Microsoft Word Lortograf Kreol Morisien 11 apr 2011. docx
Detrwa ka konsonantik partikilie: let
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 6.1.1 Zour lasemenn, mwa dan lane ek nom bann langaz
- Nom bann pep/kominote
- Sign ponktiasion
- 6.2.2 Mo-konpoze
40
5.7 Detrwa ka konsonantik partikilie: let “C” , groupman konsonn dan koumansman ek lafin sertin mo 5.7.1 Let “C” Kouma nou finn dir pli lao (get seksion 4.2.2), mem si let “C” an limem pena okenn fonksion spesifik dan Kreol Morisien, ena detrwa ka, ki fer parti nou liniver vizio- sinbolik, kot li neseser servi li kouma enn sign distinktif an limem. Par exanp, kan nou pou ekrir CD (ki fode pa konfonn ek verb sede, depi Franse « céder »), VCD,
Ena sertin mo an Kreol ki prezant dan zot koumansman, posibilite ki permet ekrir zot swa avek enn konsonn sinp (sikolozi ek sikiat, par exanp), swa avek enn groupman konsonn (psikolozi ek psikiat, par exanp). Dan zot ka, nou rekomande ki mintenir toule de e konsider enn kouma enn varyant pou lot-la. Etan done ki sa bann mo-la servi dan bann kontext sosial bien presi e dan bann rezis plito elve, nou propoze ki kan ekrir, konsider form long kouma referans ek form kourt kouma varyant. Sa vedir, par exanp, ki psikolozi ek psikiat pou konsidere kouma referans, alor ki sikolozi ek sikiat pou konsidere kouma varyant.
Ena ousi bann mo ki prezant mem karakteristik, me dan zot lafin. Par exanp artis(t), ki kapav ekrir avek ouswa san so “t”
final: artist ouswa artis. Nou kapav sit ousi bann lezot lexanp: res ouswa rest, exak ouswa exakt, tex ouswa text, etc.
Nou rekomandasion pou sa bann ka-la: dan ka kot efasman dernie son finn etabli dan enn fason sistematik ek definitif, nou pa pou azout li, me kan so efasman pa zeneralize dan enn fason sistematik, li preferab azout li, sirtou si zot debous lor bann derivasion. Par exanp text donn textiel par derivasion (alor ki sex donn
41
em PARTI REGLEMAN LOR LEZOT KONVANSION ORTOGRAFIK KONSERNAN KREOL MORISIEN
(Ponktiasion, zour lasemenn, mwa dan lane, langaz, nom prop ek toponim, itlilizasion tredinion ek apostrof, indikasion ler ek kantite, sinbol pou bann size teknik, siantifik, etc). Andeor bann let, ena ousi bann lezot konvansion ki konsern lekritir an Kreol e ki merit latansion. Zot konsern: ponktiasion, lortograf pou bann zour lasemenn ek bann mwa dan lane, lortograf pou dezign langaz, nom prop ek toponim, itlilizasion tredinion ek apostrof, indikasion ler ek kantite, sinbol pou bann size teknik, siantifik, etc. Nou pou prezant enn-par-enn sa bann diferan ka-la e regleman ki akonpagn zot.
6.1 Sistem ponktiasion.
Sistem ponktiasion ki ena dan Angle ek dan Franse ena boukou pwin an komin, me ena ousi detrwa ti diferans. Etan done pli gran difizion Angle lor plan administratif ek ofisiel, me ousi dan sistem edikatif Moris, Grafi-larmoni ti propoze ki Kreol Morisien align li lor sistem ponktiasion Angle. Sa prinsip-la finn aprouve par bann manb AKM dan renion ki finn ena Mardi 21 Desam 2010.
Si nou aplik regleman-la lor diferan laspe ki konsern Lortograf Kreol Morisien, so konsekans se ki nou bizin servi let kapital pou ekrir bann zour lasemenn, bann mwa dan lane, nom bann langaz ek nom bann pep/kominote:
• Zour lasemenn: Lindi, Mardi, Merkredi, Zedi, Vandredi, Samdi ek Dimans.
•
Oktob, Novam ek Desam. •
Langaz: Angle, Bhojpouri, Franse, Goujrati, Hakka, Hindi, Kantone, Kreol, Kreol Morisien, Ourdou, Mandarin, Marathi, Tamil, Telegou, etc. •
Marathi, Mizilman, Morisien, Sinwa, Tamoul, Telegou, etc. Atansion: kan term ki dezign enn langaz (ouswa enn pep/kominote), li enn azektif e non pa enn nom, reg kapital pa aplike. Dan sa ka-la, bizin servi enn ti-let kouma tou lezot azektif an Kreol. Exanp: lang kreol, liv angle, text franse, prodwi morisien, etc.
42
Pou bann sign ponktiasion, kan servi: pwin, virgil, pwin-virgil ek de-pwin, zot tou bizin kole ek dernie let ki vinn avan kouma an Angle (an konparezon ek Franse kot de-pwin ek pwin-virgil detase ek dernie let ki presed zot).
Komite Teknik pou Lortograf Kreol Morisien finn align li lor propozision Grafi- larmoni e rekomande ki mintenir prinsip gard enn tredinion ant enn nom ek so lartik defini “-la”, kouma li ete dan lexanp tifi-la, garson-la, ouswa papa-la inn koz ek madam-la. Me kan lartik defini “-la” separe ek so nom par enn (ouswa enn bann lezot) mo, nou rekomande, parey kouma Grafi-larmoni, ki pa servi tredinion. Exanp: sa garson intelizan la, sa tifi ki finn met rob rouz la.
Mo-konpoze
Tredinion servi ousi dan konstriksion sertin mo konpoze: akt-dese, aryer-granper, bien-et, demi-er, demi-frer, fouter-dezord, gardien-kanpman, gard-malad, gro- lebra, gro-palto, koson-maron, lake-lay, lake-zwanion, lamour-prop, madam-sere. madam-zanlwi, meter-dife, non-rezidan, nwar-fam, o-fonksioner, oter-konpoziter, pom-zako, san-lamourprop, Sid-Afrikin, taxi-maron, taxi-trin, zozo-maniok, etc. . 6.2.3 Prefix “ti-”, “gro-” ek “gran-”
Nou rekomande ki servi tredinion ousi dan bann mo ki konstrir ek prefix “ti-”, “gro-” ek “gran-”.
An zeneral, sa trwa mo-la se bann azektif ki fer referans ek tay ouswa dimansion enn kiksoz: “enn ti loto”, “enn gro loto”, “enn gran lakaz”. Me ena ka kot servi zot avek enn sinifikasion ki diferan ek sinifikasion ki zot azektif done. Par exanp, dan fraz: “li tom enn ti-fami ar mwa”, “ti-” pa fer referans ek tay ou dimansion me ek distans sosial. “Ti-fami” vedir enn fami “elwagne”. Parey pou “ti-pwa” ek “gro- pwa” kot se plito enn varyete ki pe met an evidans plito ki groser enn pwa. Dayer nou kapav gagn bann konstriksion avek enn “gro ti-pwa” ouswa enn “ti gro- pwa”. Donk, dan sa bann ka-la, “ti-” ek “gro-” se bann prefix et non bann azektif. Parey kouma dan “gran-fami” ouswa “gran-nasion”, kot gran fer referans stati sosial enn kiksoz plito ki so grander. Apartir la, regleman ortografik li koumsa: kan “ti-”, “gro-” ek “gran-” servi kouma azektif, pena tredinion. Kan zot servi kouma prefix, ena tredinion, sof dan detrwa ka kot finn deza ena fizion, kouma
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|