57
layihəsinin 2012-ci ilin ortalarından etibarən başlanması və 2014-cü ildə
tamamlanması planlaşdırılmışdır. Sözügedən layihənin məqsədi Azərbaycanın
qiymətli kağızlar bazarı üzrə qanunvericiliyinin nəzarət və tənzimləmə çərçivəsinin
AB-nin qabaqcıl standartlarına uyğunlaşdırılması və qiymətli kağızlar bazarı
iştirakçılarının məlumatlılığının artırılmasına dəstək göstərilməsindən ibarətdir.
2012-ci
il
ə
rzində
qiymətli
kağızlar
bazarının
infrastrukturunun
təkmilləşdirilməsi və xidmətlərin effektivliyinin artırılması üzrə də bir sıra təşəbbüs
həyata keçirilmişdir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Dövlət
orqanlarının elektron xidmətlərin göstərməsinin təşkili sahəsində bəzi tədbirlər
haqqında” 23 may 2011-ci il tarixli 429 nömrəli Fərmanın icrasını təmin etmək
məqsədilə Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsinin internet səhifəsində elektron
xidmətlər bölməsi istifadəyə verilmişdir. Bu xidmət vasitəsilə qiymətli kağızlar
bazarının iştirakçıları məsafədən öz platformalarına daxil ola bilər və istənilən
ə
məliyyatı həyata keçirə bilərlər.
Bakı Fond Birjası ilə Milli Depozit Mərkəzi arasında fasiləsiz ticarəti təmin edən
elektron əlaqə sistemi istismara verilmişdir. Nəticə etibarilə, birja əqdlərinin
operativliyi yeni səviyyəyə qaldırılmış, Milli Depozit Mərkəzində saxlanmaya cəlb
edilən aktivlər əhəmiyyətli dərəcədə artmış və xidmət sahələri üçün artım potensialı
yaranmışdır. Mütəşəkkil bazarda ədalətli qiymətlərin və şəffaf bazarın
formalaşdırılması məqsədilə Bakı Fond Birjasında ticarət-əməliyyat sistemi
təkmilləşdirilmiş,
qiymətli
kağızlarla
ə
qdlərin
ə
dalətli
bazar
dəyərinin
formalaşdırılması üçün zəruri mexanizmlərin tətbiqinə başlanılmışdır. Bakı
Fond
Birjası və Milli Depozit Mərkəzində idarəetmə proseslərinin təkmilləşdirilməsi ilə
ə
laqədar hər iki qurumun idarəetmə orqanları qabaqcıl korporativ idarəetmə
standartlarına uyğun olaraq funksionallıq bölgüsü prinsipi ilə yenidən təşkil
edilmişdir.
Son illər Qiymətli kağızlar bazarına dair normativ-hüquqi bazanın qabaqcıl
beynəlxalq təcrübəyə uyğunlaşdırılması təşəbbüsləri davam etdirilmişdir. Azərbaycan
Respublikasının Avropaya nteqrasiyası üzrə Dövlət Komissiyasının 2009-cu il 20
oktyabr tarixli qərarı ilə təsdiq edilmiş “2010-2012-ci illər ərzində Azərbaycan
qanunvericiliyinin Avropa ttifaqı qanunvericiliyinə uyğunlaşdırılması üzrə Tədbirlər
58
Planı” ilə əlaqəli tədbirlər icra olunmuşdur. Belə ki, səhmdar cəmiyyətlərində mühüm
iştirak payının əldə edilməsi, yenidən təşkil edilməsi zamanı səhmdarların
hüquqlarının müdafiəsi, təsis edilməsi və kapitallarının dəyişilməsi, emissiya
prospektinin dərc edilməsi, həmçinin emitentlərin insayder siyahılarının tərtib və
təqdim edilməsi ilə əlaqədar tənzimləyicinin səlahiyyətlərinin tətbiqi üzrə Avropa
Parlamentinin və Şurasının Direktivlərinin müddəalarını özündə əks etdirən
Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə əlavə və dəyişikliklərin edilməsi
barədə Qanun layihəsi hazırlanmışdır.
Maliyyə şəffaflığı prinsiplərinin və korporativ idarəetmənin tətbiqinin qabaqcıl
beynəlxalq korporativ idarəetmə prinsiplərinə uyğunlaşdırılması məqsədilə
Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 4-cü Fəslinin səhmdar
cəmiyyətlərinin tənzimlənməsinə dair maddələrinə əlavə və dəyişikliklərin edilməsi
haqqında Qanun layihəsi hazırlanmışdır. Həmçinin, korporativ idarəetmənin tətbiqi ilə
ə
laqədar səhmdar cəmiyyətlərinin məsuliyyətinin artırılması və təsir tədbirlərinin
gücləndirilməsi məqsədilə nzibati Xətalar Məcəlləsinə də əlavə və dəyişikliklərin
edilməsi haqqında Qanun layihəsi hazırlanmışdır.
Kollektiv investisiya sxemlərinin fəaliyyətinin təşkili ilə əlaqədar “ nvestisiya
fondları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqini təmin etmək
məqsədilə Mülki Məcəlləyə, nzibati Xətalar Məcəlləsinə və “Cinayət yolu ilə əldə
edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun
maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununa əlavə və dəyişikliklərin edilməsi haqqında Qanun layihələri hazırlanmış və
15 noyabr 2011-ci il tarixdə qəbul edilmişdir. Həmçinin, “Səhmdar investisiya
fondunun və idarəçinin icra orqanının üzvlərinin attestasiyası”, “ nvestisiya
fondlarının kənar auditorlarına dair tələblər haqqında”, “ nvestisiya fondlarının və
idarəçinin hesabatlarına dair tələblər, habelə onların təqdim edilməsi və açıqlanması”
və “ nvestisiya fondunun kapitalının formalaşdırılmasına, fondun aktivlərinin tərkibi,
strukturu və idarə olunmasına tələblər haqqında” Qaydalar təsdiq edilmiş və
Azərbaycan Respublikasının hüquqi aktlarının dövlət Reyestrinə daxil edilmişdir.
Qeyd olunan sənədlər hazırlanarkən Avropa ttifaqının müvafiq sahəni tənzimləyən
Direktivlərinin müddəaları nəzərə alınmışdır. Həmçinin, Azərbaycan Respublikası
59
Prezidentinin 2011-ci il 26 oktyabr tarixli 513 nömrəli Fərmanı ilə “Azərbaycan
Respublikasının Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə”də
müvafiq dəyişiklik edilmiş, bununla da investisiya fondları ilə əlaqədar tənzimləyici
orqanın nəzarət səlahiyyətləri müəyyən olunmuşdur.
2011-ci il ərzində habelə, “Azərbaycan Respublikası ərazisində Fond Birjasının
təşkili, fəaliyyəti və fond birjasının daxili qaydalarına dair” Standartlar və “ nvestisiya
qiymətli kağızları ilə Repo əməliyyatlarının aparılması” Qaydaları dövlət qeydiyyatına
alınmışdır. Yeni “Depozitar fəaliyyətinin həyata keçirilməsi Standartları”, “Adlı
investisiya qiymətli kağızlarla alqı-satqı əqdlərinin bağlanması Qaydaları" və “Mənzil
sertifikatlarının buraxılışı, tədavülü və ödənilməsi haqqında” Qaydalar Azərbaycan
Respublikasının hüquqi aktlarının dövlət Reyestrinə daxil edilmişdir. “Azərbaycan
Respublikasının emitentlərinin qiymətli kağızlarının Azərbaycan Respublikasının
ə
razisindən kənarda yerləşdirilməsi haqqında” Qaydaların layihəsi hazırlanaraq
dövlətdaxili prosedurlara ötürülmüşdür.
Qiymətli kağızlar bazarında qeyri-qanuni yolla əldə olunmuş pul vəsaitlərinin
leqallaşdırılması və terrorizmin maliyyələşdirilməsinə qarşı preventiv tədbirlərin tətbiq
olunması məqsədilə monitorinq iştirakçılarının risk kateqoriyalarını əks edən matris
layihəsi hazırlanmış və “Monitorinq iştirakçısının risk profilinin müəyyənləşdirilməsi
üçün Sorğu Vərəqəsi” hazırlanaraq monitorinq iştirakçılarına göndərilmişdir.
nvestisiya qiymətli kağızlarının buraxılışlarına beynəlxalq eyniləşdirmə
kodlarının (ISIN code) verilməsini təmin etmək məqsədilə “Qiymətli kağızların
beynəlxalq nömrələnmə sisteminin tətbiqi üçün Tədbirlər Planı” təsdiq edilmişdir.
Həmçinin xarici dövlətlərin qiymətli kağızlar bazarı tənzimləyiciləri ilə əlaqələr
genişləndirilmişdir. Bu çərçivədə, Türkiyə Kapital Bazarları Şurası, Polşa Maliyyə
Nəzarəti və Yunanıstan Kapital Bazarları Komissiyaları ilə sıx əməkdaşlıq edilmiş,
qiymətli kağızlar bazarının tənzimlənməsi səlahiyyətlərinin yerinə yetirilməsinə
qarşılıqlı dəstəyin göstərilməsi məqsədilə 2011-ci ilin 11 mart tarixində Qiymətli
Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi ilə Gürcüstan Milli Bankı arasında qiymətli kağızlar
bazarları sahəsində əməkdaşlıq və informasiya mübadiləsi haqqında Anlaşma
Memorandumu imzalanmışdır. Bununla da, Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi
xarici ölkələrin qiymətli kağızlar bazarı tənzimləyiciləri ilə müqavilə-hüquq bazası
Dostları ilə paylaş: |