__________________________________________
19
dirirəm. Birincisi, bilirsiniz ki, mən də prezident Koçaryan da öz
fikirlərimizi həm Amerika prezidenti Bill Klintona, həm Rusiya
prezidenti Boris Yeltsinə, həm də Fransa prezidenti Jak Şiraka
bilavəsitə bildirə bildik. İkincisi də, Minsk qrupu həmsədrlərinin
xarici işlər nazirləri ilə, həm Azərbaycan prezidenti, həm də
Ermənistan prezidenti ilə, sizin iştirakınızla birlikdə
keçirdiyimiz görüş də çox əhəmiyyətlidir. Mənim arzum odur
ki, yaranmış bu proses dayanmasın, soyumasın, buna heç kəs
mane olmasın. Ancaq mane olmaq istəyən qüvvələr də var. Yəni
biz bu fürsəti əldən verməməliyik.
Biz İstanbulda çox məsələləri müzakirə etmişik. Siz sadəcə,
gərək bir də oturub düşünəsiniz, baxasınız ki, bizə hansı
təklifləri verə bilərsiniz. Bu arzularla da biz sizinlə yeni görüşü
səbirsizliklə gözləyəcəyik. Başqa bir sözünüz yoxdur?
Keri Kavano: Mən bir məsələyə bir daha aydınlıq gətirmək,
onu demək istəyirəm ki, qaçqın düşərgələrinə səfərimizin
məqsədlərindən biri də o idi ki, irəli sürəcəyimiz təkliflər
sadəcə, kağız üzərində qalmasın. Biz anlayırıq ki, verəcəyimiz
təkliflər insanların həyatı ilə bağlıdır. İstəyirik Siz də biləsiniz
ki, biz öz ideyalarımızı düzüb-qoşarkən bunları mütləq
nazərimizdə saxlayacağıq.
Mən orada gördüyüm insanların iradəsinə necə heyran
qaldığımı bir daha bildirmək istəyirəm. Mən onların indiyə
qədər bu vəziyyətdə yaşadığım təsəvvürümə belə gətirə
bilmirdim. Onların arzuları da çox sadə və prinsipialdır - onlar
evlərinə qayıtmaq istəyirlər. Onlar öz torpaqlarına, ata-
babalarının yaşadığı yurdlara qayıtmaq istəyirlər. Onlar öz
qohum-əqrəbalarının məzarlarını ziyarət etmək istəyirlər. Hesab
edirəm ki, bunu anlamayacaq bir adam ola bilməz.
Ona görə də Siz doğru dediniz ki, öz torpağına qayıtmağa
psixoloji hazırlıq - duymaq ki, hər kəs öz topağına qayıdacaq, -
bu, çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bir daha bəyan edirəm,
bizim çox ciddi məramımız var ki, onlar öz
__________________________________________
20
torpaqlarına qayıtdıqdan sonra həyatlarını yenidən qurmalarına
yardımçı olaq.
Biz Bərdədə bunun müəyyən əlamətlərini də gördük. Orada
bir dülgərin taxta parçalarından, kərpicdən özünə koma
qurduğunu gördük. Mən əminliklə söyləyə bilərəm ki, o geriyə,
Ağdama qayıtdıqdan sonra yüz adama öyrədər ki, tikinti,
quruculuq işlərini necə aparmaq lazımdır. Biz çalışacağıq nail
olaq ki, onların bu ümidləri qırılmasın, çalışacağıq ki, onların
çəkicləri, mismarları, quruculuq işlərini görmək üçün lazımi
avəndanlığı olsun. Qarşıda görəcəyimiz hələ çox böyük işlər
var. Sizin dediyiniz kimi, - rusiyalı həmkarım da buna toxundu,
- bütün bunlar Allahın işidir. Bir halda ki, minlərlə insanın taleyi
bu məsələdən asılıdır, bu işi mütləq axıra çatdırmaq, özü də
yaxşı başa çatdırmaq lazımdır.
Heydər Əliyev: Çox sağ olun, cənab Kavano. Bu
fikirlərinizə görə bir daha təşəkkür edirəm. Mən bir daha xüsusi
qeyd edirəm ki, siz çadır şəhərciklərinə gedib qaçqınların
vəziyyətini görmüsünüz. Buna görə xüsusi təşəkkür edirəm.
Mən görürəm ki, bu, sizə nə qədər böyük təsir bağışlayıbdır.
Təəssüf ki, indiyə qədər belə olmayıbdır.
Mən çox məmnunam ki, artıq bu məsələyə Dünya Bankının,
BMT-nin, Beynəlxalq Valyuta Fondunun, Avropa
Yenidənqurma və İnkişaf Bankının və dünyanın başqa maliyyə
mərkəzlərinin nümayəndələri də qatılıblar. Buna görə onlara
təşskkür edirəm. Sizin bu barədə təşəbbüsünüzü də çox yüksək
qiymətləndirirəm. Ümid edirəm ki, gələcəkdə bizim
görüşlərimiz həmişə belə geniş tərkibdə olacaqdır. Sağ olun,
təşəkkür edirəm.
__________________________________________
21
20 YANVAR FACİƏSİNİN
10-cu İLDÖNÜMÜ HAQQINDA
1990-cı il yanvarın 20-də Azərbaycan xalqına qarşı ağır
cinayət törədilmişdir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün
pozulması cəhdlərinə, keçmiş SSRİ rəhbərliyinin Azərbaycan
xalqına qarşı apardığı ədalətsiz və qərəzli siyasətə, yerli
rəhbərliyin yarıtmaz fəaliyyətinə etiraz əlaməti olaraq küçələrə
çıxmış dinc əhaliyə divən tutmaq məqsədi ilə Bakıya və
respublikanın bir neçə rayonuna qanunsuz olaraq sovet qoşun
hissələri yeridildi. Görünməmiş qəddarlıqla həyata keçirilən
cəza tədbirləri nəticəsində Azərbaycanın yüzlərlə günahsız
vətəndaşı yaralandı və qətlə yetirildi. Bununla Azərbaycan
xalqına qarşı kütləvi terror aktı həyata keçirildi.
20 Yanvar hadisələri ərəfəsində Sovet İttifaqı Kommunist
Partiyası rəhbərliyinin xalqın mənəfeyinə zidd siyasəti,
Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünə qarşı mərkəzin
apardığı qeyri-obyektiv və qərəzli xətt respublika əhalisinin
hədsiz qəzəbinə səbəb oldu. O zamankı Azərbaycan
rəhbərliyinin xüsusilə Dağlıq Qarabağ məsələsində mərkəzlə
sövdələşməsi respublikada kəskin etirazlar doğurdu. 1987-ci
ildən başlayaraq ortaya atılan qondarma Dağlıq Qarabağ
problemi Azərbaycan xalqı tərəfindən elə ilk günlərdən
respublikanın
ərazi bütövlüyünə qarşı, vətəndaşların
Konstitusiya hüquqlarının pozulmasına yönəldilmiş bir cəhd
kimi qəbul olundu. Lakin sərhədlərimizin toxunulmazlığı
müxtəlif səviyyəli dövlət qurumları tərəfindən rəsmən dəfələrlə
təsdiq edilsə də, Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin
Azərbaycanın tərkibindən çıxarılması məqsədini güdən siyasət
mərhələ-mərhələ həyata keçirildi.
Dostları ilə paylaş: |