Microsoft Word Kitab-2 cbs doc



Yüklə 9,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə58/71
tarix04.08.2018
ölçüsü9,97 Mb.
#60775
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   71

191
n z r  ala bilm l ri üçün informasiyanın t min edilm si vasit sil
elektron kütl vi informasiya vasit l rin  dövl t t r find n xüsusi 
d st k t l b olunur. 
16. Azlıqların dilind  yayıma maliyy   d st yinin t min 
olunması üçün dövl tl r  ça ırı  milli azlıqlara m nsub olan 
xsl r üçün yayım mediasına mü ss rlikd   s m r li b rab rlik 
t l bl rind n ir li g lir. “M rk zi Avropa T
bbüsü”nün
“Azlıqların Müdafi si” üçün S n dinin 19-cu madd sind  dig r
m s l l rl  yana ı, bel  bir  rt ir li sürülür ki, “müvafiq dövl tin
normativ aktlarına v  mümkün maliyy  yardımına uy un olaraq, 
dövl tl r milli azlıqlara m nsub olan  xsl rin öz dill rind
mediaya buraxılmaq hüququnu t min etm lidirl r”. Ayrı-seçkiliy
yol verilm m si prinsipi t l b edir ki, azlıqların dill rind  yayımı
h yata keçir nl r kütl vi informasiya vasit l ri üçün dövl t
yardımından
dal tli nisb td  pay alsınlar. Avropa Dil 
Xartiyasının 11-ci madd sinin 1(f) b ndi bel  bir  rt ir li sürür ki, 
i tirakçı dövl tl r ya “qanunun ümumiyy tl  kütl vi informasiya 
vasit l rin  maliyy  yardımını n z rd  tutdu u hallarda bölg l rin 
v  ya azlıqların dill rind n istifad  ed n kütl vi informasiya 
vasit l rinin  lav   x rcl rini öd m li”, ya da “maliyy  yardımına
dair mövcud t dbirl ri bölg l rin v  ya azlıqların dill rind
audiovizual istehsala da  amil etm lidirl r”.
Azlıqların dill rind  audiovizual  s rl rin istehsalına v
yayımına g ldikd , yuxarıda qeyd edildiyi kimi, Avropa Dil 
Xartiyasının 11-ci madd sinin 1(d) b ndi “bölg l rin v  ya 
azlıqların dill rind  audio v  audiovizual  s rl rin istehsalını v
yayımını h v sl ndirm k v  (v  ya) ona  rait yaratmaq” 
v zif sini i tirakçı dövl tl rin üz rin  qoyur. Avropa  urası
Nazirl r Komit sinin “Audiovizual istehsalı az olan, yaxud co rafi
v  ya dil dair si m hdud olan ölk l rd   v  ya bölg l rd  istehsal 
olunan audiovizual  s rl rin Avropa televiziya bazarlarında
yayılmasını v  efir  verilm sini h v sl ndirm k m qs di da ıyan
Prinsipl r Toplusu” adlanan R (93) 5 saylı Tövsiy sind  Komit
bel  bir fikri vur ulayıb ki,  HAK-ın 10-cu madd sind
ks olunan 
azadlıqlar “audiovizual istehsalı az olan, yaxud co rafi v  ya dil 


192
dair si m hdud olan ölk l rd  v  bölg l rd  audiovizual  s rl rin
istehsalçılarına öz  s rl rini yaymaq üçün Avropa televiziya 
bazarlarına s m r li çıxı  imkanının verilm si yolu il  onlar 
t r find n s m r li
kild  h yata keçiril  bil r”. 
Avropa Birliyi ç rçiv sind   q bul edilmi  97/36/EC saylı
Direktivin Preambulasının 31-ci b ndind  “h r bir üzv dövl tin
audiovizual istehsal qabiliyy ti v  Avropa Birliyind  daha az 
istifad  olunan dill ri qorumaq t l batı n z r  alınmaqla”, 
müst qil istehsalçıların Birlik t r find n h v sl ndirilm si t l batı
vur ulanır. “Müst qil istehsalçı” terminin  anlayı  ver rk n üzv 
dövl tl r “istehsal  irk ti üz rind  mülkiyy t hüququ, eyni 
yayımçı üçün t min edil n proqramların miqdarı v  tör m
hüquqlara malik olmaq kimi meyarlara lazımi diqq t
yetirm lidirl r”. (Avropa Parlamentinin v
uranın 30 iyun 1997-
ci il tarixli 97/36/EC saylı Direktivi; h min Direktivl
uranın
“Üzv dövl tl rd  televiziya yayımı f aliyy tl rinin h yata
keçirilm sin  aid olan, qanunla, normativ aktla v  ya inzibati 
t dbirl  mü yy n edil n b zi müdd aların koordinasiyası”
haqqında 89/552/EEC saylı Direktivin
lav l r edilib). 
17. Azlıqların dill rind  yayım üçün imkanların yaradılması
t l bi yuxarıda adları ç kil n s n dl rin çoxunun t l bl rind
n z rd  tutulmu dur. Avropa Dil Xartiyasının 11-ci madd sinin 
1(g) b ndi i tirakçı dövl tl rd n aydın
kild   t l b edir ki, 
“bölg l rin v  ya azlıqların dill rind n istifad  ed n jurnalistl rin 
v  kütl vi informasiya vasit l rinin dig r personalının t limin
yardım etsinl r”.
(119)
Göründüyü kimi, Az rbaycan özünün multikulturalizm 
siyas tinin h yata keçirilm sind  BMT, AT T, Avropa  urası,
Avropa Birliyi,  slam 
m kda lıq T kilatı, UNESKO v  dig r
nüfuzlu beyn lxalq qurumlarla  m kda lı a xüsusi  h miyy t
verir.
Az rbaycan Respublikasının t r fdar çıxdı ı beyn lxalq 
müqavil l r ölk  Konstitusiyası v  referendumla q bul edil n
aktlar istisna olmaqla, dig r normativ hüquqi aktlardan üstün 
qanuni qüvv y  malikdir. Konstitusiyanın 151-ci madd sin


193
sas n, “Az rbaycan Respublikasının qanunvericilik sistemin
daxil olan normativ hüquqi aktlar il  (Az rbaycan Respublikasının
Konstitusiyası v  referendumla q bul edil n aktlar istisna olmaqla) 
Az rbaycanın t r fdar çıxdı ı dövl tl rarası müqavil l r arasında
ziddiyy t yaranarsa, o zaman beyn lxalq müqavil l r t tbiq edilir. 
Lakin h r bir dövl t beyn lxalq normaların t tbiqin  dair öz daxili 
mexanizml rini v  qaydalarını mü yy n etm k hüququna malikdir. 
Konkret olaraq, Az rbaycan Respublikasının t r fdar çıxdı ı
beyn lxalq müqavil l r ratifikasiya edildikd n sonra ölk nin
hüquq sisteminin ayrılmaz t rkib hiss sin  çevrilir. 
Az rbaycan beyn lxalq qurumların multikulturalizm, 
tolerantlıq sah sind  q bul etdiyi hüquqi s n dl r  bu v  ya dig r
formada öz münasib tini bildirir, h min s n dl ri dövl tin milli 
maraqlarına uy un g ldikd  imzalayır, t sdiq edir. 
Burada bir nüansa da toxunmaq ist rdik. Beyn lxalq Media 
Diversity nstitute (MD ) t kilatı 2008-ci ild  Qafqaz regionunda 
K V-l rin monitorinqini h yata keçirib. Monitorinqin n tic l rin
sas n, Az rbaycanda milli azlıqlara dair yazılan m qal l r ümumi 
yazılan m qal l rin 1%-d n azını t kil edib. Erm nistanda bu 
göst rici 1,7%, Gürcüstanda is  7,5% olub.  T bii ki, bu, 2008-ci 
ilin statistikasıdır, o zamandan bu gün  q d r çox  ey d yi ib.
A a ıda dünyanın bir çox dövl tl rind  ya ayan milli 
azlıqlara h min ölk l rin mediasında münasib t v  onların K V
orqanları haqqında m lumat verm y  çalı aca ıq. Dünyanın
müxt lif ölk l rind  ya ayan az rbaycanlıların h min dövl tl rd
milli azlıq hesab olundu unu n z r  alıb, yaratdıqları internet 
resursları v  qeydiyyatdan keçir r k f aliyy t göst rdikl ri çap 
media vasit l ri il  ba lı informasiya verm yi z ruri hesab edirik. 
Bu K V orqanlarının h r biri ayrı-ayrılıqda Az rbaycan
m d niyy ti v  tarixini f aliyy t göst rdikl ri ölk l rd   t bli
etm kl  milli v  etnik qrupların bu ölk nin m d ni h yatındakı
i tirakını, yerli  hali il  qar ılıqlı münasib tl rin inteqrasiyasını
d st kl yir. Daha çox müxt lif ölk l rd   f aliyy t göst r n
Az rbaycan diaspor t kilatlarının, ictimai birlikl rinin t sisçiliyi
il  yaradılan bu K V orqanlarının m qs di  h min  ölk l rd  milli 


Yüklə 9,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   71




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə