Microsoft Word Kitab-2 cbs doc

197
“Trialetis Ekspresi”, Tetridz aro b l diyy sind  aylıq
“Didqorelebi” q zetl ri d rc edilir. Bu q zetl r vasit sil  qeyri-
gürcüdilli haliy  lazımi informasiya çatdırılır. Samsxe-Cavaxeti 
regionunda gürcüdilli regional h ft lik “Samxretis Karibçe” q zeti
d  d rc olunur. 
(120)
“Gürcüstan az rbaycanlıları” 
q zeti 2008-ci ild n
“Gürcüstan M nim V t nimdir” C miyy ti t r find n n r olunur. 
Q zetd  Gürcüstan az rbaycanlılarının probleml rin  geni  yer 
verilir. Bundan ba qa, q zet kollektivinin  sas m qs dl rind n biri 
bu ölk d  ya ayan az rbaycanlıların hüquqi maarifl ndirilm si
i in  töhf  verm kdir. Bu m qs dl  q zetd  müt madi olaraq yeni 
q bul olunmu  qanunların Az rbaycan dilind  m tnl ri d rc olunur 
v  hüquq unasların
rhl ri verilir. 
www.gak.ge – Gürcüstan Az rbaycanlıları Konqresinin 
internet s hif sidir. Sayt sad   v  göz g limli dizaynlıdır.
nformasiya bollu u diqq ti c lb edir. “Q zet”, “Video”, 
“Fotoqalereya” bölüml ri vardır. Borchali.net portalına keçid 
verilir.
“Region Press”  q zeti 2008-ci ild n Gürcüstanda Marneuli 
Az rbaycanlılarının M d niyy t M rk zi t r find n n r olunur. 
Burada M d niyy t M rk zinin f aliyy ti, keçirdiyi t dbirl r,
el c   d  Az rbaycan-Gürcüstan  laq l ri il  ba lı m lumatlara 
geni  yer verilir. Q zet Az rbaycan m d ni irsinin t bli in   d
xüsusi
h miyy t verir. Gürcüstanda ya ayan az rbaycanlı
g ncl rin t hsil s viyy sinin yax ıla dırılması v   c miyy t
inteqrasiyası sah sind  mövcud probleml r q zetin diqq t yetirdiyi 
sas movzulardandır.
“Ziya” 
q zeti Gürcüstan Az rbaycanlıları Ziyalılar 
Birliyinin m tbu orqanı olaraq 2006-cı ild n n r edilir. Q zetd
Gürcüstanda ya ayan az rbaycanlı ziyalılar haqqında maraqlı
m lumatlara, habel , soyda larımızın t hsil sah sind  qar ıla dı ı
probleml rl
laq dar materiallara kifay t q d r geni  yer ayrılır.
Türkiy  2000-ci ild  Avropa Birliyi (AB) il
m kda lı ın
bütün
rtl rini özünd  birl dir n Birliy  Qo ulma S n di q bul
ed r k, onun ç rçiv sind  üz rin  qoyulan öhd likl rin yerin

---

198
yetirilm sin     ba layıb. Lakin AB-nin Türkiy  üz rin  qoydu u
t l bl r, sad c , Helsinkid   q bul edilmi  öhd likl rin yerin
yetirilm si il  bitmirdi. Avropa Birliyi Türkiy  üz rin   b zi
“ rtl r” d  qoyurdu. Bu  rtl r iç risind  milli azlıqların
hüquqlarının qorunması, xüsusil  Türkiy d  kürdl r  münasib t
AB-nın daima diqq tind  olan m s l l rd ndir. Türkiy  höküm ti
kürd m s l sinin onun daxili i i olmasını d f l rl  qeyd etm sin
baxmayaraq, AB h l   d  Türkiy d  insan hüquqları v  milli 
azlıqlara (xüsusil  kürdl r ) münasib tin Avropa standartlarına 
uy un olmadı ını iddia edir. 
1998-ci ild n etibar n, Avropa Birliyinin Türkiy y   t qdim 
etdiyi nki af m ruz l rinin hamısında (2006-ya q d r) Türkiy nin
milli azlıqlara münasib tinin AB standartlarına uy un g lm diyi
b yan edilmi dir. M s l n, 1998-ci ild  verilmi
nki af
m ruz sinin “Milli azlıqların hüquqları v  onların qorunması”
bölm sind  Lozanna sazi in  (1923)  sas n, Türkiy d  erm nil r
(50 min), y hudil r (25 min), yunanlar (5 min) olmaqla 3 milli 
azlı ın ya adı ı qeyd edilir. Bununla yana ı, Türkiy d  sayı 8-15 
milyon arasında d yi diyi t xmin edil n kürdl r d  ya ayır.
2000-2001-ci ill rd  Türkiy y   t qdim olunan  nki af
m ruz l rind  AB Türkiy nin Milli azlıqların qorunması üçün 
Avropa
urası Ç rçiv  Sazi ini imzalamadı ını v  Lozanna 
sazi ind  n z rd  tutulan milli azlıqlardan ba qa (bunlar erm nil r, 
y hudil r v  yunanlardır) dig r milli azlıqların hüquqlarını
tanımaması il  ba lı m s l d  heç bir ir lil yi in ba
verm m sind n  narahatlı ını ifad  edirdi. Xüsusil , televiziya 
yayımı v   t hsil sah sind  milli azlıqların hüquqlarının
qorunmadı ını vur ulayan AB Komissiyası 3984 saylı q rarla 
düny vi m d niyy tin, elmin inki afına fayda ver n dill r istisna 
olmaqla, radio v  televiziya verili l rinin, yalnız, türkc  yayımına 
icaz  verildiyini bildirirdi. B zi hallarda istisnalarla kürd dilinin 
i l dilm sin  icaz  verilirdi. T hsil sah sind  is  xüsusi icaz
olmazsa, Türk  dilind n savayı dig r dill rin i l dilm si qada an
olunmu dur.
2001-ci ild   t qdim olunan m ruz d  Türkiy ni, t qrib n,

---

199
eyni m s l l rd  günahlandıran AB bildirirdi ki, ba da radio v
televiziya sah si olmaqla, milli azlıqların hüquqları sah sind  cüzi 
yax ıla malar (m s: kürdc  mahnılar v   m h ll  reportajlarının
aparılmasına icaz  verilm si)  göz  çarpsa da, t hsil sah sind
bunu söyl m k olmaz. H tta, Konstitusiya islahatında da türk 
dilind n ba qa dig r dild   t hsilin aparılmasına qada a
qoyulmu dur.
(121)
Avropa Birliyi, yalnız, 2004-cü ild  verdiyi m ruz d  milli 
azlıqlar m s l sind  Türkiy d n nisb t n razılı ını ifad  edirdi. 
Bu, sas n, Konstitusiya d yi ikliyi n tic sind  türkc d n savayı,
dig r dill rin i l dilm si üz rin  qoyulan qada anın götürülm si 
il
laq dar idi. Y ni, 2004-cü ild n ba layaraq, kürd dili daxil 
olmaqla bütün dill rd  radio, televiziya yayımlarına v  bu dill rin
öyr nilm si prosesinin s rb stl dirilm sin  icaz  verilirdi. 
2006-cı il m ruz sind  is  Avropa Birliyi Komissiyası
Diyarb kird  iki yerli televiziya kanalına v
anlı Urfada radio 
kanalına kürd dilind  yayıma icaz  verilm sind n b hs edirdi. 
Ancaq s n dd  kino v  musiqi proqramları istisna olmaqla, dig r
proqramların yayımına konkret müdd tin qoyulması, kürd dilini 
öyr d n proqramların yayımına is  icaz  verilm m si qeyd 
edilirdi.
30 sentyabr 2013-cü ild  Ba  nazir R c p Tayyib  rdogan
(hazırda prezident – N.N.) “Demokratikl m  Paketi” adlanan 
islahatlar paketinin m
zini Ankarada keçiridyi m tbuat konfran-
sında jurnalistl r  açıqladıqdan sonra g rginliy  bir müdd t ara 
verildi. “Demokratikl m  Paketi”nd  milli azlıqlara daha geni
haqlar verilm si, siyasi azadlıqların geni l ndirilm sin  dair mad-
d l r ks olunurdu. Burada n z rd  tutulan islahatların bir qismi 
qanunlarda d yi iklik olunmasını, bir qismi hökum tin q rarlarının
q bul edilm sini, b zil ri is  inzibati idar etm  orqanlarının
t limatlarında düz li l ri t l b edirdi. 
Bu islahatlar Türkiy d  xüsusil  kürd milli azlı ı il  on 
ill rdir davam ed n münaqi nin aradan qaldırılmasında
sas
h lledici i l r hesab edilir. 
(122)
2016-cı ild  Türkiy nin  Basın Yayın Komissiyası  vaxta ırı

---