Microsoft Word inzibati huquq doc

 

457 

 

 - qanunvericiliyə uyğun olaraq cinayət işləri üzrə təhqiqat, istintaq aparır və əməliyyat-

axtarış fəaliyyətini həyata keçirir; 

- xarici dövlətlərin vergi və digər səlahiyyətli orqanları ilə əməkdaşlıq edir; 

-  dövlət vergi  orqanlarının vahid  avtomatlaşdırılmış  məlumat  sisteminin  yaradılmasını 

təmin edir; 

-  öz  vəzifələrinə  uyğun  olaraq  qanunvericilikdə  nəzərdə  tutulmuş  digər  funksiyaları 

həyata keçirir. 

Nazirlik öz vəzifələrini və funksiyalarını mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, 

hüquq-mühafizə, maliyyə və digər dövlət hakimiyyət orqanları ilə qarşılıqlı əlaqədə həyata 

keçirir. 

Nazirliyin  öz  vəzifələrini  və  funksiyalarını  həyata  keçirmək  üçün  aşağıdakı  hüquqları 

vardır: 

-  qanunvericiliklə  müəyyən  edilmiş  qaydada  və  hallarda  kameral  və  səyyar  vergi 

yoxlamaları keçirmək; 

-  vergitutma  bazası,  həmçinin  müəyyənləşdirilməsi,  aksiz  markası  ilə  markalanmalı 

olan, lakin markalanmamış və ya saxta aksiz markaları ilə markalanmış malların, sahibkarlıq 

fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslərin vergitutma obyektlərinin uçotu, əhali ilə 

pul  hesablaşmalarının  aparılması  sahəsində  qanunvericiliyə  riayət  olunmasını  yoxlamaq 

məqsədi  ilə  vergi  ödəyicilərinə  qanunla  nəzərdə  tutulmuş  hallarda  və  qaydada  operativ 

nəzarəti həyata keçirmək; 

-  vergi  ödəyicilərindən  vergi  qanunvericiliyinin  pozulması  hallarının  aradan 

qaldırılmasını tələb etmək; 

- qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək. 

Nazirliyin  fəaliyyətinə  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  tərəfindən  təyin  edilən 

nazir rəhbərlik edir. 

Vergilər  naziri  Nazirliyə  həvalə  edilmiş  vəzifələrin  yerinə  yetirilməsi  və  onun 

funksiyalarının həyata keçirilməsi üçün şəxsən məsuliyyət daşıyır. Vergilər Nazirinin birinci 

müavini  və  üç  müavini  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  tərəfindən  vəzifəyə  təyin 

edilir və vəzifədən azad edilir. 

Vergilər Naziri aşağıdakı səlahiyyətlərə malikdir: 

- Nazirliyin fəaliyyətini təşkil edir və ona rəhbərlik edir; 

-  Nazirin  müavinləri  arasında  vəzifə  bölgüsünü  aparır,  nazirliyin  müvafiq  struktur 

bölmələrinin idarə olunmasını onlara həvalə edir; 

- Nazirliyin struktur bölmələrinin funksional təyinatı və say tərkibini müəyyən edir və 

zərurət olduqda, həmin strukturda dəyişikliklər  aparır; 

-  qanunvericiliyə  uyğun  olaraq  digər  hüquqlardan  istifadə  edir  və  funksiyalar  həyata 

keçirir. 

Vergilər  Nazirliyində  nazirdən  (kollegiyanın  sədri)  və  nazirin  müavinlərindən, 

Naxçıvan  MR-nın  Vergilər  Nazirindən,  habelə  Nazirliyin  digər  rəhbər  işçilərindən  ibarət 

kollegiya  təşkil  olunur.  Kollegiyanın  tərkibi  vəzifələr  üzrə  Nazirin  təqdimatına  əsasən, 

Respublika Prezidenti tərəfindən təsdiq edilir. 

Kollegiya öz iclaslarında Nazirliyin fəaliyyəti ilə bağlı mühüm məsələlərə baxır və və 

onlar haqqında müvafiq qərarlar qəbul edir. 

---

 

458 

 

Kollegiyanın  iclasları  kollegiyanın  üzvlərinin  üçdə  ikisi  iştirak  etmək  halları  olduqda 

səlahiyyətlidir.  Kollegiyanın  iclasında  səslər  bərabər  bölündükdə  Kollegiya  sədrinin  səsi 

həlledici hesab edilir. Kollegiyanın qərarları Nazirin əmrləri ilə həyata keçirilir. 

Vergilər Nazirliyinin strukturu aşağıdakı kimidir: 

Nazir; Nazirin birinci müavini və üç müavin, müşavir, köməkçi və katiblik; 

1. Vergi siyasəti və strategiyasını araşdırmalar Baş  darəsi; 

2. daxili nəzarət Baş  darəsi; 

3. Vergi ödəyicilərinin auditi Baş  darəsi; 

4.  qtisadi təhlil və uçotun təşkili idarəsi; 

5. operativ nəzarət idarəsi; 

6. vergi borclarının məcburi alınması işinin təşkili idarəsi; 

7. kadr siyasəti və hazırlığı idarəsi; 

8. maliyyə-təsərrüfat idarəsi; 

9. informasiya texnologiyası və resursları şöbəsi; 

10. hüquqi təminat şöbəsi; 

11. mühasibatlıq; 

12. xüsusi işlər üzrə bölmə. 

Bunlarla  yanaşı,  Vergilər  Nazirliyi  yanında  vergi  cinayətlərinin  ibtidai  araşdırılması 

Departamenti fəaliyyət göstərir. 

Vergi  orqanlarında  xidmət-Azərbaycan  Respublikasının  icra  hakimiyyəti  orqanları 

sisteminə  daxil  olan  vergi  orqanları  sisteminin  funksiya  və  məqsədlərini  öz  peşəkar 

fəaliyyətləri ilə həyata keçirən respublika vətəndaşlarının dövlət qulluğunun xüsusi növüdür. 

Vergi  orqanlarında  xidmət  haqqında  qanunvericilik  Azərbaycan  Respublikasının 

Konstitusiyasından,  Vergi  Məcəlləsindən,  Dövlət  qulluğu  haqqında  Qanundan,  Azərbaycan 

Respublikasının 12 iyun 2001-ci il tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmiş Dövlət vergi orqanlarında 

xidmət  haqqında  Əsasnamədən  və  bu  xidmətin  haqqında  qaydalarını  tənzimləyən  digər 

normativ hüquqi aktlardan ibarətdir. 

Vergi orqanlarının vəzifəli şəxsləri dedikdə, vahid sistem təşkil edən vergi orqanlarında 

vəzifə tutan və nəzərdə tutulmuş qaydada xüsusi rütbələr verilmiş vətəndaşlar başa düşülür. 

Vergi  orqanlarının  vəzifəli  şəxslərinin  xüsusi  rütbələrinə  uyğun  olaraq  xüsusi  geyim 

forması və fərqlənmə nişanları müəyyən edilir. 

Beləliklə,  mövzunun  birinci  sualına  nəticə  olaraq  göstəririk  ki,  vergi-dövlətin  və 

bələdiyyələrin  fəaliyyətinin  maliyyə  təminatı  məqsədilə  vergi  ödəyicilərinin  mülkiyyətində 

olan  pul  vəsaitlərinin  özgəninkiləşdirilməsi  şəklində  dövlət  büdcəsinə  və  yerli  büdcələrə 

köçürülən məcburi, fərdi, əvəzsiz ödənişdir. 

Vergilər  Nazirliyi  Respublikada  aparılan  vahid  maliyyə  və  büdcə  siyasəti  çərçivəsində 

dövlət  vergi  siyasətinin  həyata  keçirilməsini,  dövlət  büdcəsinə  vergilərin  və  digər 

daxilolmaların vaxtında və tam yığılmasını təmin edən və bu sahədə dövlət nəzarətini həyata 

keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. 

 

 SUAL 2. Gömrük sahəsində dövlət idarəetməsinin anlayışı  

və təşkilati-hüquqi əsasları. 

 

---

 

459 

 

Azərbaycan Respublikası öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra digər sahələrdə olduğu 

kimi gömrük sahəsində də çox böyük uğurlar əldə edilmişdir. Bu mənada gömrük sahəsində 

dövlət idarəetməsi ilə bağlı əldə olunan biliklərin hüquqi əhəmiyyəti vardır. 

Bu sahənin idarəedilməsi ilə bağlı qazanılmış uğurların bir hissəsini belə qeyd etmək 

olar:  

-  Azərbaycan  Respublikasının  Gömrük  Məcəlləsi,  Gömrük  Tarifi  haqqında  qəbul 

olunmuş qanunlar;  

-  çoxsaylı normativ-hüquqi aktlar hazırlanmış; 

- gömrük işi sahəsində kadr hazırlığı, tədqiqat-ekspertiza məqsədilə tədris Mərkəzi; 

- mərkəzi laboratoriya yaradılmış; 

-  habelə  bu  işin  tətbiqi  ilə  əlaqədar  xüsusi  orqan  olan  “Gömrük  xəbərləri”  qəzeti  təsis 

olunmuş;  

-  peşəkar  gömrük  işçilərinin  hazırlanması,  formalaşması  üçün  xüsusi  ədəbiyyatlar  nəşr 

olunmuş  və  Azərbaycan  gömrük  orqanları  sisteminin  beynəlxalq  sferada  əməkdaşlıq  dairəsi 

genişlənmişdir. 

Azərbaycan Respublikasının gömrük işini malların və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan 

Respublikasının  gömrük  sərhədindən  keçirilməsinin  qaydaları  və  şərtləri,  gömrük 

ödənişlərinin  alınması,  gömrük  rəsmiləşdirilməsi,  gömrük  nəzarəti  və  gömrük  siyasətinin 

həyata  keçirilməsinin  digər  vasitələri  təşkil  edir.  Göstərilənlər  dövlətin  daxili  və  xarici 

siyasətinin tərkib hissəsi olan vahid gömrük siyasətinin həyata keçirilməsi deməkdir. 

 Azərbaycan Respublikasının gömrük siyasətinin məqsədi aşağıdakılardan ibarətdir: 

- Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisində gömrük nəzarəti və mal dövriyyəsinin 

tənzimlənməsi vasitələrindən daha səmərəli istifadənin təmin edilməsi; 

 - Azərbaycan Respublikasının daxili bazarının qorunması; 

- milli iqtisadiyyatın inkişafının stimullaşdırılması; 

 - Azərbaycan dövlətinin iqtisadi siyasətindən irəli gələn vəzifələrin yerinə yetirilməsinə 

kömək edilməsi; 

-  Azərbaycan  Respublikasının  Konstitusiyasına,  Gömrük  Məcəlləsinə  və  Azərbaycan 

Respublikasının digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq müəyyən edilən digər məqsədlər. 

Gömrük  sahəsində  dövlət  idarəetməsi  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  və 

höküməti tərəfindən həyata keçirilir. Bu sahədə aparıcı funksiya və bilavasitə rəhbərlik Dövlət 

Gömrük Komitəsinə məxsusdur. 

Azərbaycan  Respublikasının  gömrük  siyasəti  gömrük  işini  beynəlxalq  əməkdaşlığın 

genişləndirilməsinə yönəldir. Azərbaycan Respublikasında gömrük işi hamılıqla qəbul edilmiş 

beynəlxalq  normalar  və  təcrübə  ilə  uyğunlaşdırma  və  eyniləşdirmə  istişamətində  inkişaf 

etdirilir. 

Gömrük  orqanları  öz  fəaliyyətində  Azərbaycan  Respublikasının  Konstitusiyasını, 

Azərbaycan  Respublikasının  Gömrük  Məcəlləsini,  “Gömrük  tarifi  haqqında”  Azərbaycan 

Respublikasının Qanununu və digər qanunvericilik aktlarını rəhbər tutur. 

Qanunvericiliklə  müəyyən  olunmuş  hallar  istisna  olunmaqla,  heç  bir  dövlət  orqanının 

Azərbaycan  Respublikasının  digər  qanunvericilik  aktlarının  müddəalarına  uyğun  fəaliyyət 

göstərən gömrük orqanlarının səlahiyyətinə toxunan məsələlər üzrə qərar qəbul etmək, onların 

funksiyalarını  icra  etmək  və  ya  dəyişdirmək,  onlara  başqa  vəzifələr  tapşırmaq  və  ya 

fəaliyyətinə digər formada müdaxilə etmək hüququ yoxdur. 

Azərbaycan Respublikasının gömrük orqanları aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir: 

---

 

460 

 

1. Azərbaycan Respublikasının gömrük siyasətinin işlənib hazırlanmasında iştirak edir və 

bu siyasəti həyata keçirirlər; 

2. öz səlahiyyətləri daxilində Azərbaycan Respublikasının iqtisadi təhlükəsizliyini təmin 

edirlər; 

3. Azərbaycan Respublikasının iqtisadi mənafeyini qoruyurlar; 

4.ticarət-iqtisadi münasibətlərdə gömrük tənzimlənməsi vasitələrini tətbiq edirlər; 

5. gömrük rüsumları, vergilər və digər gömrük ödənişləri alırlar; 

6. Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhəddindən malların və nəqliyyat vasitələrinin 

keçirilməsi qaydalarına riayət olunmasını təmin edirlər; 

7.  gömrük  işi  sahəsində  cinayətlərə,  həmçinin  gömrük  qaydalarının  və  vergi 

qanunvericiliyinin  pozulmasına  qarşı  mübarizə  aparırlar,  narkotik  vasitələrin,  silahın, 

Azərbaycan  xalqının  və  xarici  ölkə  xalqlarının  bədii,  tarixi  və  arxeoloci  sərvətləri  olan 

əş

yaların, intellektual mülkiyyət obyektlərinin, yox olmaq təhlükəsi altında olan heyvanların 

və  bitki  növlərinin,  digər  malların  Azərbaycan  Respublikası  gömrük  sərhədindən  qanunsuz 

keçirilməsinin  qarşısını  alırlar;  beynəlxalq  terrorçuluqla  mübarizəyə  və  Azərbaycan 

Respublikasının  təyyarə  limanlarında  beynəlxalq  mülki  aviasiyanın  fəaliyyətinə  qanunsuz 

müdaxiənin qarşısının alınmasına köməklik göstərirlər; 

8.  gömrük  nəzarətini  və  gömrük  rəsmiləşdirilməsini  həyata  keçirir  və  təkmilləşdirir, 

Azərbaycan  Respublikasının  gömrük  sərhədindən  mal  dövriyyəsinin  sürətləndirilməsi  üçün 

şə

rait yarıdırlar; 

9. xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturasını aparırlar; 

10. dövlət təhlükəsizliyinin, ictimai asayişin, əhalinin mənəviyyatının, insanların həyat və 

sağlamlığının,  heyvan  və  bitkilərin,  ətraf  mühitin  qorunması,  gətirilən  malların  Azərbaycan 

istehlakçılarının  mənafeyinin  müdafiəsi  sahəsində  tədbirlər  həyata  keçirilməsinə  kömək 

edirlər; 

11. öz səlahiyyətləri daxilində valyuta nəzarətini həyata keçirirlər; 

12.  müəyyən  edilmiş  qaydada  Azərbaycan  Respublikası  Milli  Məclisinə,  Azərbaycan 

Respublikası  Prezidentinə,  başqa  dövlət  orqanlarına,  idarə,  müəssisə  və  təşkilatlara, 

vətəndaşlara gömrük məsələləri üzrə məlumatlar verilməsini təmin edirlər; 

13.  dövlətin  vahid  maliyyə-təsərrüfat  siyasətinin  həyata  keçirilməsində  iştirak  edir, 

gömrük orqanlarının maddi-texniki bazasını inkişaf etdirir, bu orqanların işçiləri üçün lazımi 

ə

mək və sosial şərait yaradırlar. 

Gömrük  orqanlarının  əsas  vəzifələri  Azərbaycan  Respublikasında  gömrük  işini  təşkil 

etmək  və  onu  təkmilləşdirmək,  gömrük  siyasətini  həyata  keçirmək,  respublikanın  iqtisadi 

mənafeyini və təhlükəsizliyini qorumaq, gömrük ərazisinin vahidliyini təmin etmək, qabaqcıl 

gömrük  tənzimlənməsi  vasitələrinin  tətbiqini  təşkil  etmək,  gömrük  işinə  dair  və  digər 

qanunvericiliyə əməl olunmasını təmin etməkdir. 

Azərbaycan  Respublikasının  gömrük  orqanları  vahid  sistem  təşkil  edən  hüquq-mühafizə 

orqanlarıdır.  Biz  qeyd  etdik  ki,  gömrük  orqanlarına  bilavasitə  rəhbərliyi  Azərbaycan 

Respublikasının  Dövlət  Gömrük  Komitəsi  həyata  keçirir.  Dövlət  Gömrük  Komitəsi 

Azərbaycan  Respublikasında  gömrük  işi  sahəsində  dövlət  siyasətini  həyata  keçirən  mərkəzi 

icra hakimiyyəti orqanıdır. Dövlət Gömrük Komitəsi ona həvalə edilmiş vəzifələri bilavasitə 

özü və ya tabeliyində olan gömrük orqanları, idarə və təşkilatlar vasitəsilə həyata keçirir. 

Dövlət  Gömrük  Komitəsinin  üzərinə  qoyulmuş  vəzifələri  yerinə  yetirmək  üçün  Gömrük 

Komitəsinin aşağıdakı hüquqları vardır: 

---

 

461 

 

- gömrük siyasətinin təkmilləşdirilməsinə dair təkliflər hazırlamaq;  

-  gömrük  işi  haqqında  qanunvericilik  aktlarının  və  digər  hüquqi  aktlarının  layihələrini 

hazırlamaq;  

- dövlət təhlükəsizliyinin, ictimai qaydaların, əhalinin mənəviyyatının, insanların həyat və 

sağlamlığının, heyvan və bitkilərin, ətraf mühitin qorunması; 

-  daxili  bazarın  və  Azərbaycan  istehlakçılarının  mənafeyinin  müdafiəsi  üzrə  tədbirlərin 

həyata keçirilməsində gömrük orqanlarının iştirakını təmin etmək;  

- gömrük recimlərinin müəyyən edilməsi və s. 

Bunlardan  əlavə,  Dövlət  Gömrük  Komitəsinin  ona  həvalə  edilmiş  vəzifə  və  funksiyaları 

həyata  keçirmək  üçün  Azərbaycan  Respublikası  qanunvericiliyində  nəzərdə  tutulmuş  digər 

hüquqları vardır:  

-  mərkəzi icra  hakimiyyəti  orqanları da daxil olmaqla,  hüquqi-təşkilati  formasından  asılı 

olmayaraq,  müəssisələrdən  və  təşkilatlardan,  habelə  vəzifəli  şəxslərdən  və  fiziki  şəxslərdən 

sənədlər və məlumatlar tələb etmək;  

- gömrük işi məsələləri üzrə koordinasiya və ekspert şuraları, işçi qrupları və müvəqqəti 

yaradıcı kollektivlər təşkil etmək; gömrük işi və gömrük siyasəti problemlərinin həlli məqsədi 

ilə müqavilə əsasında xarici ölkələrin mütəxəssisləri və alimləri də daxil olmaqla, elmi işçiləri, 

mütəxəssisləri cəlb etmək;  

- rabitə və məlumatların ötürülməsinin xidməti sistemini yaratmaq; tabeçiliyindəki idarə, 

müəssisə  və  təşkilatların  fəaliyyətinə  rəhbərlik  etmək,  onların  əsasnamələrini  və 

nizamnamələrini  təsdiq  etmək,  onların  rəhbərlərini  təyin  etmək,  maliyyə-təsərrüfat 

fəaliyyətinin yoxlanılmasını və təftişini həyata keçirmək və s. 

Dövlət  Gömrük  Komitəsi  öz  səlahiyyətləri  daxilində  gömrük  işi  üzrə  Azərbaycan 

Respublikasının  bütün  ərazisində  qüvvədə  olan,  bütün  dövlət  orqanları,  hüquqi-təşkilati 

formasından  asılı  olmayaraq,  idarələr,  müəssisələr  və  təşkilatlar,  habelə  vəzifəli  şəxslər  və 

fiziki şəxslər tərəfindən icrası məcburi olan normativ aktlar qəbul edir. 

Dövlət Gömrük Komitəsinin fəaliyyəti Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 oktyabr 

1998-ci  il  tarixli  Fərmanı  ilə  təsdiq  edilmiş  “Azərbaycan  Respublikasının  Dövlət  Gömrük 

Komitəsi haqqında” Əsasnamə ilə nizamlanır. 

Azərbaycan  Respublikasında  bütün gömrük  orqanlarına rəhbərliyi  həyata  keçirən  Dövlət 

Gömrük  Komitəsinə  sədr  başçılıq  edir.  Sədr  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti 

tərəfindən vəzifəyə təyin edilir və azad edilir. 

 Dövlət  Gömrük  Komitəsinin  sədr  müavinləri  sədrin  təklifinə  əsasən,  Azərbaycan 

Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin edilir və vəzifədən azad edilir. 

Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir: 

-  Azərbaycan  Respublikasının  Dövlət  Gömrük  Komitəsini  təmsil  edir,  digər  dövlət 

orqanları ilə onun qarşılıqlı fəaliyyətini təmin edir; 

- Dövlət Gömrük Komitəsi sədrinin müavinləri arasında vəzifə bölgüsü aparır; 

- komitənin səlahiyyətləri daxilində normativ aktları imzalayır (təsdiq edir) və onların icra 

vəziyyətinin yoxlanılmasını təşkil edir; 

-  Dövlət  Gömrük  Komitəsinin  struktur  bölmələrinin  və  tabeçiliyindəki  digər  idarə, 

müəssisə  və  təşkilatların  əsasnamələrini  (nizamnamələrini)  təsdiq  edir;    komitənin  müəyyən 

olunmuş  say  tərkibi  və  əmək  haqqı  fondu  hədlərində  ştat  cədvəlini,  idarəetmə  apartının 

saxlanılması üçün semta xərclərini təsdiq edir; 

---

 

462 

 

-  gömrük  orqanlarının  və  tabeliyindəki  digər  müəssisə  və  təşkilatların  işçilərini 

mükafatlandırır; 

- ona verilmiş ayrı-ayrı səlahiyyətlərdən tabeçiliyindəki vəzifəli şəxslərin istifadə etməsinə 

icazə verir və başqa funksiyaları da həyata keçirir. 

 Dövlət  Gömrük  Komitəsində  sədrdən  (kollegiyanın  sədri)  və  sədrin  müavinlərindən, 

habelə  gömrük  orqanlarının,  gömrük  laboratoriyalarının,  tabeçilikdə  olan  digər  idarə, 

müəssisə və təşkilatların rəhbər işçilərindən ibarət kollegiya təşkil olunur. Kollegiyanın tərkibi 

vəzifələr  üzrə  Dövlət  Gömrük  Komitəsi  sədrinin  təqdimatına  əsasən  Azərbaycan 

Respublikasının  Prezidenti  tərəfindən  təsdiq  edilir.  Kollegiya  öz  iclaslarında  Komitənin 

fəaliyyəti ilə bağlı mühüm məsələlərə baxır və onlar haqqında qərar çıxarır. 

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsi dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına 

və həmçinin, qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər mənbələr hesabına maliyyələşdirilir.  

Dövlət  Gömrük  Komitəsi  hüquqi  şəxsdir;  onun  üzərində  Azərbaycan  Respublikasının 

Dövlət  gerbi  təsvir  olunmuş  və  öz  adı  yazılmış  möhürü,  müvafiq  möhür  və  ştampları, 

blanklarda və kredit təşkilatlarında hesabı (o cümlədən, valyuta hesabı) vardır. 

Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Gömrük  Komitəsinin  strukturu  aşağıdakı  qaydada 

qurulur: 

1. sədr; 

2. sədrin birinci müavini, müavinləri və köməkçisi; 

3. ğömrük nəzarətinin təşkili Baş  darəsi; 

4. qaçaqmalçılıq və gömrük qaydalarının pozulması ilə mübarizə Baş  darəsi; 

5. Maliyyə-taarif və valyuta nəzarəti Baş  darəsi; 

6.  stintaq  darəsi; 

7. Kadrlar  darəsi; 

8. Statistika və təhlil  darəsi; 

9.  şlər  darəsi; 

10. Əsaslı tikinti və maddi-texniki təchizat  darəsi; 

11.  speksiya  darəsi; 

12. Xarici əlaqələr şöbəsi; 

13. Mühasibat və uçot şöbəsi; 

14. Mətbuat xidməti şöbəsi; 

15. Hüquq şöbəsi; 

16. Məxfi şöbə; 

17. Növbətçi hissə; 

18. Təsərrüfat xidməti; 

19. Analitik şöbə; 

20. Mühafizə dəstəsi. 

Beləliklə, mövzunun ikinci sualına nəticə olaraq göstəririk ki, Azərbaycan Respublikasının 

gömrük ərazisində gömrük nəzarəti və mal dövriyyəsinin daha səmərəli tənzimlənməsi, daxili 

bazarın  qorunması,  milli  iqtisadiyyatın  inkişafının  stimullaşdırılması,  dövlətin  iqtisadi 

siyasətindən  irəli  gələn  vəzifələrin  həyata  keçirilməsi,  habelə  beynəlxalq  normalara  uyğun 

gömrük işinin aparılmasıdır. 

 

N Ə T   C Ə 

---

 

463 

 

Azərbaycan Respublikası dünya inteqrasiyasına yol açdığı bir vaxtda və onun hüquqi 

dövlət kimi formalaşmasında vergi və gömrük sahəsinin rolu böyükdür. 

Respublikamızda  dövlət  vergi  siyasətinin  həyata  keçirilməsini,  dövlət  büdcəsinə 

vergilərin və digər daxilolmaların vaxtında və tam yığılmasını təmin edən, bu sahədə dövlət 

nəzarətini  həyata  keçirən  mərkəzi  icra  hakimiyyəti  orqanı  olan  Vergilər  Nazirliyi 

yaradılmışdır. 

Mövzunun  birinci  sualında  həm  də  vergiyə  anlayış  verdik.  Vergi-dövlətin  və 

bələdiyyələrin fəaliyyətinin maliyyə təminatı məqsədilə vergi ödəyicilərinin mülkiyyətində 

olan  pul  vəsaitlərinin  özgəninkiləşdirilməsi  şəklində  dövlət  büdcəsinə  və  yerli  büdcələrə 

köçürülən məcburi, fərdi, əvəzsiz ödənişdir. Azərbaycan Respublikasında dövlət vergiləri, 

muxtar  respublika  və  yerli  vergilər  (bələdiyyə  vergiləri)  müəyyən  edilir.  Bu  sualda 

həmçinin  vergi  sahəsində  dövlət  idarəetməsinin  təşkilati-hüquqi  əsasları  da  öz  əksini 

tapmışdır. 

Mövzunun ikinci sualında qeyd olunmuşdur ki, Azərbaycan Respublikasının gömrük 

işini  malların  və  nəqliyyat  vasitələrinin  gömrük  sərhədindən  keçirilməsinin  qaydaları  və 

şə

rtləri,  gömrük  ödənişlərinin  alınması,  gömrük  rəsmiləşdirilməsi,  gömrük  nəzarəti  və 

gömrük  siyasətinin  həyata  keçirilməsinin  digər  vəsaitləri  təşkil  edir.  Respublikamızda 

dövlətin  daxili  və  xarici  siyasətinin  tərkib  hissəsi  olan  vahid  gömrük  siyasəti  həyata 

keçirilir. 

Mövzunu əhatə edən sahələrin fəaliyyəti ilə bağlı əldə etdiyiniz hüquqi biliklər sizin 

təcrübi  fəaliyyətinizdə  köməkçiniz  olacaqdır.  Bu  qarşılıqlı  əlaqə  həm  də  ondadır  ki,  həm 

vergi, həm də gömrük orqanları hüquq-mühafizə orqanlarıdır.