54
Möhtəşəmliyi, Şərq Müqəddəsliyi, Şərq Mətanəti də görərdi , Qərbdən
üsul-idarə mənimsəməzdi.
Ümumbəşəri Bədiiyyatın Zirvələrindən olan Şərq Sənətini də Şərq
düzgün qiymətləndirmədi. O, belə hesab etdi ki, müasir dövrdə ona
arxalanmaq olmaz, o, vaxtı keçmiş arxaik hadisədir, Qərb sənətinə
əsaslanmaq lazımdır.
Evladlar Atalarına layiq olmadılar və tədricən Şərq Qərbin bədii
əyalətinə çevrildi.
Şərq çox şeydə yanıldı: ona elə gəldi ki, Qərb kapitalistləşirsə, o da
kapitalistləşməlidir, Qərb sənayeləşirsə, o da mütləq sənayeləşməlidir,
yoxsa məhv olar.
Əslində isə onu kapitalistləşmə, sənayeləşmə məhv etdi: bunları Şərq
öz qüvvəsiylə həyata keçirə bilmədi, Qərbə üz tutdu, Qərb isə Şərqə
sənayeləşmə ilə yanaşı, əsarət gətirdi.
Şərq elə hesab etdi ki, əgər Qərbdə yeni bir ictimai cərəyan yaranırsa
və bu cərəyan əsasında Dünyanı cənnətə döndərirlərsə, o, bu axından
kənarda qala bilməz, tezliklə “nicat doktrinasını” qəbul edib cənnətə
hamıdan tez çatmalıdır.
Şərqin Qərbçilik dövrü ona ağır başa gəldi.
İndi o, özünə qayıtmalıdır.
Ya da Qərbin bulanıq sularında qərq olmalıdır.
VI. QAYITMA
İnsan Özündən ayrılıb – onu Özünə qaytarmaq lazımdır!
Şərq Özündən ayrılıb – onu Özünə qaytarmaq lazımdır!
Azərbaycan Özündən ayrılıb – onu Özünə qaytarmaq lazımdır!
İnsanı Özünə qaytarmaq üçün Ona normal maddi şərait yaratmaq
lazımdır.
Bu, ilkin və ibtidai tələbdir.
İnsanı Özünə qaytarmaq üçün Ona Yeni İdrak, Yeni Mənəviyyat, Yeni
Hissiyyat,Yeni Həyat İdealı lazımdır.
Bunun üçün keçmişə qayıtmaq tələb olunur.
Müqəddəsliyə pərəstiş duyğusunu bərpa etmək gərəkdir.
Bunun üçün Dinin alleqorik şəkildə ifadə etdiyi Ruhani İdeyalara,
Duyğulara qayıtmaq tələb olunur.
İnsansevərliyə, Məhəbbətə qayıtmaq gərəkdir.
Bunun üçün İdealizmin Ruhani Paklığına, Füzulilərin, Nəsimilərin
Ehtizazına, Vəcdinə qayıtmaq tələb olunur.
Qəhrəmanlıq, Fədakarlıq, Özündənkeçmə Ehtirasına qayıtmaq
gərəkdir.
55
Bunun üçün Babəklərin, Cordano Brunoların, Yan Qusların Dünyasına
qayıtmaq tələb olunur.
Ailə Qüdsiyyətini bərpa etmək gərəkdir.
Bunun üçün Qədim Adətlərə, Qaydalara qayıtmaq tələb olunur.
Qadınlıq Ləyaqətini bərpa etmək gərəkdir.
Bunun üçün Qədim Qadınlığa qayıtmaq tələb olunur.
Kişilik Əzəmətini bərpa etmək gərəkdir.
Bunun üçün Qədim Kişilərə bənzəməliyik.
İnsanın Torpaq ilə Doğmalığını bərpa etmək gərəkdir.
Bunun üçün ona torpaqdan nə isə düşməlidir.
İnsanı Heyvani Həyat tərzindən, əşyalaşma fəlakətindən, var-dövlət
əsarətindən qurtarmaq lazımdır.
Bunun üçün Buddaların, C.Rumilərin Ruhuna qayıtmaq tələb olunur!
İnsanın Gözəlliklə, Bədiiyyatla təmasını bərpa etmək lazımdır.
Bunun üçün Təbiətə Ruhani münasibətə, Qədim, Əbədi Bədiiyyata
qayıtmaq tələb olunur.
İnsanın Vətənsevərlik Ehtirasını bərpa etmək lazımdır.
Bunun üçün Vətənlə bir olmaq Ülviyyəti tələb olunur.
İnsanın Mənəvi Müstəqilliyini bərpa etmək lazımdır.
Bunun üçün onu mühitin təsirindən qurtarmaq tələb olunur.
İnsanı daxilində yaşayan Şərdən, Eybəcərlikdən, Naqislikdən
qurtarmaq lazımdır.
Bunun üçün Özüylədöyüş Hikmətinə qayıtmaq tələb olunur.
Şərq Özünəməxsus Dövlət Quruluşu, İctimai-Siyasi Doktrina, İdeal,
Fəlsəfə, Bədiiyyat yaradanda, Qərbi təqlid etməkdən əl çəkəndə, öz
Adət-Ənənələrinə arxalananda Özünə qayıdacaq.
Şərq özünün Dünənini Bugünündən, Qədimliyini Müasirliyindən,
Tarixini indiki nailiyyətlərindən Üstün sayanda Özünə qayıdacaq.
Bunun üçün ardıcıl və dərin Özünüdərketmə və Özünüdəyişdirmə
Qüdrəti tələb olunur.
Azərbaycanın Özünə qayıtması – Özünü Müstəqil İctimai, Mənəvi
Varlıq kimi dərk və təsdiq etməsilə bağlıdır.
Azərbaycan – Müstəqil İctimai, Mənəvi Varlığa çevrilmədən,
Qədim
Ənənələri
əsasında
Özünəməxsus
Ruhani Sərvətlər
yaratmadan, Taleyini öz əlinə almadan, Özünün Ümumşərqi,
Ümumtürk Xislətini bərpa etmədən, Qəyyumluq İmtiyazlarını
həmişəlik rədd etmədən Öz Xəlqi Mahiyyətini təsdiq edə bilməz.
Xalqı Özünün qeydinə qalmağa, Özünə sahib olmağa çağırmaq
lazımdır.
Onu yanlış fikirlərdən, avam xülyalardan, yalançı vətənsevərlərdən
qorumaq gərəkdir.
56
Azərbaycanı mücərrəd vahidliyin vəhdəti kimi yox, orijinal, canlı,
konkret hadisə kimi qiymətləndirməyi Xalqa öyrətmək lazımdır.
Xalqı Müstəqil Həyata çağırmaq, hazırlamaq və yetirmək gərəkdir.
Üç Böyük Qayıtmanı təmin etmək üçün dördüncü bir Qayıtmaya zəruri
ehtiyac yaranır.
Qədimdə Dini, Fəlsəfi və Bədii Fikir bir idilər.
Sonralar onlar ayrıldı, hər biri öz yoluyla getdi.
İndi yenidən bir-birinə qovuşmalıdırlar.
İndi Xüsusi Din, Xüsusi Fəlsəfə, Xüsusi Sənətlə yanaşı, onları özündə
cəmləşdirən, onların üzvi, təbii Birliyi olan Ali Söz yaranır.
Həmin Söz Xəlqi, Şərqi, Ümumbəşəri İntibaha Rəhbərlik edəcək!
VII. İMTİNA ZƏRURİLİYİ
Yanlış Əqidədən İmtina!
Saxta Müəssisələrdən İmtina!
Rütbələrdən, vəzifələrdən, mükafatlardan İmtina!
Yalançı kitablardan, sözlərdən, çağırışlardan İmtina!
Ağlı, Ürəyi, Həqiqəti buxovlayan süni silahdaşlıqdan İmtina!
Parniklərdə becərilmiş İdrakdan, Bədiiyyatdan İmtina!
Yanlış Dostluqdan, Ümumbəşərilikdən İmtina!
Cənnət Xülyasından İmtina!
Haylı-Küylü Əzəmətdən İmtina!
İntizam pərdəsi altında köləlikdən İmtina!
Sədaqət pərdəsi altında yaltaqlıqdan İmtina!
İclas səmimiyyətindən İmtina!
Sədəqə verəni Allah saymaq günahından İmtina!
Dilindən ayrı düşməyin Elindən ayrı düşmək olmasını anlamamaq
fəlakətindən İmtina!
Vətənsevərliyi Millətçilik möhürüylə damğalamaq qəbahətindən İmtina!
Mənsəbpərəstlərin mənəvi paklığına inam yanlışlığından İmtina!
Yalana alışmaq bəlasından İmtina!
Bugünlə kifayətlənmək, Bugünə pərçimlənmək miskinliyindən İmtina!
Saxta Xalq xidmətçilərinin cəfakeşliyinə İnamdan İmtina!
Müasir, qabaqcıl, tərəqqipərvər görünmək eybəcərliyindən İmtina!
Təqlidçiliyi Nicat Yolu saymaq bədnamlığından İmtina!
Yeni Ailə, Yeni Məhəbbət, Yeni Məişət xurafatından İmtina!
Zorun Ruhu məhv etməsi qənaətindən İmtina!
Bugünün Mütləq labüdlüyü iddiasından İmtina!
Dəbdəbəli nikbinlikdən və sızıltılı bədbinlikdən İmtina!
Zorun Zəka üzərində qələbəsinə İnamdan İmtina!
Dostları ilə paylaş: |