Microsoft Word inzibati huquq doc



Yüklə 3,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/244
tarix08.09.2018
ölçüsü3,57 Mb.
#67060
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   244

 

31 


 

b) müəyyən hərəkətlərin qadağan edilməsi (qadağanlar); 

v)  hərəkətlərin  seçilməsində  imkanın  verilməsi  (bu,  icazənin  verilməsinin  ″sərt″ 

variantıdır, bu variant vəzifəli şəxslər üçün nəzərdə tutulmuşdur, ona görə ki, onlar müvafiq 

vəziyyətdə  inzibati  hüquq  normaları  ilə  nəzərdə  tutulmuş  hərəkət  variantlarından  birini 

seçməlidirlər. Məsələn: inzibati xətaya görə sanksiyaların verilməsi zamanı); 

q) özü bildiyi kimi hərəkət etmək imkanının verilməsi (bu, icazəni vermənin ″yumşaq″ 

variantıdır,  bu  variant  vətəndaşlar  üçün  nəzərdə  tutulmuşdur,  formasına  görə  bu  variant 

icazəvermə metodudur). 

darəçilik  münasibətlərinin  nizamasalınma  metodlarının  fərqləndirici  xüsusiyyətləri 

bunlardır. 

 

NZIBATI  HÜQUQUN  FUNKSIYALARI 



Azərbaycan  Respublikasının  hüquq  sisteminin  hüquq  sahələrindən  biri  olan  inzibati 

hüququn  ümumi  xarakteristikasına  bilavasitə  aid  olan  funksiyalar  onun  təyinatını,  rolunu, 

fəaliyyətinin  istiqamətini  müəyyən  edirlər  və  hüquq  sistemində  inzibati  hüququn  xarici 

xüsusiyətlərini müəyyən etməyə imkan verirlər. 

Ümumhüquq nöqteyi-nəzərdən adətən aşağıdakı əsas hüquqi funksiyalar mövcuddur: 

 təşkilati-struktur funksiya; 

 mübahisə-mühafizəedici funksiya.  

Təşkilati-struktur  funksiya  -  dövlət  orqanlarının  strukturunu  və  fəaliyət  qaydasını 

müəyyən edilməsi, səlahiyyətlərinin bölüşdürülməsi və işinin təşkil edilməsi, digər dövlət və 

ictimai sistemaltıların fəaliyyət göstərilməsi qaydası vasitəsi ilə açıqlanır. 

Mübahisə-mühafizəedici  funksiya  -  ictimai  münasibətlərin  iştirakçıları  arasındakı 

hüquqi mübahisələrin həll edilməsi ilə baxılması qaydasının müəyyən edilməsi və cəmiyyəti 

müxtəlif  hüquq  pozmalarından  mühafizə  edilməsi  ilə  bağlıdır.  Lakin,  bütün  funksiyaları 

təşkilati  və  mühafizəedici  fəaliyyətlə  eyniləşdirmək  olmaz.  Çünki  belə  halda  bir  çox  digər 

funksiyalar diqqət mərkəzindən kənarda qalır. Onlar da dövlət idarəetmə sistemində böyük 

ə

həmiyyət kəsb edir və əsas istiqamət kimi onların vasitəsi ilə inzibati-hüquqi nizamasalma 



mexanizmini xarakterizə etmək olur.  

Hüquq  sisteminin  sahələrindən  biri  olan  inzibati  hüquq  da  inzibati-hüquqi 

nizamasalmanın  tələbatlarına  müvafiq  olaraq  göstərilən  funksiyalara  əsaslanaraq  öz 

funksiyalarını həyata keçirir. 

            nzibati  hüququn  aşağıdakı  kimi  funksiyaları  mövcuddur  ki,  onlarda    hüququn 

funksiyaları öz əkslərini və məzmununu kifayət qədər müxtəlif formalarda tapmış olur: 

1.

  hüquqicraetmə funksiyası - inzibati huquq icra hakimiyyətinin realizəsinin hüquqi 



forması kimi müəyyən edir. 

2.

  hüquqyaratma  funksiyası  -  icra  hakimiyyəti  subyektlərinin  inzibati 



normayaradıcılığı üzrə səlahiyyətlərə malik olmalarını əks etdirir. 

3.

  təşkiletmə  funksiyası - öz başlanğıcını dövlət idarəçilik fəaliyyətinin təşkilatçılıq 



xarakterindən götürür və daimən inzibati hüquq normalar vasitəsi ilə təmin edilir. 

4.

  əlaqələndirmə  funksiyası  -  dövlət  idarəetmə  sisteminin  inzibati  hüquqla  nizama 



salınan  bütün  elementlərin  qarşılıqlı  fəaliyyətlərini  (hərəkətlərini)  məqsədəuyğun  və 

effektivli təmin edilməsi məqsədinə xidmət edir. 




 

32 


 

5.

  hüquqmühafizəetmə funksiyası - həm dövlət idarəetmə sahəsində müəyyən edilmiş 



hüquqi  recimlərə  riayət  edilməsini  təmin  edir,  həm  də  nizamasalınan  idarəçilik 

münasibətlərinin bütün iştirakçlıranın qanuni maraq və hüquqlarını qoruyur. 

kinci sualı yekunlaşdıraraq qeyd etmək istərdim ki:  

1.  nzibati hüquq - hüquq sisteminin digər sahələri kimi bir-biri ilə sıx bağlı olan ayrı-

ayrı inzibati hüquq normalarından və institutlarından ibarət olan sistemə malikdir. 

2   nzibati hüququn sistemi üç hissədən ibarətdir: 

-  birinci  hissə,  burada  elə  inzibati  hüquqi  normalar  cəmlənib    ki,  onlar  dövlət 

idarəetməsinin  ümumi  məsələlərini  məyyən  edib  və  nizamlayırlar  (məsələn,  dövlət 

idaretməsinin prinsiplərini, dövlət  idarəetməsində  vətəndaşların inzibati-hüquqi  statuslarını; 

icra  hakimiyyəti  orqanların  yaradılması  və  onların  fəaliyyəti;  dövlət  qulluğunu  və  dövlət 

qulluqçuların inzibati-hüquqi statuslarını; dövlət idarəetməsinin forma və metodlarını; dövlət 

idarəetməsində qanunçuluğun və intizamın təmin edilməsi üsullarını    və s.); 

-  ikinci  hissə,  burada  dövlət  idarəetməsinin  ayrı-ayrı  sahələrində  və  sahələrarası 

idarəetmədə  fəaliyyəti  nizamlayan  normalar  cəmləşib  (məsələn,  daxili  işlər,  milli 

təhlükəsizlik,  gömrük,  təhsil,  mədəniyyət,  standartlaşdırma,  maliyyə,  vergi  və  s.  sahələrdə 

dövlət idarəetməsini nizamlayan normalar); 

- üçüncü hissə, burada icra hakimiyyəti orqanların və onların vəzifəli şəxslərin inzibati 

yurisdiksiya  fəaliyyəti  nizamlayan  normalar  cəmləşib.  Bu  normalar  Azərbaycan 

Respublikasının  nzibati Xətalar Məcəlləsində göstəriliblər. 

4.

  nzibati  hüququn  prinsipləri  dedikdə,  inzibati  hüququn  mahiyyətini  əks  etdirən 



ə

sas idelayalar, tələblər, müddəalar başa düşülür. 

nzibati hüququn iki qrup prinsipləri mövcuddur: 

  Konstitusion prinsiplər, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında göstərilən 

prinsiplər: 

-

  qanunçuluq; 



-

  demokratizm; 

-

  humanizm; 



-

  vətəndaşların qanun qarşısında bərabərlik prinsipi; 

-

  dövlət və şəxsiyyətin qarşılıqlı məsuliyyət prinsipi; 



-

  insan və vətəndaş huquqlarına və azadlıqlarına hörmət edilməsi prnsipini; 

-

  təqsirsizlik prezumpsiyası; 



-

  ədalətlilik və s. 

  Xüsusi  prinsiplər  o  prinsiplər  sayılır  ki,  onlar  inzibati  hüququn  çərçivəsində 

hazırlanıb və istifadə edilirlər. Məsələn: 

-

  dövlət qulluğu prinsipləri; 



-

  inzibati məsuliyyət prinsipləri; 

-

  inzibati xətalar haqqında işlərin icraatı prinsipləri və s. 



3.  nzibati hüquq öz nizamlayıcı təsirdə üç metoddan istifadə edir: 

-

  qadağan etmə; 



-

  sərəncam vermə (əmr etmə); 

-

  icazə vermə. 



4.  nzibati hüququn aşağıdakı funksiyaları mövcuddur: 

-

  hüquqicraetmə; 



-

  hüquqyaratma; 




Yüklə 3,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   244




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə