və ictimai fəaliyyəti “Humay” və “İntellekt” milli ictimai mü-
kafatları, həmçinin “Mədəniyyət səfiri”, “Sülh səfiri” milli və ictimai fəxri
adları, “Simurq” beynəlxalq medalı ilə və digər təltiflərlə qeyd edilmişdir.
1999-cu ildə Azərbaycan Respublikası Əsilzadələlər Məclisinin üzvü seçil-
miş, 2000-ci ildə Avropa Şurası mədəniyyət siyasəti üzrə ekspertlərin Məlu-
mat Bazasına daxil edilmişdir.
Şübhə etmirəm ki, özünün universal əhəmiyyəti, ensiklopedikliyi və in-
novativ xarakterinə görə, kitab yalnız tələbələr və mütəxəssislər üçün deyil,
həm də müxtəlif ölkələrin və kontinentlərin geniş oxucu kütləsi üçün ma-
raqlı və faydalı olacaqdır.
______________
Akademik Fuad Qasımzadə
13
Fuad Məmmədov
MÜƏLLİFDƏN
Bu gün əqli və mənəvi mədəniyyətin inkişaf problemləri, şəxsiyyət, ailə,
kollektiv, cəmiyyət və dövlət, milli və beynəlxalq idarəetmə mədəniyyəti-
nin təkmilləşdirilməsi, ”biliklər cəmiyyətinin” əsasını təşkil edən intellektu-
al mədəniyyətin prioritet inkişafı, həm milli dövlətlər, həm də bütövlükdə
dünya birliyi üçün aktualdır.
Planetin bütün ziyalı insanlarını, şəxsiyyətin dəyərinin onun ruhi mədə-
niyyəti ilə - insana əzəldən xas, aprior olan, seçimindən asılı olmayaraq
milli və dini mənsubiyyətdən yaxud doğulduğu yerdən yüksəkdə duran
keyfiyyətlə müəyyən olunduğunun dərk edilməsi ilə şərtlənən - ruhi yaxın-
lıq birləşdirir. Sokrat doğulduğu yeri - Kainat, özünün təyinatını isə - bütün
bəşəriyyətə məhəbbəti və xidməti hesab edirdi. Vətənpərvərlik, vətənə və
xalqına məhəbbət - ziyalının öz vətəndaşlarına yüksək ruhi mədəniyyət aşı-
laması, onların təhsilinə və tərbiyəsinə yardım etməsi, qabiliyyətləri və vər-
dişlərini, insanlıq və vətəndaşlıq ləyaqətini, əməyə məhəbbətini inkişaf et-
dirməsində ifadə olunmalıdır. Özü üçün xoşbəxt həyat qurmağa, arzularını
və məqsədlərini həyata keçirməyə, cəmiyyətin rifahı naminə kreativ icti-
mai-faydalı əməklə məşğul olmağa, həyatda ləyaqətli iz qoymağa qadir
olan vətəndaşların “ruhi istehsalı” yolu ilə Vətənə xidmət etməsi - yüksək
mədəniyyətli insanların şərəfli missiyasıdır.
Bəşəriyyətin çoxillik inkişaf təcrübəsi göstərdi ki, mədəniyyət aşağıdakı
məntiqi ardıcıllıqla təqdim edilməsi mümkün olan, insanın həyat fəaliyyəti-
nin məqsədi, vasitəsi (texnologiyaları) və nəticəsi kimi ifadə olunur: məq-
səd: insan həyatının yaxşılaşdırılması və qorunması, xoşbəxtliyə nail olma;
inkişaf vasitələri və enerji mənbələri: təbiət və mədəniyyət; gözlənilən nəti-
cə: ruhi və maddi dəyərlər, təhlükəsizlik, həyat rifahı və keyfiyyəti. Müvəf-
fəqiyyətə kömək edən şərt - intellektual, etik, hüquqi, idarəetmə və iqtisadi
mədəniyyətin prioritet və qarşılıqlı əlaqəli inkişafıdır.
Təbii hadisə olan təbiət sinergetikasından (özünütəşkilindən) fərqli olaraq,
mədəniyyət sinergetikası - bəşəriyyətin elmi bilikləri və sosial təcrübəsinə
əsaslanan sosial-mədəni siyasət, məhsuldar idarəetmə, təhsil və tərbiyə ilə
şərtlənən, əsasən süni prosesdir. Güclü ruha - biliklə zənginləşdirilmiş ağıla,
gözəl hisslərə və möhkəm iradəyə malik ləyaqətli cəmiyyət üzvlərinin, şəx-
siyyət və liderlərin formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsi dövlət tərəfindən
vətəndaşların intellektual, etik və hüquqi mədəniyyətinin prioritet inkişafını
tələb edir. İnsanların idarəetmə mədəniyyətinə öyrədilməsi1, insanın müvəf-
1 Çayda üzən idarə olunmayan, yaxud pis idarə olunan qayıq, çayın yüksək hərəkət
dinamikası və sürətinə malik mərkəzi axarından çıxa bilər, və kiçik çayda sıxılaraq, nəzərdə
tutulan məqsədə vaxtında yetişmədən uzun müddətə aralana bilər.
14