Əli Kərim
5
ƏLİ KƏRİM POEZİYASININ CAZİBƏSİ
Allah-təala peyğəmbərə şeirlə zinət vermədi, amma
peyğəmbəri belə, mədh edə biləcək şairlər zümrəsi yarat-
dı. Niyə yaratdı? Sözün sirrini, sehrini insanlara açmaq
üçün yaratdı şairləri. Kimləri layiq gördü bu məqama? İlk
şeiri kim yazdı? Dünyanın ilk şairi kimdir?
Ümumiyyətlə,
şeir nədir? Niyə bir adamın yazdığı bir misra birdən-birə
bütün dünyanı belə silkələmək qüdrətinə malik ola bilir?
Allah bu qüdrərlə nəyi bizlərə sübut etmək istəyib? Bu
dəlilin, sübutun bəşəriyyətə nə xeyri olub? Kimlər bu
yoldan gəlib keçib? Kimlər bu yolda başmaq dağıdıb?
Kimlər düz yolla sona qədər addımlayıb? Kimlər şeytana
uyub yolunu azıb?... Bütün bu suallar tam cavabı açıqlan-
mayan suallardır. Bu sualların hər birindən onlarla, yüz-
lərlə sual
almaq olar ki, onların cavabı hələ tapılmayıb.
Amma biz şeir oxuyanda bu sualların hansını düşünürük?
Gərək ki, bizi həmin anda ancaq oxuduğumuz şeir maraq-
landırır. Sözün sehrinə düşəndə yada başqa heç nə düş-
mür. Bu, elə bir məqamdır ki, nə sən özün olursan, nə də
Sona Xəyal
6
düşdüyün dünya gördüyün başqa dünyalara bənzəyir.
Amma hər şair də səni sözünün sehrinə sala bilmir...
Sovet dönəmində yaşayıb-yaradan şairlər içərisində
çox sevdiyimiz, dönə-dönə oxuduğumuz şairlər də var,
bəzi şeirləri yaddaşımızda ilişib qaldığı üçün xatırladığı-
mız, qiymətləndirdiyimiz şairlər də var, sadəcə kitablarını
ədəbiyyat xatirinə vərəqləyib
bir kənara qoyduğumuz şair-
lər də...
“Müasirlərim” seriyasından əlimdə on yeddinci ki-
tabdır. Anarla Elçini çıxsaq, yerdə qalan kitablar yalnız
poeziyamızın müxtəlif nümayəndələrinə həsr olunub. Bu
şairlərin haqqında yazılan məqalələri izləyəndə çox vaxt
ancaq kitablar haqqında resenziyalarla rastlaşırıq. Amma
bir neçə şair haqqında, onun yaradıcılığı haqqında yazılmış
məqalələr diqqəti çəkir. Bu şairlərdən biri Əli Kərimdir.
***
İlk şeirlər kitabı olan “İki sevgi” 1960-cı ildə çap
olunub. Amma Əli Kərim haqqında bu kitaba qədər ona
yaxın məqalə yazılıb. Diqqəti çəkən cəhət isə şairin ilk
kitabının əvvəlcə rus dilində çap olunmasıdır. Bu məlumatı
“İki sevgi” kitabında verilmiş bioqrafik qeyddən alırıq:
”İstedadlı gənc şair Əli Paşa oğlu Kərimov(Əli Kərim)
1931-ci ldə Göyçayda anadan olmuşdur. O,
orta təhsilini də
həmin şəhərdə almışdır. Sonra bir müddət Bakıda Teatr-
şünaslıq İnstitutunda oxuyub, Moskvada M.Qorki adına