Microsoft Word Kitabca Son doc
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
9 Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutunda təhsilin konseptual problemləri şöbəsinin müdiri işləyən prof. Ə. Ağayevin pedaqoji, elmi və ədəbi yaradıcılıq fəaliyyətinin bəhrələri öz zənginliyi və gərəkliliyi ilə milli – mədəni sərvət kimi dəyərləndirilir. Ə.Ağayev son 47 il ərzində Azərbaycanda təhsilin inkişafı üçün ən səmərəli fəaliyyət göstərən yaradıcı şəxslərdən biridir. O, təhsil islahatı və təhsil haqqında Qanunu hazırlayan işçi qrupun üzvü olmuşdur. Həmkarları haqlı olaraq yazırlar ki, Ə. Ağayevi digərlərindən fərqləndirən cəhət onun geniş erudisiyaya, natiqlik məharətinə, fikri yazılı və şifahi sərrast ifadə edə bilmək qabiliy‐ yətinə malik olmasıdır. O, elmi – pedaqoji, ədəbi – bədii, publisistik – jurnalistik istiqamətli zəngin irsə malik olmasıdır. Əsərləri ingilis, rus, ukrayn, belarus, başqırd dillərində, Türkiyə türkcəsində müxtəlif ölkələrin nəşr orqanların‐ da çap olunmuşdur. 40‐dan artıq monoqrafiya, kitab, kitabça, proqram və tədris vəsaitinin 600‐ dən artıq qəzet – jurnal məqaləsinin, onlarla seir və hekayənin, 100‐dən artıq mahnı mətni‐ nin müəllifidir. Bədii filmlərə elmi məsləhətçi olmuş, qırx ilə yaxındır ki, Azərbaycan Dövlət Televiziyasında biri – birindən maraqlı veriliş‐ lərin müəllifi və aparıcısıdır.
Ə. Ağayev Azərbaycanda məktəb və peda‐ qoji fikir tarixi, təlim və tərbiyə nəzəriyyəsi, xüsusilə əxlaqi – mənəvi tərbiyə məsələləri üzrə sanballı tədqiqat əsərləri ilə pedaqogika elmini zənginləşdirmişdir. Akademik Hüseyn Əhmədov və Beynəlxalq Pedaqoji Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvi Fərrux Rüstəmov qeyd edirlər ki, Ə. Ağayevin tədqiqatlarının elmi nəticələrindən fəlsəfə, hüquq, pedaqogika, tarix və ədəbiyyat‐ şünaslıq üzrə tədqiqatçılar, proqram və dərslik tərtibçiləri istifadə etmişlər. Ə. Ağayev təlim prosesinin təkmilləşdiril‐ məsi, təhsilin məzmununun yeniləşdirilməsi, təlim metod və texnologiyalarından istifadə edilməsi kimi müasir əhəmiyyətli problemlərlə əlaqədar çıxışlar edir, təhsilin hüquqi bazasının, islahat proqramına aid sənədlərin hazırlanma‐ sında fəallıq göstərir. Ə. Ağayev ilk dəfə olaraq 19‐cu əsrin sonu, 20‐ci əsrin əvvəllərində Azərbaycan pedaqoji fikrinin başlıca problemini və cərəyanlarını müəyyənləşdirib, təhlilini vermişdir. O, eyni zamanda “Məktəblilərdə vətəndaş‐ lıq borcunun tərbiyə edilməsi” (1975), “Vətəndaş olmağa borclusan” (1979), “Həyatın astanasında”
girdlərin vətəndaşlıq tərbiyəsi işinin metodika‐ sını işləmiş, tərbiyənin bir sıra yeni prinsiplə‐
11 rini (xüsusilə, sahiblik prinsipini) müəyyənləş‐ dirmişdir. O, digər tədqiqatçılardan fərqli olaraq təkcə şəxsiyyətlər üzrə deyil, pedaqoji fikrin prob‐ lemlər üzrə öyrənilməsi ideyasını irəli sürmüş, 70‐ci illərdən başlayaraq şəxsiyyət probleminin tədqiqinə nail olmuşdur. “Azərbaycan maarif‐ pərvərləri şəxsiyyət və onun formalaşması haq‐ qında” (1974), “Azərbaycan maarifpərvərləri şəxsiyyət haqqında” (1978) kitabları və silsilə məqalələri nəhayət “Azərbaycan ictimai – pe‐ daqoji fikrində şəxsiyyətin formalaşması prob‐ lemi” mövzusunda doktorluq dissertasiyası ilə tamamlamışdır. O, bu əsərdə milli təlim‐tərbi‐ yənin elmi‐pedaqoji əsaslarını müəyyənləşdir‐ mişdir. Bu dissertasiyaya və çoxsaylı əsərlərinə, yetişdirdiyi elmi kadrlara, səmərəli pedaqoji fəaliyyətinə və tədris – metodik vəsaitlərinə görə ölkə prezidentinin sərəncamı ilə fərdi təqaüdə layiq görülmüşdür. Xalqımızın ümumi tarixinin tərkib hissəsi olan məktəb tarixinin tədqiqi sahəsində də Ə. Ağayev elmi səy və fədakarlıq göstərmişdir. O, “150 yaşlı Şuşa məktəbi” (1982), “Ötən əsrdə doğulmuşlardan biri” (1993) kitablarında, “Bakı qəza məktəbi” (1983), “Salyan normal məktəbi”
rində Azərbaycanda çarizmin təhsil siyasətin iç
üzünü açmaqla, tədris işlərinin elmi mənzərə‐ sini şərh etmişdir. Ə. Ağayevin elmi xidmətlərindən biri Azər‐ baycan pedaqoji fikrinin inkişaf tarixinin siste‐ mini müəyyənləşdirməsi və bu əsasda iri həcmli “Antologiya pedaqoqiçeskoy mısli Azer‐ baydjana” (“Azərbaycan pedaqoji fikri antolo‐ giyası”) fundamental kitabının həmkarları ilə birlikdə Moskvada (1989) elmi nəşrinə nail ol‐ masıdır. Ə. Ağayev pedaqogikanın nəzəri – meto‐ doloji məsələlərinin də tədqiqi ilə məşğul ol‐ muş, xüsusilə, pedaqogikanın anlayış və termi‐ nologiya sisteminin, təlim – tərbiyə metodları‐ nın təkmilləşdirilməsi ilə bağlı orjinal fikirlər söyləmiş, “Pedaqogika terminlərini dəqiqləşdir‐ mək vacibdir” (1980), “Tərbiyənin metodları” (1980), “Tərbiyənin prinsipləri və onların təlim‐ tərbiyə prosesində reallaşdırılması” (1980), “Müasir dərs necə olmalıdır” (1988) və bu kimi yüksək elmi‐nəzəri əhəmiyyət daşıyan məqalə‐ lər yazmışdır. Ə. Ağayev tədqiqat nəticələrindən ali peda‐ qoji məktəblər üçün digər üç həmkarı ilə yaz‐ dığı “Pedaqogika” kitabında istifadə etmiş, be‐ ləliklə, milli pedaqoji fikri əks etdirən ilk orjinal dərs vəsaiti meydana çıxmışdır. Onun prof. A. Həsənovla birgə hazırladığı “Pedaqogika” (2007)
Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|