AZƏRBAYCAN RESPUBL KASI TƏHS L NAZ RL Y
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT QT SAD UN VERS TET
“MAG STRATURA MƏRKƏZ ”
Ə
lyazması hüququnda
Həsənzadə Fuad Maqsud oğlu
(Magistrantın A.S.A)
“Qiymətli kağızların reytinq qiymətləndirmə modeli ” mövzusunda
MAG STR D SSERTAS YASI
stiqamətin şifri və adı: M 060403 – Maliyyə
xtisaslaşma: Maliyyə bazarı
Elmi rə
hbə
r:
Magistr proqramının rə
hbə
ri:
i.ü.f\d.ş b\m. G.Ş.Ağabəyova
i.e.n., prof. R.Rzayev
(A.S.A., elmi dərəcə və elmi ad)
( A.S.A., elmi dərəcə və elmi ad)
Kafedra müdiri: i.e.d., professor Z.F.Məmmədov
(A.S.A., elmi dərəcə və elmi ad)
BAKI – 2015
2
MÜNDƏR CAT
Sə
h
Giriş
......................................................................................................................3-5
Fə
sil 1. Qiymə
tli kağ
ızlar və
onun formalaş
masının nə
zə
ri-metodoloji
ə
sasları.................................................................................................................... 6-35
1.1 Qiymətli kağızların yaranması, onun iqtisadi inkişafda yeri və əhəmiyyəti...6-18
1.2 Qiymətli
kağızlar
bazarında
səhmlərin
qiymətlərinin
formalaşma
xüsusiyyətləri........................................................................................................ 18-28
1.3 Azərbaycanda qiymətli kağızlar bazarı, iqtisadiyyatın davamlı inkişafında onun
rolu.................................................................................................................. 28-35
Fə
sil 2. Azə
rbaycanda qiymə
tli kağ
ızlar bazarının qiymə
tlə
ndirilmə
si və
onun
müasir və
ziyyə
tinin tə
hlili--------------------------------------------------------------- 36-64
2.1 Qiymətli kağızlar bazarında səhmlərin dəyişilmə təmayülü və ona təsir edən
amillər.................................................................................................................... 36-53
2.2 Qiymətli kağızlar bazarının tənzimlənməsinin müasir vəziyyətinin təhlili.......53-60
2.3. Qiymətli kağızların qiymətləndirilməsi---------------------------------------------60-64
Fəsil 3. Qiymətli kağızların reytinq qiymətləndirmə modelinin tətbiqi ------65-83
3.1 Qiymətli kağızlar bazarı xətti və B -əmsalı konsepsiyası..................................65-68
3.2 Qiymətli kağızların reytinqinin təyini və qiymətləndirilməsi....... 68-73
3.3. Qiymətli kağızlar bazarında səhmlərin qiymətlərinin prognozlaşdırılması----73-83
Nə
ticə
və
tə
kliflə
r...................................................................................................84-86
Ə
dəbiyyat siyahısı..................................................................................................87-88
G R Ş
3
Mövzunun aktuallığ
ı
:
Hər bir ölkə iqtisadiyyatının müasir inkişaf problemlərindən
biri də borc öhdəlikləri bazarının formalaşması və inkişafıdır. Buna yüksək səviyyədə
inkişaf etmiş qiymətli kağızlar bazarının formalaşdırılması ilə nail olmaq olar.
Qiymətli kağızlar bazarının inkişafı, onun əsas tərkib alətləri olan qiymətli kağızların
qiymətlərinin formalaşmasının təkmilləşdirilməsi ölkə iqtisadiyyatının mühüm tərkib
hissəsi olmaqla bu sisteminin inkişafı və davamlı iqtisadi artımın təmin olunmasında
mühüm
rol
oynamaqdadır.
Qiymətli
kağızlar
bazarı
iqtisadiyyatın
maliyyələşdirilməsinin dövlət büdcəsi və bank sistemi ilə yanaşı ən mühüm
vasitələrindəndir. Bu bazar kapitalın səfərbər edilməsini həvəsləndirməklə maliyyə
resurslarının iqtisadiyyatın müxtəlif sahələri və sferaları arasında, perspektivli və
rentabelli şəkildə, dinamik inkişaf edən istehsalların xeyrinə yenidən bölgüsünü təmin
edir. Məhz bu səbəblərə görə müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq mövzunun
araşdırılması mövzunun aktuallığı sübut edən əsas faktorlardandır.
Tə
dqiqatın ə
sas mə
qsə
di və
və
zifə
lə
ri: Müasir dövrdə qiymətli kağızlar bazarının
iqtisadiyyat üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etməsinə və dövlətin bu sahədə irimiqyaslı
islahatlar aparmasına baxmayaraq, ölkəmizdə bu barədə hələ də informasiya qıtlığı
mövcuddur. Bunları nəzərə alaraq magistr işinin yazılmasında əsas məqsəd bu sahənin
mahiyyəti və əsas cəhətlərinin öyrənilməsi və təhlil olunması, onun inkişaf
istiqamətlərinin müəyyən edilməsi və respublikamızda qiymətli kağızlar bazarının
formalaşması xüsusiyyətlərinin tədqiqi, iqtisadiyyatda rolunun açıqlamasından
ibarətdir.
Həmçinin, Qiymətli kağızların reytinq qiymətləndirmə modelinin tədbiqi, bazar
iqtisadiyyatının əsas prinsiplərinin nəzərə alınması, xarici ölkələrin qiymətli kağızlar
bazarında qiymətlərin formalaşması mexanizmlərinin mövcud obyektiv şəraitə uyğun
olaraq ölkə iqtisadiyyatına tətbiqi imkanları və qiymətli kağızların gələcək qiymətlərin
dinamikasının müəyyənləşdirilməsi üçün beynəlxalq təcrübədən istifadə olunması
dissertasiya işinin əsas məqsədi hesab olunur. Bu məqsədlə dissertasiya işi aşağıdakı
vəzifələri yerinə yetirir.
- Qiymətli kağızlar bazarının iqtisadi sistemində rolunu öyrənir;