Microsoft Word Hazir secilmis eserleri mir celal doc

331 
 
Bu nədir? 
Ananın gözlərindən axan yaşmıdır, göylərin qəhrindən tökülən 
doludurmu? Tökün, yağdırın güllələrinizi, ey bulud qoşunları! Ana 
sinəsindən qopan həsrət küləyi gurlasın, dolu döysün, sel bassın! Qoy 
məhəbbətin vətəni, analığın üfüqləri tərtəmiz olsun! Hava durulsun, yer 
təmizlənsin, torpaq öz xasiyyətinə qayıtsın! 
 
* * * 
 
Vahid və Rübabəni tanıyanlar arasında elə adam yox idi ki, bu iki 
cavanın evlənəcəyinə  şübhələnsin. Elə adam da yox idi ki, bu məsələni 
dilinə  gətirsin. Sanki bu, əvvəldən onların alnına yazılmışdı; sanki bu, bir 
gəncin boy atması, böyüməsi kimi adi və sual qəbuletməz bir həqiqət idi. 
Çoxlarına, hətta bu gənclərin öz ailələrinə də elə gəlirdi ki, Vahid Rübabə 
ilə, Rübabə də Vahid ilə yaranmışdır. Birinin adı gələndə o biri öz-özündən 
xatırlanırdı. Birini görüb o birisini görməyən adam, açılan üfuqün günəşini 
görmək istəyirmiş kimi, intizar çəkirdi. 
Qəribə budur ki, "məhəbbət" haqqındakı bu mənalı sükut yalnız zahiri 
deyildi, hətta Vahid ilə Rübabə ikilikdə, lap tənha gəzişəndə belə bu barədə 
bir kəlmə 
kəsınəmişdilər, danışa bilməmişdilər, guya alovlu 
məhəbbətlərindən söz açsalar dilləri, dodaqları yanacaqdı. 
Belə sözlər ürəklərinə gələndə ancaq bir-birinə baxır, qıpqırmızı qızarıb, 
başlarını  aşağı salardılar. Lakin onların könülləri səssiz oxunan bir kitab 
kimi, bir-birinə  məlum və aydın idi. Bunun qəlbi onun, onun ürəyi bunun 
köksündə idi. Bu sükut uzun sürə bilməyəcəkdi, çünki onların sevgisi ilə, 
bundan doğan və doğmalı olan nəticələr ilə maraqlananlar vardı. Fatma 
arvad oğlundan kağız aldı, həmin kağızda Rübabədən salam-dua eşidəndə 
çarqatını yellədərək eniş-yoxuş  şəhər küçələrindən yeyin ötərdi. Tanışları 
onu dayandırıb soruşardı: 
- Vahidi evləndirirsən deyirlər, ay qız? Allah mübarək eləsin! Qız 
kimlərdəndir? 
Fatma ana səadətinin sevinci, oğul fərəhi ilə danışardı: 
- Mübarəkbadlıq içində olasan! Tarçı  Səttarzadənin qızı  bənd olub, 
gədənin də görürəm, könlü atlanıb, Allah sizinkilərə də qismət eləsin! 
  

---

332 
 
Fatma arvada Sadığın aldıqları  bəs eləmirdi. Pətəklərin balından satıb 
vurhavur zər-zivər axtarır, parça alır. Gəncəyə  kəlağayı üçün sifariş edir, 
qızıl saat axtarır, qənd, çay hayına qalırdı. 
Dünyada ayın da üzündən ləkə  əskik olmadığı, günəşin də tutulmaq 
dərdi olduğu kimi, bu gənclərin toy tədarükündə  də  qəmgin bir nöqtə var 
idi. Rübabənin bu xeyir işində anası meydanda yox idi. Analar üçün ən 
böyük arzu olan övlad toyu Şirin xanıma qismət olmamışdı. Qadın böyük 
həsrətlə hazırlaşdığı günü görə bilmədi. 
O, vaxtilə qapısına gələn elçiləri nəzakətlə qovardı. "Qızım oxuyur, 
xəyalından da elə  şey keçmir". Bununla belə Rübabəyə hiss etdirmədən 
hazırlıq görərdi. Otaqların ikisini ailənin ümumi ixtiyarından yayındırmağa 
çalışırdı: "Tək uşaqdır, - deyirdi, - kənara verməyəcəyəm". 
Bir ay ərinin rayonlarda verdiyi müsamirələrdən güclü pul gəldi.  Şirin 
xanım həmin pulu öz səliqəsi ilə Rübabənin toy tədarükünə xərclədi. 
Deyəsən, yazıq qadın öləcəyini bilirıniş.  İki ilin içində  əl-ayağını elə 
yığışdırmışdı ki, Rübabə özünü qurulu ev sahibi saya bilərdi. Bu barədə 
danışmağı da xoşlamazdı. Sanki o, elədiklərinin hamısını uzun zaman 
fikirləşəndən, götür-qoydan, qəti rəyə  gələndən sonra edərdi. Bir də 
görərdin küçə qapısı açıldı, hamballar bir dəst mebel gətirib otaqlara 
düzdülər. Bir də görərdin dərzi gəlib pəncərələri ölçdü, məxmər nümunələri 
göstərdi ki: "Pərdə hansından tikilsin?". Bunlar hamısı bütün ailə üçün xoş 
idi, ancaq ixtiyar sahibi Şirin xanım idi. 
Bəlkə hər şey öz qaydasına düşəndən, Rübabəyə qurulu ev hazır olandan 
sonra Şirin xanım qızı ilə qabaq-qabağa oturub nə isə deyəcək, tapşıracaq və 
öyrədəcəkdi. Lakin bu da Şirin xanıma qismət olmadı. Mərəzinin  şiddət 
etdiyi bir axşamda qızını yanına çağırıb, əlini ürəyinin başına qoydu: 
- Eşidirsənmi, - dedi, - qızım? 
Güman ki, Şirin xanımın indi də  qızına bir çox şeylər deməyə dili 
gəlmirdi. Ancaq onun son vurğular ilə döyünən və qüvvətdən düşən qəlbi 
bunları deyə bilərdi və doğrudan da deyirdi: 
- Eşidirsənmi, qızım? 
Rübabə qara, uzun nəmli kirpiklərini çaldı: "Eşidirəm, ana" demək 
istədi. 
  

---

333 
 
Kirpiklərinin arasından iki damla yaş düşdü. Bunlar balanın anasına son 
və sadiq sözü idi. Rübabə ağladığını anasına bildirınəmək üçün başını yana 
çevirdi, göz yaşını sildi. Dönüb xəstənin üzünə baxanda ruhunun uçub 
getdiyini duydu... 
Bu hadisədən sonra heç kəs toy əhvalatını dilinə gətirməzdi. Səttarzadə 
istəkli arvadının, ömür yoldaşının dünyadan getdiyinə  nə  qədər qüssə 
çəkərdisə, onun bu həsrətinə beş o qədər qəhərlənərdi. Evdə  tək dayana 
bilməzdi. Gözü Şirin xanımı xatırladan bir şeyə sataşdımı, ağsaqqal kişi 
uşaq kimi hönkürtü vurub ağlardı. 
Vahid də Rübabəni gözdən qoymaz, tək buraxmazdı. Dərs ilə, mütaliə 
ilə başını qatar, vaxt tapanda götürüb şəhərə, ictimai yerlərə çıxardı. 
Bu yay Rübabə  də, Vahid də diplomlarını almışdılar. Vahid böyük bir 
tikintiyə mühəndis təyin olunmuşdu, Rübabənin hələlik işləməsini məsləhət 
görmür, "zəifsən, dərsdən sıxılmısan, - deyirdi, - bir-iki ay dincəl, payızda 
havalar sərinləyəndə işləyərsən". 
Deyəsən Sadıq kişi Azərbaycan  İnşaat  İnstitutunun dərs cədvəlindən 
xəbərdar idi. Buraxılış axşamının səhərisi Rübabəni də, Səttarzadəni də 
yuxudan oyadan o oldu. Xurcunu çiynindən aşıran kimi, Səttarzadə 
köynəyinin yaxasını düymələyə-düymələyə o biri otaqdan çıxdı. 
- Xoş gəlmisiniz, Sadıq! 
Sadıq onun əlini sıxdı, Fatmanı təqdim elədi: 
- Tanış ol, Vahidin anasıdır. 
Fatma ağzına yaşmaq çəkib, utana-utana qabağa yeridi, bərk  əlini 
Səttarzadənin ağ və yumşaq əllərinə toxundurdu. Sadıq evə göz gəzdirdi: 
- Qızım hanı? Dərs ki, qurtarıb. 
- Yuxu dərsi oxuyur. 
Sadıq kişi səsini alçaltdı. 
- Bunu bayaqdan de də, sağ olmuş. Dəyirmançı kimi evə hay salmışam. 
- O biri otaqdadır, eşitməz. 
Fatma arvad ağzı boğulmuş və möhkəm bağlanmış bir torbanı açmaqla, 
orada nəyi isə yerbəyer etməklə məşğul idi. Sadıq kişi xurcunu boşaltmağa 
başladı. İkiqat bükülü şaqqa əti stolun üstünə qoydu, 
  

---