Microsoft Word Fuad-magistr-yenii doc
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
4 - Qiymətli kağızlar bazarının əsas atributları və tərkib hissələri haqqında ətraflı məlumatları əks etdirir; - Qiymətli kağızlar bazarında qiymətlərin dəyişilmə meyllərini öyrənir; - Qiymətli kağızlar bazarı xətti və B-əmsalı konsepsiyası - Qiymətli kağızların reytinqinin təyini və qiymətləndirilməsi tədqiq olunur - Qiymətli kağızlar bazarında qiymətlərin proqnozlaşdırma metodları və beynəlxalq təcrübədən istifadə olunması imkanlarını araşdırır. Tədqiqatın obyekti və predmeti: Tədqiqatın obyekti qiymətli kağızlar bazarında qiymətlərin dinamikasının və dəyişilmə meyllərinin müəyyən edilməsi, dünya üzrə səhm bazarında qiymətlərin işlənilməsi üzrə texniki təhlillərin aparılması zamanı dünya təcrübəsindən istifadə üzrə metod və modellər vasitə və qaydalar təşkil edir. Tədqiqatın predmeti qiymətli kağızlar bazarının iqtisadiyyatda yeri və rolunun tədqiqi və tənzimlənilməsi istiqamətləri, qiymətli kağızların qiymətlərin formalaşması metod və modellərin təkmilləşdirilməsi, eyni zamanda qiymətlərin gələcəkdə dəyişilmə meyllərinin araşdırılmasıdır. Tədqiqatın informasiya bazası və işlənmə metodları: Tədqiqatın informasiya bazası qeyd olunan istiqamət üzrə Azərbaycan, eləcə də ingilis və rus iqtisadçılarının ə sərlərindən, qiymətli kağızlar bazarı, qiymətin əmələgəlməsi və eləcə də birja ticarəti haqqında müvafiq qaydaları özündə əks etdirən beynəlxalq təcrübə və dövlətdaxili normativ hüquqi aktlardan, qərar, qayda və mövzu ilə bağlı mövcud internet mənbələrindən ibarətdir. Tədqiqat üzərində işləyərkən müqayisəli texniki təhlil və analitik hesablama metodlarından geniş istifadə edilmişdir. Tədqiqatın elmi yeniliyi: Tədqiqatın elmi yeniliyi ondan ibarətdir ki, qiymətli kağızların reytinq qiymətləndirmə modeli üzrə Azərbaycan Respublikasının mövcud təcrübəsinin qeyd olunan sahə üzrə mövcud olan beynəlxalq təcrübə kontekstində təhlil edilir və milli təcrübənin qabaqcıl beynəlxalq standartlar əsasında təkmilləşdirilməsinin zəruriliyi və yolları göstərilir
qaydaların Azərbaycan qiymətli kağızlar bazarı üçün yeni olsa da, xarici ölkələrin təcrübəsində geniş tətbiq olunur. Məhz bu səbəbdən tədqiqat beynəlxalq təcrübənin milli iqtisadiyyata tətbiq üçün mühüm praktiki əhəmiyyət kəsb edir. Digər tərəfdən 5 tədqiqat işində istifadə olunan təhlil metodlar və modelləri Azərbaycanın qiymətli kağızlar bazarının bütün iştirakçılarının bu sahədə bilik bacarıq və təcrübələrinin təkmilləşdirilməsinə imkan yaradır. Magistr işi giriş, üç fəsil və bu mövzuya dair nəticə və təkliflərlə birlikdə 88 səhifədən ibarətdir.
Giriş hissəsində mövzunun aktuallığı əsaslandırılır, tədqiqatın məqsədi və vəzifələri, obyekti və predmeti, informasiya bazası və işlənmə metodları, elmi yeniliyi və praktiki əhəmiyyəti göstərilir. Birinci fəsildə qiymətli kağızlar bazarı, onun mahiyyəti, zəruriliyi, iqtisadiyyatda yeri və rolu, funksiyaları, quruluşu, iştirakçıları, fond birjalarının xüsusiyyətləri və eləcədə, müasir şəraitdə ölkəmizdə qiymətli kağızlar bazarının vəziyyəti, onun inkişaf istiqamətləri, respublikamızda bazarın formalaşması və inkişafı barədə geniş məlumat verilir. kinci fəsil Azərbaycanda qiymətli kağızlar bazarın qiymətləndirilməsi və onun müasir vəziyyəti təhlil olunur. Burada qiymətli kağızların dinamikası, bazarın tənzimlənməsinin zəruriliyi, tənzimlənmənin formaları və xüsusiyyətləri, qiymətli kağızların qiymətləndirilməsi xüsusilə Azərbaycan Respublikasında qiymətli kağızlar bazarının tənzimlənilməsinin müasir vəziyyəti barədə geniş məlumat verilir. Üçüncü fəsildə isə qiymətli kağızların reytinq qiymətləndirmə modelinin tədqiqi öyrənilir. Burada həmçinin dissrtasiyanın əsas hesab edilən qiymətli kağızlar xətti və B-əmsalı konsepsiyası, qiymətli kağızların reytinqinin təyini və qiymətləndirilməsi və proqnozlaşdırılması haqqında əyani misallar vasitəsilə geniş məlumat verilərək tədqiq edilir.. Dissertasiya işinin yekununda təhlil nəticəsində əldə olunmuş bir sıra fikirlər, nəticələr, təkliflər və təhlilin ərsəyə gəlməsində istifadə olunan ədəbiyyatın siyahısı göstərilmişdir.
6
1.1 Qiymətli kağızların yaranması, onun iqtisadi inkişafda yeri və əhəmiyyəti. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində əmək bölgüsünün dərinləşməsi, özəl bölmənin inkişafı, maliyyə-kredit sahəsinin də inkişafını və təkmilləşdirilməsini tələb edirdi ki, bu da öz növbəsində maliyyə sektorunun bütövlükdə inkişafını şərtləndirirdi. Belə ki, yığım və investisiyanın müxtəlif şəxslər tərəfindən həyata keçirildiyi bir dövrdə yığımların investisiyaya çevrilməsini təmin edən mexanizmin yaranması aktual məsələyə çevrilmişdi. Maliyyə bazarı və onun tərkib elementləri bu mexanizm vəzifəsini yerinə yetirməklə iqtisadi fəaliyyətin subyektləri arasında kapital resurslarının effektiv şəkildə yenidən bölüşdürülməsini təmin edirdi. Maliyyə alətlərindən istifadənin genişlənməsinin əsas səbəbi kimi sözügedən sistem üzrə yeni borc alətlərin meydana gəlməsi kimi qiymətləndirilir ki, bunlardan biri də qiymətli kağızlar hesab olunur. Həmçinin, bir-birindən təcrid olunmuş kapitalların inteqrasiyası üçün təşkilatı zəminin yaranması maliyyə-kredit qurumlarının çoxsaylı və çoxcəhətli formalarının meydana gəlməsini labüd edirdi. Bu istiqamətdə ölkə iqtisadiyyatının maliyyə sektorunu təşkil edən qurumlar tərəfindən borc kapitalının yaradılması istiqamətində bir sıra addımlar atılmışdır ki, bunlardan biri də qiymətli kağızların tədavülə buraxılması yolu ilə maliyyə kapitalının formalaşmasına nail olmaq hesab olunurdu. Maliyyə kapitalı anlayışı ilə ifadə edilən bu münasibətlərin maddi daşıyıcıları kimi səhm və istiqrazlar eləcədə onlardan törəmə kimi digər qiymətli kağızlar, bu qiymətli kağızların hərəkəti maliyyə kapitalının hərəkətini, onların məcmu məzənnəsi isə maliyyə kapitalının həcmini ifadə edirdi. qtisadi sistemin mühüm tərkib hissəsi hesab olunan qiymətli kağızların bütün növləri müvafiq xassələrə malikdirlər ki, bunlara da əsasən tədavül etmək, likvidlik, risklilik və s. aid edilir. Qiymətli kağızın tədavül etməsi onun bazarda alınıb-satılmaq, həmçinin digər əmtəələrin tədavülünü asanlaşdıran müstəqil tədiyyə aləti kimi çıxış etmək qabiliyyəti başa düşülür. Likvidlik qiymətli kağızın sahibi üçün böyük itkilərsiz, bazar qiymətinin cüzi dəyişməsi və az satış xərcləri ilə alınıb-satılmaq qabiliyyətidir. Risk isə qiymətli kağızlara qoyulan və qiymətli kağızlarla edilən investisiyalarla bağlı olan və onlara xas olan, bazar konyunkturasının dəyişməsi nəticəsində itki vermək ehtimalıdır. Məlum olduğu kimi maliyyə və pul sistemi real istehsalla müqayisə də Yüklə 1,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|