Microsoft Word Kitab-2 cbs doc



Yüklə 9,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/71
tarix04.08.2018
ölçüsü9,97 Mb.
#60775
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   71

28
lak” ( u a, 1915); “A xasanki dro ak” (Bakı, 1916); “Berasnund”, 
“Ozer” (Bakı, 1916); “Kayler” (G nc , 1916); “Netsuk” ( u a,
1916); “Aparaj” ( u a, 1918), “A xatvorn dzaym” (Bakı, 1918); 
“Banvori Xosk”, “Zeraçnund” (Bakı, 1918); “Merdzaym” (G nc ,
1918); “Terekati”, “Sepor” (Bakı, 1918); “Karabaxi Suranc” 
( u a, 1918); “Artsax” ( u a, 1919);  “Nor Kyank” ( u a, 1919).
Az rbaycanda gürcü dilind   n r edil n m tbu orqanlar – 
“Çkaro”, “Çveçi çkaro” (Bakı, 1913) – dig r azsaylı xalqların
n rl ril  müqayis d  bir q d r kasad görünür. Bunun hansı
s b bl rd n qaynaqlandı ı haqda tutarlı bilgil r yoxdur. 
XX
srin
vv ll rind  Az rbaycanda polyakların da bir 
q zeti – “Faris” (Bakı, 1907) n r olunurdu. Eliza Ore kova,
Boleslav Prus, Stefan Zeromski, Adam Asnik, Qabriyela Zapolska 
v  xüsusil  bütün Qafqaz ölk l rind   m hur mü llif, Nobel 
mükafatı laureatı Henrik Sienkieviçin  d biyyatını xalqa tanıtmaq 
üçün c hd göst r n redaktor  .Voyniloviçin r hb rliyi altında
polyak dilind  "Faris" jurnalı 1907-1908-ci ill rd  Bakıda yayım-
lanırdı. 1917-ci il yanvarın 24-d  Az rbaycan jurnalı "Açıq söz"d
Pol a m d niyy tinin v  Henrik Sienkieviçin  s rl rinin xüsusi bir 
övql  t qdim olundu u m qal y  ayrıca diqq t yetirilm lidir. 
Sonrakı ill rd  Bakıda gürcü dilind   m tbuat orqanlarının
buraxılması davam etmi dir. 1913-cü ild n “Skaro” (“Bulaq”) 
q zetind   f aliyy t  ba layan bol evik-inqilabçı F.Maxaradze 
q zetin adını d yi ib “Çveni skaro” (“Bizim bulaq”) qoymu   v
onu marksizm istiqam tin  yön ltmi dil r.
(9)
1906-cı ild
sa b y A urb yovun r hb rliyi altında "D v t-
Qoç" q zeti (3-4 sayı) n r olunmu dur. Q zetin n rind  m qs d
erm ni-müs lman ixtilafını süni yolla yaradılmı  milli qır ının
qar ısını almaqdan, dostlu u, mehriban qon ulu u t bli  etm kd n
ibar t idi. “D v t-Qoç” Az rbaycan v  erm ni dill rind  çıxırdı.
Erm ni dilind  buraxılan “Banvori dzayn” v  “Orer” 
q zetl ri d  erm ni f hl l ri iç risind  böyük t rbiy vi i  aparırdı.
1917-ci il martın 30-dan etibar n, Az rbaycan, rus v  erm ni
dill rind  buraxılan “Bakı trafı f hl , sg r v  matros  urasının
xbarı” Az rbaycan m tbuatı tarixind  özün m xsus yer tutur. 


29
1917-ci ilin noyabrına q d r men evikl rin  lind  olan bu q zet
Bakıda Sovet hakimiyy tinin elan edilm sind n az sonra bol evik-
l rin orqanına çevrilir. Q zetd  N.N rimanov. M. zizb yov,
A.Caparidze, S. aumyan v  ba qaları yaxından i tirak edibl r.  
XX srin vv ll rind  Bakıda C nubi Az rbaycandan g lmi
minl rl  f hl  i l yirdi. Onların qabaqcıl nümay nd l rini birl di-
r n “ dal t” t kilatı c nublu f hl l r iç risind  böyük siyasi i
aparırdı. “ dal t” t kilatının üzvl ri siyasi yı ıncaqlarda, f hl
konfransı v  h mkarlar t kilatında f al i tirak etm kl  yana ı, öz 
m tbuat orqanlarını da yaratmı dılar. 1917-1920-ci ill r arasında
“ dal t” firq sinin “Beyr qi- dal t” (Az rbaycan v  fars dill rin-
d ), “Hürriyy t”, “S dayi- ran” kimi q zetl ri çap olunurdu. H -
min q zetl r Az rbaycan bol evik m tbuatının üzvi bir hiss si idi. 
Az rbaycan dövri m tbuatına dair bir sıra biblioqrafik göst -
ricil r çap olunmu dur. Bu sah d   mühüm i i professor Nazim 
Axundov görmü dür. “Az rbaycanda dövri m tbuat. 1832-1920” 
(Bakı, 1965) v  “Az rbaycan dövri m tbuatı. 1832-1920” (Bakı,
1987) biblioqrafiyalarında N.Axundov ilk d f  böyük bir dövri 
hat  ed n – Az rbaycan, rus, erm ni, gürcü, polyak v  alman dil-
l rind  n r edilmi  400-d n artıq m tbu orqan haqqında m lumat 
toplamı  v  sistemli  kild  çap etdirmi dir.
Nazim Axundov “Az rbaycan dövri m tbuatı” kitabında
(118-132-ci s hif l r) erm ni dilind  67, gürcü dilind  3, polayk 
v  alman dill rind  is  ayrı-ayrılıqda 1 m tbuat orqanı haqqında
m lumat verir:   
“Azqarakan andes” (“Etnoqrafik jurnal”) – illüstrativl di-
rilmi  rüblük jurnal olub. 1896-1916-cı ill rd
u ada, daha sonra 
is  Tiflisd , 260 s hif d  çap olunub (redaktoru – Ervand Lala-
yan).
“Aykakan A xar” (“Erm ni dünyası”) –  d bi v  pedaqoji, 
ayda 1 d f  48 s hif  h cmind  buraxılan jurnal olub. 1864-1871-
ci ill rd
u ada, 1874-1875-ci ill rd   G nc d , 1876-cı ild  is
Tiflisd  çap olunub (redaktoru – Arximandrit Xoren Stepane).  
Jurnal “Krunk ayots A xari”nin davamı olmu   v  ilk sayı
“Ayka kan a xari krunk” adlandırılmı dır.


30
“Aniv” (“T k r”) – 16 s hif lik,
d bi, ictimai-siyasi v
iqtisadi günd lik q zet idi. Daha do rusu, ictimai inqilabçıların
orqanı olub. 1908-ci ild  Bakıda Qriqor Bazaz-Aqacanyantsın
redaktorlu u il  14 sayı buraxılmı dır (redaktoru – Qriqor Bazaz-
Aqacanyants).
“Aparaj” (“Qaya”) – 1917-1919-cu ili rd
u ada iki 
h ft d n bir buraxılan siyasi, ictimai v
d bi q zet olub 
(redaktoru – Ayrapet Musayan).
“Aravot” (“S h r”) – 16 s hif lik  d bi, siyasi, ictimai v
iqtisadi günd lik jurnal Eserl r partiyasının orqanı kimi 1909-cu 
ild   Bakıda buraxılmı dır. Ümumilikd , 5 sayı çapdan çıxmı dır
(redaktoru – Saak Arutyunyan).
“Araç” (“ r li”) – ictimai-siyasi q zet kimi 1917-ci ild
h ft d  1 d f , 4 s hif  h cmind  Bakıda çap olunub. Q zetin 13 
sayı buraxılıb (redaktoru – Marmin). 
“Arev” (“Gün ”) – 4 s hif d
d bi, ictimai, siyasi q zet 
olub. “Antaram” n riyyatı t r rfind n buraxılıb. 1914-1919-cu 
ill rd  Bakıda “Qorts” q zetinin davamı kimi n r edilmi dir
(redaktorları – S.Taqianosyan, Aram Arekelyan, S.Mnatsakanyan 
v  S.Akopyan).
“Arev” (“Gün ”) – 8 s hif d  eyni adlı q zetin
d bi 
illyustrativl dirilmi
lav si olub. 1915-ci ild  Bakıda 58 sayı çap 
olunmu dur (redaktoru – Aram Arakelyan). 
“Aroxj kyank” (“Sa lam H yat”) – ayda bir d f  buraxılan
32 s hif lik xalq s hiyy  jurnalı kimi 1917-ci ild  Bakıda 7 sayı
i ıq üzü görmü dür (redaktoru – T.Zakaryan).  
“Arsax” (“Arsax”) – 4 s hif lik siyasi, ictimai v
d bi
günd lik q zet kimi 1919-cu ild
u a
h rind  buraxılmı dır.
“Asparez” (“Sah ”) – 1917-ci ild
u a
h rind  9 sayı
n r edilmi dir (redaktoru – Q.Musaelyan). 
“A taxatavori dzaynı” (“ çi s si”) – üç günd n bir 
buraxılan solçu da nakların beyn lxalq orqanı kimi 1918-ci ild
Bakıda buraxılmı , 19 sayı i ıq üzü görmü dür.
“A xatank” (“ m k”) – 4 s hif lik siyasi-ictimai q zet 
olub. 1917-ci ild
u a
h rind  çap olunmu dur.  


Yüklə 9,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   71




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə