Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc
Yüklə 2,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÖZ HALINA VƏ ZƏMANƏN İN GEDİŞİNƏ DAİR
32 Dünyanın işindən çəkib əl-ayaq, Fikir zəncirində olmuşdum dustaq. Gözlərim örtülü, könlüm ayıqdı, Aramaq işində zehnim sayıqdı. Deyirdim ki, qurum eylə bir tələ, Ən gözəl bir şikar keçirim ələ. Baş qoydum dəlitək qəm boğa-boğa Maral sağrısından yumşaq yastığa. Gah başım dizimin üstündə dalğın, Yer - başım altında, göy – ayağımın 37 . Dayanmaz varlığım rəqs edər bütün, Başım kürsü olmuş ayağım üçün. Düşüncəm yol ölçüb etsə də cövlan, Cismim böyrü üstə tozlara qəltan. Tənimi bir yana buraxdım artıq, Canı can çölünə götürdüm azıq. Gah gizlin lövhədən ibrətlər aldım, Gah keçmiş sühüfdən hikmətlər aldım. Şam kimi od düşmüş mənim bağıma, Bağım döndü mənim odlu dağıma. Günəş qarşısında əriyəntək mum, O mumla gözümdən çəkildi yuxum 38 .
Gözlərdən yuxunu mum ilə çəkir. O müdhiş keçidlər başında bu an Pak olan əqlim də uçdu başımdan. Daldım xoş yuxuya coşarkən damaq, Gözümdə canlandı səfalı bir bağ. O rəngin bağçadan dərirdim xurma, Verirdim kim çıxsa mənim qarşıma. O xurmadərən ki durdu yuxudan, Dimağı atəşdi, ağzı bir ümman. Müəzzin başlarkən birinci qunut Ki: "Sübhanə həyyəlləzi layəmut" 39 . Məndən də ucaldı bir acı nalə, Özümü unutdum, daldım xəyalə. Uğurlu bir səhər doğunca fələk,
33 Yenidən canlandım səhər yelitək. Gecələr nur saçan şamı yaxaraq, Fikrimdən şam kimi yanırdım ancaq. Başladı ürək, dil: "Şer yaz" deyə, Harut, Zöhrə kimi cadugərliyə 40 .
Şerə ən yeni bir üsul arayım. Yeni nəğmələrlə başlayım kəlam, Keçmişlər ruhuna göndərim salam. Bir çıraq yandırım bir pərvanədən, Bir ağac bəzəyim kiçik danədən. Bu barlı ağacdan kim meyvə dərsə, Söyləsin xoşbəxtdir bu bağdan kimsə 41 . Ancaq bir şərtim var: bir para dəcəl Qonşunun malına uzatmasın əl 42 .
Dürr, gövhər satanlar şahənşahıyam. Xalq başaq yığandır, mən əkinçiyəm, Kirəçi deyiləm, ev sahibiyəm. Bu bazarda necə büsat açım mən, Arxayın deyiləm yol kəsənlərdən. Varmı bu bazarda bir dükan açan, Varına dörd yandan dəyməsin ziyan? Damcı oğrusundan qorxarmı dəniz? Buludum yağdırar ondan çox, şəksiz 43 . Ay işığı qədər olsa yüz çıraq, Yenə günəş ona vuracaqdır dağ 44 .
Eşitdim, bir yoxsul ciyər qaniylə Köhnə bir əşrəfi keçirdi ələ. Ona söyləmişdi varlı kimsələr: "Zəri - zər, xəzinə - xəzinə çəkər". Sürətlə üz qoydu bazar səmtinə, Köhnə əşrəfiylə tapsın xəzinə. 34 Bir sərraf dükanı gördü çox geniş, Bir yerdə bu qədər qızıl görməmiş. Bir yığın qızıl var günəşdən parlaq, Hər yan əşrəfidir bir neçə qalaq. Xəzinə xülyası beyninə batdı, Qızılı xəzinə üstünə atdı. Əlindən uçunca dəyərli varı, Yüyürdü qalanmış qızıla sarı. Qızılı atmaqdan oldu peşiman, Birə yüz almağa tapmadı imkan. Qızılı atınca qəm çökdü gözə, Nə üçün bir qızıl qarışdı yüzə? Fəryada başladı "qızılım" deyə, Yalvardı cəvahir satan kişiyə: - Bu ömrüm uzunu hey çalışaraq, Əlimə bir qızıl keçirdim ancaq. Mənə söyləmişdi axmaq bir nəfər: "Zəri - zər, xəzinə - xəzinə çəkər". Həmin bu qızıllı dükana çatdım, Qızılı qızılın üstünə atdım. Atdım ki, əşrəfi çəksin xəzinə, Çox qızıl onu da çəkdi özünə. Gülərək o sərraf, o azad insan, Söz açdı qızılın qarışmasından: - Çox gedə bilərmi azın üstünə? Yüz getməz, bir gedər yüzün üstünə. Kim ki sərvətimi çapmaq istəyir, Yolumda bu məsəl bir keşikçidir: Dəyirman bu qədər hay-küy qoparır, Muzdurdur, ununu divan aparır. Oğrudan əlmüzdüm budur nəhayət: "Oğrudur" deməyə etməz cəsarət. Baxsana, yol kəsər quldur-qaralar, Dünyanı ki, qara rəng ilə boyar. Gündüzlər: "Göz gözdən utanır" deyə, Talanı, qarəti qoyar gecəyə. Ancaq söz qulduru şəfəq sökərkən, 35 Qələmi yontaraq müşkin söyüddən Fikrimi qapırlar, könlüm əmindir, Buxaraya getsə o, Gəncənindir. Gizlində mətaha çıxmaz müştəri, Oğurluq bir malın olmaz dəyəri. Ayıblar açığa çıxdığı zaman Əlin də, qəlbin də dərdlənir bundan. Oğurluq maldan səs çıxmazsa, bişəkk, O malı darğalar aparmış demək. Göz yumdum bu işə, çünki ruzigar Hər yaxşı-yamanı edər aşikar. Dövranın çəkisi çəkər hər işi, Çəkiyə girməmiş qalmaz bir kişi. ÖZ HALINA VƏ ZƏMANƏNİN GEDİŞİNƏ DAİR O gülgün şərabdan, saqi, ver nişan, Ver mənə sərxoşlar içən dərmandan. O acı dərmanla məst olum bu gün, Özümü unudum bəlkə büsbütün. Nizami, yetər bu şöhrət qazanmaq, Qocaldın, gəncliyi daha gəl burax. Qızmış aslan kimi pəncə aç, artıq Özünə tülkütək vermə yaraşıq... Eşitdim, rəng sevən bir rus tülküsü Özünə verərmiş bir gəlin süsü, Qopunca toz, külək, yağış, burağan, Tükünü çıxarmaz o gün yuvadan. Qucaqlar deşiyin bir bucağını, Acından yalar öz əl-ayağını. Sorar öz qanını dəri altından, O dəri becərər, başqa kəslər can. Elə ki, əcəli yetişər birdən, Dərisi canına kəsilər düşmən.
Yüklə 2,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|