3. nsana doğulduğu andan məxsusdur;
4. Toxunulmazlıq, pozulmazlıq xarakterinə malikdir, təbii kimi qəbul edilir (hava,
torpaq və su kimi);
5. Birbaşa qüvvəyə malikdir;
6. Ali nemət kimi tanınır;
7. Hüququn zəruri hissəsi kimi çıxış edir;
8. nsan və dövlət arasında qarşılıqlı münasibətlərin prinsip və normalarını özündə
ə
ks etdirir;
9. Onların tanınması, riayət edilməsi və müdafiəsi dövlətin başlıca vəzifəsi hesab
olunur.
11.
Azə rbaycan Respublikası Milli Mə clisinin sə lahiyyə tlə ri və fə aliyyə tinin
ə
sasları
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında hakimiyyətin bölünməsi ilə
ə
laqədar səlahiyyətlər yalnız bir hakimiyyət budağına münasibətdə kəskin
fərqləndirməklə təsbit edilmişdir. Bu da qanunverici hakimiyyəti həyata keçirən
Milli Məclisdir. Milli Məclisin səlahiyyətinə aid edilən məsələlər 94 və 95-ci
maddələrdə öz əksini tapmışdır. Konstitusiyasının 95-ci maddədə əsasən
prezidentin vəzifəyə təyin etdiyi ayrı-ayrı şəxslərin və irəli sürdüyü müxtəlif
proqramların, təkliflərin təsdiqlənməsindən söhbət gedir.
Azərbaycan Respublikasında qanunvericilik hakimiyyəti Azərbaycan
Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən həyata keçirilir. Milli Məclis 125
deputatdan ibarət tərkibdə fəaliyyət göstərir. Milli Məclisin deputatları majoritar
seçki sistemi, ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında sərbəst, şəxsi və
gizli səsvermə yolu ilə seçilirlər.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin hər çağırışının səlahiyyət müddəti
5 ildir. Daxili nizamnaməyə görə Milli Məclis öz fəaliyyətində aşağıdakı
prinsipləri üstün tutur:
- aşkarlıq;
-
siyasi plüralizm, çoxpartiyalılıq;
-
məsələlərin sərbəst müzakirə və müstəqil həll olunması.
12.
Azə rbaycan Respublikası Prezidentinin Konstitusiya statusunun ə sasları
Prezidentlik institutu dövlətçiliyimizin inkişafı tarixində qısa müddəti əhatə
edir. Respublikamızda prezidentlik institutu 1990-cı ilin may ayında təsis
edilmişdir, sonradan, yəni 1991-ci il iyunun 26-da Azərbaycan Respublikası Ali
Soveti tərəfindən «Azərbaycan Respublikası Prezident seçkiləri haqqında» qanun
qəbul edilmişdir. 1991-ci il oktyabrın 18-də qəbul edilmiş «Azərbaycan
Respublikasının Dövlət Müstəqilliyi haqqında» Konstitusiya Aktında dövlət
hakimiyyətinin hakimiyyətin bölgüsü prinsipinə əsaslanması təsbit edilmişdir. 13-
cü maddənin III hissəsində deyilirdi: «Ali icra hakimiyyəti Azərbaycan dövlətinin
başçısı olan Azərbaycan Respublikası prezidentinə məxsusdur».
Konstitusiyanın 8-ci maddəsi «Azərbaycan dövlətinin başçısı» adı altında
verilmişdir. Burada deyilir: «Azərbaycan dövlətinin başçısı Azərbaycan
Respublikasının Prezidentidir». Həmçinin Konstitusiyanın 7-ci maddəsinin 3-cü
hissəsində və 99-cu maddəsində qeyd olunur ki, «Azərbaycan Respublikasında icra
hakimiyyəti Azərbaycan Respublikasının prezidentinə mənsubdur».
Konstitusiyanın bu müddəalarından göründüyü kimi, Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti həm dövlət başçısıdır və həm də icra hakimiyyəti
prezidentə mənsubdur.
13.
Azərbaycan Respublikasının məhkəmə sistemi: məhkəmə müdafiə hüququ
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 125-ci maddəsinin I hissəsinə
görə məhkəmə hakimiyyətini ədalət mühakiməsi yolu ilə məhkəmələr həyata
keçirir. Həmin maddənin III hissəsinə görə isə məhkəmə hakimiyyəti konstitusiya,
mülki və cinayət məhkəmə icraatı vasitəsilə və qanunla nəzərdə tutulmuş digər
vasitələr ilə həyata keçirilir. Göründüyü kimi konstitusiya icraatı ədalət
mühakiməsinin bir forması kimi qəbul edilir və Konstitusiya Məhkəməsi
tərəfindən həyata keçirilir. Hüquq ədəbiyyatında ədalət mühakiməsinə verilən
anlayış əsasında Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin ədalət
mühakiməsini həyata keçirməsini təsdiqləmək olar:
1. Ədalət mühakiməsi məhkəmələr tərəfindən həyata keçirilir. Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi də Azərbaycan Respublikası məhkəmə
sisteminə daxil olan ali instansiyadır.
2. Ədalət mühakiməsi məhkəmə iclaslarında həyata keçirilir. Azərbaycan
Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi də onun səlahiyyətinə aid edilmiş işlərə
məhkəmə iclaslarında baxır.
3. Ədalət mühakiməsi Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında və digər
qanunvericilik aktlarında müəyyən edilmiş demokratik prinsiplər əsasında həyata
keçirilir.
4. Ədalət mühakiməsi qanunla müəyyən edilmiş prosessual qaydada həyata
keçirilir. Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi də Konstitusiya
icraatını «Konstitusiya Məhkəməsi haqqında» qanunda müəyyən edilmiş
prosessual qaydada həyata keçirir.
14.
Azə rbaycan Respublikası Prokurorluğ u
Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu məhkəmə hakimiyyəti sisteminə
daxil olmaqla ərazi və ixtisaslaşdırılmış prokurorluqların Azərbaycan Respublikası
Baş prokurorun tabeliyinə əsaslanan vahid mərkəzləşdirilmiş orqandır.
Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu sisteminə daxildir:
- Azərbaycan Respublikasının Baş Prokurorluğu;
- Azərbaycan Respublikasının Hərbi Prokurorluğu;
- Naxçıvan Muxtar Respublikasının Prokurorluğu;
- rayon (şəhər) prokurorluqları;
- hərbi və nəqliyyat ixtisaslaşdırılmış prokurorluqları;
- tədris-elm müəssisələri, mətbuat orqanları, mətbəə, sosial məişət,
təsərrüfat təyinatlı digər qurumlar.
Dostları ilə paylaş: |